Rozwój zmysłów u małych dzieci 

Dziecięce zmysły

Rozwój zmysłów u dziecka zaczyna się w życiu płodowym i trwa po urodzeniu. Malec przychodzi na świat z wykształconym zmysłem słuchu, z czułym węchem, odróżnia aromat pokarmu i wyczuwa różne smaki, choć w tym okresie poznaje przede wszystkim smak słodki, charakterystyczny dla mleka mamy. Malec reaguje na dotyk, lubi być przytulany i głaskany. Po przyjściu na świat noworodek nie widzi wyraźnie. Obiekty są nieostre a ruchy gałek ocznych dziecka nieskoordynowane. 

Integracja sensoryczna – co to jest

Maluch, przychodząc na świat, wyposażony jest w zmysły. Potrzebuje jednak czasu, aby nauczyć się przetwarzać odbierane nimi bodźce w odpowiedni sposób. Reakcje noworodka są bezwarunkowe. Maluch po urodzeniu nie umie prawidłowo posługiwać się zmysłami, działa instynktownie.

Niedojrzałość u noworodka chroni go przed zbyt dużą ilością bodźców. Wraz z rozwojem układu nerwowego staje się bardziej wrażliwy i uczy się odpowiednich reakcji. Jeśli proces związany z nauką odbierania i przetwarzania bodźców nie przebiega prawidłowo, maluch nie umie ich dobrze interpretować i w związku z tym adekwatnie na nie odpowiadać. Mówimy wtedy o zaburzeniach integracji sensorycznej. Odpowiednia diagnostyka pozwala na wdrożenie terapii. Prowadzi ją terapeuta Integracji Sensorycznej.  

Jak rozwijają się poszczególne zmysły u dziecka

• Zmysł dotyku

Maluch komunikuje się przez dotyk. Zmysł dotyku rozwija się u dziecka jako pierwszy. Bliskość mamy działa na dziecko kojąco, a dotyk daje poczucie bezpieczeństwa i wpływa na budowanie więzi. Maluch wkłada rączki i przedmioty do buzi, bo tak poznaje otoczenie. Dotyk to również czucie. Niemowlak dotyka ciepłych i zimnych powierzchni, odczuwa związany z naciskiem dyskomfort w postaci wrażeń bólowych. 

• Zmysł słuchu

Maluch dobrze słyszy przed urodzeniem. Zna Twój głos, jest wrażliwy na częstotliwość dźwięków. Umie zlokalizować źródło dźwięku, z czasem utożsamia go z osobą lub konkretnym przedmiotem. 
Zmysł słuchu najintensywniej rozwija się w pierwszym roku życia dziecka. Całkowity rozwój następuje wraz z wejściem dziecka w wiek nastoletni.

• Zmysł wzroku

Zmysł wzroku u dziecka rozwija się w pierwszych kilkunastu miesiącach życia. Noworodek nie widzi dobrze po urodzeniu. W pierwszym miesiącu dostrzega źródło światła, odwraca się w jego kierunku. Wzrok ma nieostry. 6-tygodniowy maluch zaczyna widzieć przedmioty o intensywnych barwach, które znajdują się blisko niego. 2-3-miesięczne dziecko wodzi wzrokiem za przedmiotami, poznaje bliskich. Roczny maluch widzi już niemal tak dobrze, jak dorosły. 

• Zmysł smaku

Kubki smakowe wykształcają się już u 2-miesięcznego płodu. Wody płodowe są słodkie, ich smak zmienia się pod wpływem diety a maluch połykając je, poznaje różne smaki. To najlepiej wykształcony zmysł u dziecka zaraz po narodzinach. Zmysł smaku pozwala mu rozpoznawać smak słodki, gorzki i kwaśny, po ukończeniu 4 miesiąca również słony. 

• Zmysł węchu 

Noworodek od razu potrafi rozpoznać Twój zapach a krótko po urodzeniu również innych osób ze swojego otoczenia. Pamiętaj o tym, by nie przesadzać z używaniem perfum. Najlepiej zrezygnuj z nich na jakiś czas, tak samo z odświeżaczy powietrza czy innych detergentów o mocnym aromacie. 

Jak wspierać rozwój zmysłów u dziecka 

Odpowiednia dieta, kontakt z rodzicami i stymulacja przy pomocy dostosowanych do wieku zabawek pomagają w rozwoju zmysłów u dziecka. Zadbaj o swoją dietę. Maluch wraz z mlekiem dostaje niezbędne składniki. Nie zapomnij włączyć do diety produktów bogatych w kwasy tłuszczowe DHA. Jeśli maluch je mieszankę, wybierz taką, w której ich nie brakuje. Bliskość i dotyk najbliższych to doskonała stymulacja dziecięcych zmysłów.

Pomocne we wspieraniu rozwoju są zabawki w barwach odpowiednich do wieku dziecka. Zabawki sensoryczne w biało-czarno-czerwonych kolorach o różnych fakturach pobudzą maluszka szczególnie w pierwszym okresie rozwoju. Ważną stymulacją zmysłów są zabawy rozwijające słuch. Postaw na zabawki z szeleszczącymi elementami, wydającymi delikatne dźwięki.