Bilans zdrowia to inaczej profilaktyczne badania lekarskie. Pozwalają one ocenić, jak rozwija się dziecko, a także odpowiednio wcześnie wykryć ewentualne nieprawidłowości. Sprawdź, w jakim terminie powinny być wykonane oraz jakie badania obejmują.

Kiedy należy poddać dziecko bilansom zdrowia?

Polska służba zdrowia rekomenduje, aby dziecko zostało poddane ok. 10 bilansom zdrowia. Zwykle pierwszy z nich czyli bilans 0 wykonywany się tuż po narodzinach. Jest to wstępna ocena nowonarodzonego dziecka. Kolejne przeprowadzane są przy okazji szczepień obowiązkowych w 1. roku życia dziecka czyli w okolicy 4. tygodnia, pomiędzy 3. a 6. miesiącem życia oraz 9. a 12. miesiącem życia. Następne bilanse wykonuje się odpowiednio w wieku 2, 4, 6, 10, 14 i 18 lat.

Bilans zdrowia noworodka czyli tzw. bilans zerowy

Tuż po urodzeniu dziecko przechodzi szereg badań. W pierwszych chwilach życia ocenia się stan noworodka za pomocą skali Apgar. Malucha się waży i mierzy, sprawdzany jest także obwód jego główki i klatki piersiowej oraz odruchy neurologiczne..

Podczas badania lekarz sprawdza wielkość ciemienia tylnego (powinno mieć szerokość na opuszek palca) i przedniego (powinien mieć szerokość ok. 2-3 cm). Ciemienia oraz tempo ich zarastania będzie badał podczas każdej wizyty Wasz pediatra.

Kiedy powinny zarosnąć ciemiączka oraz jakie objawy mogą Cię zaniepokoić, dowiesz się z naszego artykułu „Ciemiączko”.

W trakcie bilansu zerowego wykonuje się również badanie w kierunku chorób metabolicznych, test na fenyloketonurię, tyrozynemię i mukowiscydozę. Lekarz może zlecić dodatkowe badania, gdy zachodzi prawdopodobieństwo istnienia wad wrodzonych lub chorób genetycznych.

W trakcie pobytu w szpitalu wykonuje się również przesiewowe testy takie jak:

• wstępna ocena stawów biodrowych, aby wykluczyć dysplazję;
• badanie słuchu.

Bilans zdrowia dwulatka

Podczas bilansu zostaną wykonane pomiary: wzrost i waga, które w oparciu o siatkę centylową, pozwolą na wykrycie ewentualnych zaburzeń rozwoju fizycznego. W trakcie wizyty lekarz przeprowadzi z Tobą wywiad na temat zdrowia Twojego dziecka, przebytych chorób oraz realizacji szczepień ochronnych. Będzie Cię też pytał o jego dietę czy nowo nabyte umiejętności.

Przeprowadzone zostaną również badania, takie jak:

• ocena tempa rozwoju psychomotorycznego i zdolności manualnych;
• test Hirschberga, który pozwala wcześnie wykryć ewentualnego zeza;
• ocena postawy i prawidłowości chodu dziecka;
• test rozwoju reakcji słuchowych;
• ocena rozwoju mowy i weryfikacja rozumienia poleceń;
• pomiar ciśnienia tętniczego krwi;
• ocena stanu uzębienia.

W przypadku chłopców lekarz powinien dodatkowo sprawdzić obecność jąder w mosznie, zbadać czy ujście cewki moczowej jest prawidłowe i czy występuje stulejka.

Bilans zdrowia czterolatka

Jak w przypadku każdego bilansu, tym razem również wykonuje się pomiar wagi i wzrostu ciała dziecka, który nanosi się na siatkę centylową. Dzięki temu można ocenić, czy rozwój fizyczny malucha jest harmonijnych i czy nie ma żadnych zaburzeń. Lekarz ponownie przeprowadzi z Tobą wywiad na temat Twojego dziecka. Będzie Cię pytał o choroby i urazy, które maluch do tej pory przeszedł oraz jak wygląda jego dieta i osiągnięte do tej pory umiejętności. Sprawdzi również, jakie do tej pory miał wykonane szczepienia ochronne zgodnie z kalendarzem szczepień.

W trakcie bilansu czterolatka zostaną przeprowadzone badania, takie jak:

• badanie ostrości widzenia przy pomocy tablic z rysunkami;
• ocena postawy ciała, szczególnie ważne jest sprawdzenie ustawienia kończyn dolnych i kształt stóp oraz ułożenie kręgosłupa, które ma na celu wychwycenie bocznego skrzywienia;
• badanie słuchu pod kątem uszkodzeń, które mogą się pojawić np. w wyniku nawracających zapaleń ucha środkowego;
• pomiar ciśnienia tętniczego krwi;
• ocena rozwoju mowy i test reakcji słuchowych;
• ocena rozwoju psychomotorycznego, fizycznego i społecznego.

Dodatkowo należy skonsultować się ze stomatologiem, który sprawdzi stan mlecznego uzębienia u dziecka.

Bilans zdrowia sześciolatka

Podczas bilansu sześciolatka przeprowadzane są takie same badania jak w przypadku bilansu czterolatka. Lekarz mierzy wzrost i wagę ciała dziecka, robi pomiar ciśnienia tętniczego krwi, bada wzrok pod kątem zaburzeń ostrości czy zeza, przeprowadza test reakcji słuchowych, ocenia rozwój mowy oraz ustawienie kończyn dolnych, kształt stóp i postawę ciała.

Bilanse różni to, że w przypadku sześciolatków test jest nastawiony przede wszystkim na ocenę gotowości szkolnej. W związku z tym dziecko podlega nie tylko badaniu przez pediatrę, ale również przez psychologa i pedagoga. Jest to bardzo ważna ocena w rozwoju malucha, ponieważ pozwala sprawdzić, czy Twoje dziecko jest już gotowe, by uczestniczyć w zajęciach szkolnych. Specjaliści sprawdzają zasób słów sześciolatka, jego zdolność analizy słownej, inteligencję a także sprawność rąk. Dzięki takim badaniom można ocenić czy kwalifikuje się on na ewentualne zajęcia wyrównawcze lub rehabilitacyjno-ruchowe np. na korektywę.

W trakcie bilansu sześciolatka przeprowadza się tzw. lateralizację. Jest to test sprawdzający dominację półkuli mózgowej czyli którą ręką dziecko posługuje się chętniej podczas wykonywania codziennych czynności i którym okiem chętniej patrzy..

Dodatkowo u chłopców badane są zewnętrzne narządy płciowe, aby wykluczyć takie wady jak: wnętrostwo, stulejka czy spodziectwo.

Ważne!

Droga Mamo, nie zaniedbuj terminów bilansów zdrowia swojego malucha. Choć może Ci się wydawać, że Twoje dziecko rozwija się prawidłowo, podczas wizyty u lekarza mogą zostać wykryte ewentualne nieprawidłowości. Pamiętaj, im wcześniej zdiagnozowana choroba, tym większe szanse na całkowite wyleczenie lub zahamowanie jej rozwoju.