Odruchy u noworodka – wszystko co musisz wiedzieć

Skąd się biorą odruchy u noworodka?

Położna i coach laktacyjny Karolina Urban-Wyrembek mówi “Każdy noworodek przychodzi na świat z niezwykłym zestawem wrodzonych umiejętności, które pomagają mu przetrwać w nowym środowisku. Te pierwsze odruchy to coś więcej niż tylko reakcja ciała - to dowód na to, jak mądrze natura zaprogramowała rozwój dziecka”.

Odruchy noworodka takie jak np. odruch ssania lub szukania to odruchy całkowicie automatyczne, nie zależą od woli maluszka. Są wywoływane przez bodźce zewnętrzne.

Odruchy u noworodka umożliwiają przetrwanie, ponieważ pozwalają na przystosowanie się dziecka do zupełnie nowych warunków np. samodzielnego pobierania pokarmu. Niektóre odruchy to pozostałość po przodkach, które w aktualnych czasach nie są już tak przydatne, jak w przeszłości.

Zbadanie odruchów bezwarunkowych u noworodków pozwala ustalić, czy układ nerwowy jest już gotowy na funkcjonowanie poza organizmem mamy. Większość odruchów u noworodka zanika w ciągu kilku pierwszych miesięcy życia dziecka, ponieważ przestają być potrzebne, a układ nerwowy dojrzewa.

Odruchy noworodka - odruch szukania

Odruch szukania jest jednym z najważniejszych początkowych odruchów u noworodka. Odpowiada on za kierowanie się w stronę bodźca, który drażni kącik ust np. odwracanie głowy w stronę piersi. W pełni wykształca się w 34. tygodniu ciąży, dlatego najczęściej nie występuje u wcześniaków. Zanika pomiędzy 3 a 4 tygodniem życia.

Odruch szukania pozwala noworodkom samodzielnie znaleść źródło pokarmu zaraz po narodzinach. U ludzi ten odruch jest tak silny, że noworodek położony na brzuchu mamy potrafi samodzielnie pełzać do piersi to tzw. breast crawl.

Czytaj dalej artykuł pod zdjęciem

Odruchy noworodka - odruch ssania

Odruch ssania, tak samo, jak odruch szukania, umożliwia niemowlęciu zjedzenie pokarmu. Charakteryzuje się tym, że noworodek zaczyna ssać pierś, butelkę lub smoczek, gdy tylko znajdą się w buzi. Dziecko ssie kciuka już w życiu płodowym. To dlatego po narodzinach tak instynktownie potrafi znaleść pierś i rozpocząć karmienie.

Występowanie odruchu ssania nie świadczy o tym, że dziecko w danej chwili jest głodne. Ssanie smoczka jest tak zwanym ssaniem nieodżywczym i pozwala dziecku się wyciszyć.

Odruch ssania jest jednym z najsilniejszych odruchów u dziecka. Wykształca się około 33. tygodnia, więc nie występuje u części wcześniaków. Takie dzieci nie mają umiejętności samodzielnego przyjęcia pokarmu, dlatego muszą się tego nauczyć. Odruch ssania jest najsilniejszy do około czwartego miesiąca życia, potem stopniowo zanika. Sztucznie podtrzymywany np. za pomocą smoczka, może występować nawet do 3 roku życia.

Odruchy noworodka - odruch chwytania

Odruch u noworodka, który nie jest wykorzystywany aktywnie w dzisiejszych czasach to odruch chwytania. Polega on na tym, że po dotknięciu wewnętrznej części dłoni, maluszek bardzo mocno zamyka dłoń w uścisku (oprócz kciuka, który nie jest objęty tym odruchem). Wykształca się na początku ciąży, jeszcze w pierwszym trymestrze, a zanika około czwartego miesiąca życia niemowlęcia.

Czytaj dalej artykuł pod zdjęciem

Odruchy noworodka - odruch moro

Odruch moro jest bardzo charakterystycznym odruchem u noworodka. Występuje on w momencie, kiedy dziecko poczuje się wystraszone np. przy nagłym ruchu lub głośnym dźwięku. Maluszek rozszerza wtedy ramiona i nogi oraz prostuje je, a głowę odrzuca do tyłu, następnie „przytula” je z powrotem, co przypomina obejmowanie. Jest to reakcja obronna i może jej towarzyszyć płacz.

Odruch moro wykształca się już na początku ciąży i jest aktywny przez pierwsze pół roku życia.

Odruchy noworodka - odruch Babińskiego

Odruch Babińskiego dotyczy stóp dziecka. Polega na tym, że jeśli dotkniemy noworodka w podeszwę stopy, to wygnie on palce w kształt wachlarza, a stopa będzie skierowana do góry, czyli odwrotnie do reakcji osoby dorosłej, która podwinęłaby palce w reakcji na łaskotanie. Gdy układasz maluszka na brzuszku lub karmisz, staraj się nie trzymać dziecka pod stopami. Będzie to nasilać odruch prostowania nóżek.

Ten odruch u noworodka jest aktywny w życiu płodowym, po narodzinach utrzymuje się zazwyczaj przez pierwsze sześć miesięcy życia.

Konsultacja merytoryczna: Karolina Urban-Wyrembek - położna, coach laktacyjny