Niewydolność szyjki macicy w ciąży

Niewydolność szyjki macicy w ciąży

Czym jest szyjka macicy?

Szyjka macicy to lejkowate ujście macicy, przez które przeciska się dziecko przychodząc na świat. Jest ona bardzo istotnym elementem układu rozrodczego kobiety. Stan szyjki macicy ma ogromne znaczenie dla utrzymania ciąży.

Podczas ciąży szyjkę macicy blokuje tzw. czop śluzowy, którego zadanie polega na uniemożliwianiu dostępu do macicy i ochronie płodu przed drobnoustrojami chorobotwórczymi.

Szyjka zbudowana jest z twardej i mało elastycznej tkanki łącznej. Na początku ciąży ma ona długość ok. 3 cm. W ostatnich tygodniach poprzedzających poród, szyjka zaczyna się skracać i rozpulchniać po to, by umożliwić dziecku przeciśnięcie się przez nią.

Na czym polega niewydolność szyjki macicy?

Niewydolność szyjki macicy jest objawem wielu przyczyn prowadzących do porodu przedwczesnego. Pod wpływem rosnącego nacisku na szyjkę wraz z rozwojem ciąży może dojść do zbyt wczesnego skracania się lub rozpulchniania szyjki macicy. W obu przypadkach może dojść do wpuklenia się pęcherza płodowego w kierunku pochwy, co stanowi bardzo poważne ryzyko poronienia lub rzadziej porodu przedwczesnego. 

Jakie są przyczyny niewydolności szyjki macicy?

Problem zwykle pojawia się około 14. tygodnia ciąży. Możliwe przyczyny niewydolności szyjki macicy to:

• uszkodzenie szyjki podczas wcześniejszych zabiegów (np. łyżeczkowanie)

• uszkodzenie szyjki podczas wcześniejszych porodów;

• wrodzona wada szyjki macicy

• zaburzenia hormonalne;

• niewłaściwa produkcja kolagenu lub elastyny;

• zbyt intensywne ćwiczenia fizyczne lub tryb życia przyszłej mamy.

Jak zapobiec skutkom niewydolności szyjki macicy?

Przede wszystkim przyszła mama musi pamiętać o regularnych wizytach u ginekologa, ponieważ niewydolność szyjki macicy jest najczęściej bezobjawowa. 

Dla skuteczności leczenia niezwykle istotne jest wczesne wykrycie dolegliwości. Z tego powodu ważne jest dokładne przeprowadzenie wywiadu położniczego oraz badania ginekologicznego. Między 18-22 tygodniem ciąży, obowiązkowo wykonuje się badanie ultrasonograficzne, które pozwala dokładnie ocenić długość szyjki macicy.

Jeżeli lekarz stwierdzi ryzyko wystąpienia niewydolności szyjki macicy, zwykle zaleca oszczędny tryb życia, unikanie gwałtownych ruchów, ćwiczeń fizycznych i współżycia. Czasami konieczne jest bezwzględne leżenie w łóżku, z przerwami wyłącznie na toaletę. 

Wdrożone mogą zostać również i farmakologiczne środki mające przeciwdziałać skracaniu się szyjki macicy.

Niestety oszczędny tryb życia oraz przyjmowanie leków same w sobie nie zapobiegają porodowi przedwczesnemu, dlatego konieczne jest zastosowanie bardziej zdecydowanych metod.

Czym są szew okrężny i pessar?

W przypadku podejrzenia niewydolności cieśniowo – szyjkowej lekarz powinien wykonać posiew z kanału szyjki macicy. Dodatni posiew wymaga leczenia przed założeniem szwu/pessara.

• Szew okrężny – tzw. szew McDonalda/Shirodkara stosowany jest najczęściej u kobiet, które już wcześniej poroniły z powodu niewydolnej szyjki macicy. Jest to zabieg chirurgiczny wykonywany w znieczuleniu ogólnym lub zewnątrzoponowym. Skuteczność tego zabiegu szacowana jest na ok. 90 %

• Pessar – to silikonowy krążek mający za zadanie odciążenie szyjki macicy. Zakładany jest w warunkach ambulatoryjnych. Jest nieinwazyjny i nieco mniej skuteczny co szew okrężny. Niektóre kobiety, którym założono pessarium niestety skarżą się na uczucie dyskomfortu w pochwie.

Zarówno pessar jak i szew okrężny usuwany jest po 37. tygodniu ciąży. Przed podjęciem decyzji o zastosowaniu któregoś z powyższych zabiegów zwykle zaleca się oszczędny tryb życia, czasami kobieta musi bezwzględnie pozostać w łóżku. Lekarz może również zalecić przyjmowanie dużych dawek leków rozkurczowych oraz magnezu. Podaje się też progesteron.

Co Cię może czekać w szpitalu?

W szpitalu przeprowadzone zostaną niezbędne badania, czyli między innymi ocena długości i konsystencji szyjki macicy, pomiar macicy oraz pobrany zostanie posiew z kanału szyjki macicy. Za pomocą USG sprawdzony zostanie stan i ułożenie dziecka i łożyska oraz określony zostanie wiek ciąży.

Być może będziesz musiała spędzić kilka dni w szpitalu na obserwacji. Jeżeli stan się ustabilizuje będziesz mogła wrócić do domu, pamiętając o ścisłym stosowaniu się do zaleceń lekarza. Stawką bowiem jest życie i zdrowie Twojego dziecka.