Chciałabyś, by Twoje dziecko było okazem zdrowia i nie chorowało. Niestety, rzadko która mama ma takie szczęście. Jeśli zdarzy się choroba, warto znaleźć sposób, który wzmocni organizm w walce z nią oraz pozwoli na szybszy powrót do zdrowia. Przeczytaj, czym są probiotyki, kiedy należy podawać je dziecku i dlaczego zawsze w towarzystwie prebiotyku.
Konsultacja merytoryczna: lek. med. Danuta Chrzanowska - Liszewska, specjalista pediatrii i neonatolog
- zwane potocznie dobrymi bakteriami - są to wyselekcjonowane żywe kultury bakterii lub drożdży. Te mikroorganizmy kolonizują ściany przewodu pokarmowego, dzięki czemu pomagają zachować prawidłową florę fizjologiczną jelit, co zapobiega namnażaniu szkodliwych drobnoustrojów.
Bakterie probiotyczne (Lactobacillus plantarum, Lactobacillus casei, Lactobacillus rhamnous) oraz probiotyczne drożdże (Saccharomyces boulardi) występują naturalnie w zdrowym organizmie. Są ważne dla właściwego funkcjonowania układu trawiennego oraz odpornościowego.
Prebiotyki – zwane potocznie pokarmem dla probiotyków – naturalne składniki diety, jak błonnik, skrobia, cukry, najczęściej inulina, oligosacharydy i oligofruktoza, pochodzenia roślinnego, które nie do końca strawione docierają do jelit i tam stanowią pożywienie dla żywych bakterii probiotycznych.
Bez prebiotyku bakterie i drożdże probiotyczne nie będą miały pożywki do prawidłowego namnażania się. Dlatego w czasie stosowania probiotyku należy zadbać o odpowiednią dietę (wskazówki w dalszej części artykułu). Ewentualnie o ich suplementację - na rynku farmaceutycznym dostępne są preparaty zwane synbiotykami – jest to kombinacja probiotyków z prebiotykami.
Warto pamiętać, że wśród aptecznych preparatów probiotyk probiotykowi nie jest równy. Po pierwsze trzeba zwrócić uwagę, by kupić pełnowartościowy przebadany preparat (patrz ramka), a po drugie, poszczególne rodzaje, gatunki, szczepy posiadają inne właściwości i działanie. Najlepiej poradzić się pediatry, który dopasuje preparat pod względem przeznaczenia, czasu stosowania i działania.
Antybiotyki niszczą nie tylko bakterie chorobotwórcze, ale również bakterie będące naturalną florą przewodu pokarmowego. Bakterie, które są niezbędne do prawidłowej jego funkcji. Dzięki probiotykom szybciej i łatwiej zostaje odbudowany, tak zwany, mikrobiotom przewodu pokarmowego. Probiotyki zapobiegają rozwojowi grzybicy układu pokarmowego przy długotrwałej antybiotykoterapii a także hamują rozwój niebezpiecznej bakterii, jaką jest Clostridium dificile.
Praktycznie, od pierwszych tygodni życia dziecka, przy takich problemach jak kolka jelitowa, wzdęcia, zaparcia pediatra może zalecić podawanie probiotyku.
Pamiętaj o probiotykach przy biegunkach wywołanych przez bakterie lub wirusy a także w przypadku tego problemu w czasie antybiotykoterapii oraz po jej zakończeniu. Skuteczne w walce z biegunką są Lactobacillus rhamnosus GG i Saccharomyces boulardii - łagodzą jej przebieg oraz skracają czas trwania.
„Dobre” bakterie, zasiedlając przewód pokarmowy, zapobiegają rozwojowi bakterii chorobotwórczych, zabierają im miejsce oraz pokarm niezbędny do namnażania się.
Niektóre badania wykazują pozytywny wpływ stosowania probiotyków na zmniejszenie ryzyka alergii oraz na łagodzenie objawów astmy i nietolerancji laktozy.
Przed wakacjami, jeśli wybieracie się w podróż, szczególnie łączącą się ze zmianą klimatu, warto pomyśleć i uzgodnić z pediatrą odpowiednio wcześniejszą suplementację probiotyków. Zmniejszy to prawdopodobieństwo rozregulowania pracy układu trawiennego, które łączy się z zaburzeniami ze strony przewodu pokarmowego.
Na co zwrócić uwagę, kupując preparat probiotyczny
przeznaczanie pod względem wieku;
trójczłonowa nazwa działających kultur, np.: Lactobacillus – rodzaj, rhamnosus – gatunek, i GG – szczep;
czy jest podana wystandaryzowana ilość bakterii w pojedynczej dawce; jest to miara CFU (ang. Colony forming unit);
sposób przechowywania – niektóre probiotyki wymagają przechowywania w lodówce, z czym może być problem, jeśli na przykład wybieracie się w podróż;
termin przydatności do spożycia.
Tak jak przed użyciem każdego leku czy preparatu aptecznego – należy przeczytać ulotkę i stosować się do wskazań producenta. Niektóre probiotyki podaje się w trakcie jedzenia, inne na noc.
Przy antybiotykoterapii należy podawać probiotyk w czasie całej kuracji oraz tydzień/ dwa po jej zakończeniu. Planując podawanie leków, warto przestrzegać zasady dwóch godzin odstępu przed lub po podaniu antybiotyku.
Dla najmłodszych najwygodniejszy będzie preparat w kroplach z kroplomierzem. Trochę starszym dzieciom można wybrać preparat w ampułkach lub w saszetach. Wtedy wysypany proszek rozpuszczamy w łyżce wody lub dajemy do jedzenia (kaszki, zupki), pilnując, by temperatura napoju/ pokarmu nie była zbyt wysoka, gdyż grozi to utratą właściwości probiotycznych.
Ze względu na dobroczynny wpływ probiotyków na organizm, warto zadbać o to, by w codziennej diecie pojawiły się probiotyki i prebiotyki. Nie muszą, a nawet na dłuższą metę – nie powinny – być to preparaty z apteki.
Meko mamy – pierwszy pokarm młodego ssaka zawiera zarówno probiotyki, jak i prebiotyki. Między innymi, dlatego tak ważny jest dla dzieci urodzonych wcześniej i/lub z małą masą urodzeniową [niską wagą urodzeniową].
Mleko modyfikowane/ kaszki – przy wyborze produktów żywieniowych dla małych dzieci warto zwrócić uwagę, czy producent umieścił probiotyki i prebiotyki w składzie mieszanek dla dzieci. Należy pamiętać, że w mieszankach płynnych (gotowych preparatach mleka modyfikowanego w słoiczkach) nie ma probiotyków. Obecne mogą być tylko w mieszankach w proszku, ze względu na technologię przygotowania.
Probiotyki naturalnie
Bogatym źródłem probiotyków, szczególnie bakterii kwasu mlekowego, są sfermentowane napoje mleczne, jak kefir, maślanka, jogurt naturalny, zsiadłe mleko. Do diety dziecka można zacząć je wprowadzać, powoli, obserwując objawy ewentualnej alergii, po 1. roku życia.
Równie dobrym źródłem probiotyków są kiszonki – ogórki kiszone, kapusta kiszona. Nadają się dla nieco starszych – około dwuletnich – dzieci. Na początku można zaproponować dziecku kapustę kiszoną po krótkim sparzeniu wrzącą, przegotowaną wodą.
Prebiotyki naturalnie
Naturalnej pożywki dla rozwoju szczepów probiotycznych w jelitach dostarczą produkty bogate w błonnik: kasze, płatki, otręby, warzywa i owoce m.in.: pomidory, natka pietruszki, cykoria, pory, cebula, czosnek, szparagi, banany, oraz orzechy m.in. ziemne.
Jak widać, bogate w probiotyki i prebiotyki produkty są elementami zdrowej diety. Dlatego naprawdę łatwo zapewnić dziecku codziennie inne, proste probiotyczne danie.
Na śniadanie możesz zaproponować:
Płatki owsiane z maślanką
Płatki owsiane ugotuj do miękkości w niewielkiej ilości wody, trochę ostudź, dodaj wybrane owoce (np. banany, jabłka, gruszki, maliny), polej maślanką.
Jako dodatek do obiadu:
Sałatka z pomidorów, cebulki z jogurtem naturalnym
Z pomidorów po sparzeniu wrzącą wodą usuń skórkę, pokrój w niewielkie kawałki, dodaj drobno posiekaną cebulę, zalej jogurtem naturalnym.
A na kolację:
Kanapka z pełnoziarnistym pieczywem, domową wędliną oraz plasterkami kiszonego ogórka.
Podpowiadamy, jak odbudować kondycję i odporność dziecka po antybiotykoterapii.
„Rodzice małych dzieci to tylko o zupkach i kupkach” mówią zdegustowani znajomi. My jednak popieramy i rozumiemy rodziców, bo kupka to bardzo ważna sprawa. Można z niej wiele wywnioskować o stanie zdrowia maluszka. ...
Antybiotyki doskonale radzą sobie ze zwalczaniem bakterii, nie działają natomiast przeciwwirusowo. Sprawdź, co leczy antybiotyk, kiedy unikać jego stosowania i jak zminimalizować skutki uboczne jego działania.
Poznaj objawy i sposoby leczenia infekcji dróg moczowych u niemowląt.
Przeczytajcie, czym różni się infekcja wirusowa od bakteryjnej, gdyż ma to kluczowe znaczenie dla sposobu leczenia Waszego dziecka.
