Odwodnienie u dzieci – objawy i leczenie

Przyczyny odwodnienia

Utrata wody jest czynnością fizjologiczną. Jeśli jednak maluch traci nadmierne ilości wody lub nie uzupełnia jej w odpowiednich dawkach może stać się niebezpieczna. Najczęściej do odwodnienia organizmu u dzieci dochodzi na skutek:

• gorączki;

• biegunki;

• wymiotów;

• obfitej potliwości;

• zbyt długich przerw w przyjmowaniu płynów.

Objawy odwodnienia

Niemowlęta i małe dzieci szybko się odwadniają, dlatego nie bagatelizuj przesłanek, które mogą świadczyć o tym, że poziom wody i elektrolitów w organizmie Twojego maluszka niebezpiecznie się obniżył. Metabolizm u małych dzieci jest znacznie szybszy niż u dorosłych, a rezerwy wody niewielkie.

Najczęściej niemowlaki i małe dzieci, u których spada poziom wody, domagają się większej ilości płynów. Jeśli jednak, maluch nie chce pić mimo upałów lub boryka się z infekcją wirusową, której objawem są problemy żołądkowe lub wysoka temperatura ciała, sprawdź inne symptomy.

W przypadku odwodnienia pierwszego stopnia zauważysz:

• spieczone wargi, suchy język i podsychające śluzówki jamy ustnej;

• nadmierną senność, zmęczenie i apatię;

• suchość, zmniejszoną elastyczność skóry;

• płacz bez łez;

• ciemny kolor moczu;

• rzadkie siusianie;

• zapadnięte ciemiączko;

• utratę wagi;

• opóźnienie reakcji na bodźce zewnętrzne.

W przypadku odwodnienia drugiego stopnia dodatkowo zaobserwujesz:

• przyśpieszoną akcję serca;

• brak elastyczności skóry, która po zebraniu w fałd rozprostowuje się powoli.

Trzeci najcięższy stopień to:

• obniżone napięcie mięśniowe u dziecka;

• szybki oddech;

• brak moczu;

• drgawki;

• utrata wagi nawet do 10 % masy ciała. 

Skutki odwodnienia

Woda stanowi ok. 75-80% organizmu dziecka. Reguluje temperaturę ciała, ciśnienie krwi, odpowiada za usuwanie produktów przemiany materii oraz transport substancji odżywczych. Brak odpowiedniej ilości płynów odbija się na kondycji szkraba.

Maluch wraz z ubytkiem wody traci niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu elektrolity. Jony soli wpływają na pracę układu nerwowego i mięśniowego. Elektrolity dzięki swoim właściwościom, przewodzą impulsy nerwowe, niezbędne do właściwego działania układu nerwowego i mózgu. W istotny sposób wpływają na napięcie mięśni w tym również pracę serca. Prawidłowa praca układu krążenia, pozwala na dostarczenie tlenu do wszystkich komórek w organizmie dziecka. Niedobory sodu, wapnia, potasu i magnezu oraz innych elektrolitów zaburzają właściwe działanie organizmu, wpływając na ogólne osłabienie i słabą formę malca.

Leczenie odwodnienia

Malucha przede wszystkim trzeba nawodnić. Niezbędna będzie też konsultacja lekarska. Jeśli odwodnienie jest lekkie, a dziecko czuje się dobrze, prawdopodobnie wystarczy nawadnianie doustne. W aptekach dostępne są środki bez recepty, które pomagają uzupełnić składniki mineralne i nawodnić organizm w przypadku zaburzenia gospodarki wodno – elektrolitowej. Możesz je podać maluchowi, który ukończył 6 miesięcy. Proszek rozpuszczalny w wodzie, bogaty w jony, glukozę i wodorowęglany reguluje wchłanianie wody i elektrolitów, a w wersji „dla malucha” smakuje owocowo.

Niemowlaki do 6. miesiąca życia należy karmić piersią bez konieczności uzupełniania diety wodą lub innymi płynami. Niemowlaki karmione mlekiem modyfikowanym, oprócz mieszanki, powinny dostawać dodatkowo wodę lub herbatkę.

Jeśli lekarz zdecyduje o konieczności nawodnienia żylnego, będziesz musiała zostać z maluchem w szpitalu. Dostanie płyny dożylnie. Z reguły pobyt w szpitalu nie trwa dłużej niż 48 godzin. Po tym czasie będziecie mogli wrócić do domu.

Czy odwodnieniu można zapobiec?

Jeśli niemowlę jest karmione naturalnie, przystawiaj je jak najczęściej. Maluch ssąc nie tylko je, ale zaspokaja również pragnienie, dlatego nie dziw się i nie odmawiaj, jeśli latem będzie częściej domagał się piersi.

Kiedy upał doskwiera pamiętaj o tym, aby starszakowi podawać kubeczek. Kiedy na dworze jest gorąco dziecko podobnie jak Ty, poci się bardziej niż zwykle. Mały odkrywca, zajęty zabawą, nie będzie upominał się o picie. Każda przerwa w zabawie to mały koniec świata, dlatego to Ty musisz zadbać o to by regularnie się nawadniał.

Sama przygotowujesz soki z sezonowych owoców, a maluch chętnie je pije? Aby skutecznie zapobiegać odwodnieniu rozcieńczaj je wodą. 

Latem wprowadź do diety owoce i warzywa w zwiększonych ilościach. Bogate w wodę soczyste jabłka, gruszki i marchewki podawane dziecku, dodatkowo nawodnią organizm.

Jeśli maluch wymiotuje lub ma gorączkę - wodę lub herbatkę podawaj często w niewielkich ilościach. Zbyt obfite pojenie może jeszcze spotęgować nieprzyjemne dolegliwości, a woda podawana dużymi porcjami nie będzie w przewodzie pokarmowym prawidłowo się wchłaniać .

Pamiętaj! Zaleca się, aby dziecko ważące do 10 kg wypijało ok. 100 ml wody na każdy kilogram. Na każdy kolejny do 20 kg - połowę porcji. Dzieci ważące więcej niż 20 kg powinny wypijać kolejne 20 ml na każdy następny kilogram masy ciała.