Zmiany na skórze niemowlęcia mogą przyjmować różną postać, mogą to być krostki, grudki, plamki, płaty wysuszonej skóry. Jak rozpoznać, kiedy są one niegroźne a kiedy wymagają interwencji specjalisty? Podpowiadamy.
Konsultacja merytoryczna: lek. med. Danuta Chrzanowska - Liszewska, specjalista pediatrii i neonatolog
Skóra dziecka bardzo różni się od skóry dorosłego. Jest cieńsza, delikatniejsza, bardziej podatna na mikro urazy oraz na wszelkiego rodzaju czynniki zewnętrzne. Gruczoły potowe i łojowe nie funkcjonują jeszcze prawidłowo. Płaszcz hydrolipidowy, stanowiący naturalną barierę ochronną przed czynnikami zewnętrznymi, jak wiatr, temperatura, otarcia, nie jest jeszcze wykształcony. W skórze dziecka brakuje także melatoniny, chroniącej przed promieniowaniem UVA, dlatego tak ważne jest chronienie malutkich dzieci przed słońcem.
Dopiero około 4. roku życia skóra dojrzewa, warstwa rogowa staje się bardziej nieprzepuszczalna a włókna kolagenowe w skórze właściwej stają się grubsze i odporniejsze.
Nic więc dziwnego, że skóra niemowlęcia i małego dziecka, nie mając wykształconych mechanizmów obronnych, jest bardziej podatna na działanie czynników zewnętrznych, składników chemicznych czy zakażenia powodowane przez bakterie i grzyby. Efektem tego mogą być różnego rodzaju wysypki, krostki, pęcherzyki, nadżerki, pęcherze czy owrzodzenia. Niżej przedstawiamy te najczęściej pojawiające się problemy skórne u małych dzieci.
Mają postać małych drobnych pęcherzyków wypełnionych przezroczystym płynem.
Pojawiają się tam, gdzie skóra narażona jest na przegrzanie i ocieranie: okolica szyi, kark, pachwiny, pachy, zgięcia łokci, tułów, szczególnie plecy, ale też na twarzy – czoło, policzki.
Są efektem zatkania gruczołów potowych ich wydzieliną. Powstaniu wyprysków sprzyja zbyt ciepłe, wilgotne środowisko, które tworzy się w wyniku przegrzania dziecka.
W zależności od głębokości, na jakiej doszło do zaczopowania gruczołów, mogą pojawić się dwa rodzaje potówek.
gdy zatkanie nastąpiło powierzchniowo tworzą się małe drobne pęcherzyki wypełnione białą treścią,
jeśli do zablokowania doszło w głębszych warstwach naskórka pojawiają się tzw. potówki czerwone – mają postać grudek, pęcherzyków o podłożu rumieniowym.
Potówki to łagodne zmiany, niewymagające pomocy lekarskiej. Chyba że mamy do czynienia z zaognionym stanem potówki czerwonej, który niesie niebezpieczeństwo nasilenia stanu zapalnego i dalszych powikłań. Taki stan skóry wymaga konsultacji lekarskiej.
Przy potówkach ważna jest higiena, codzienne kąpiele. Jeżeli zmiany są nasilone i obejmują dużą powierzchnię skóry, wskazana jest kąpiel w nadmanganianie potasu, który działa dezynfekująco. Należy pamiętać, aby woda z nadmanganianem była lekko różowa. Kryształki trzeba rozpuścić w małej ilości wody w kubeczku i dolać do wanienki, aby uzyskać różowe zabarwienie. Nie należy wsypywać kryształków do wanienki z wodą.
Istotne jest nieprzegrzewanie dziecka, ubieranie go w oddychające materiały, jak najczęstsze wietrzenie zmienionych chorobowo miejsc. Lepiej jest zrezygnować z oliwki czy kremów, które mogą dodatkowo zatykać przewody potowe.
Naskórkowe lub podnaskórkowe, białe lub lekko żółte, malutkie grudki pojawiające się najczęściej na twarzy noworodka, szczególnie w okolicy czoła, nosa i brody, rzadziej na tułowiu. Zwykle są dość liczne. Nie są groźne, wymagają zwykłej pielęgnacji skóry dziecka. Ustępują same po kilku tygodniach.
Wyglądem przypomina trądzik młodzieńczy. Pojawia się na twarzy noworodka, czasami dotyczy większej powierzchni, jak plecy i pośladki. Jest efektem działania hormonów mamy, które pobudzają gruczoły łojowe dziecka. Wymaga zwykłej pielęgnacji. Zmiany znikną samoistnie po jakimś czasie. Uwaga – krostek nie należy wyciskać!
Jest to dość powszechny problem pojawiający się na owłosionej skórze głowy, a czasami także przy brwiach. Zazwyczaj dotyczy on niemowląt około 3 – 6 tygodnia życia, ale nieobcy jest także starszym dzieciom.
Zmiany skórne mają postać łusek z żółtawym zabarwieniem, skupionych w plamy.
Przyczyną ciemieniuchy jest zatkanie przewodów wyprowadzających gruczołów łojowych i przejściowe zaburzenie ich funkcji.
Leczenie ciemieniuchy polega na zmiękczaniu łusek oraz ich likwidacji przez codzienne wyczesywanie i mycie włosków. Do zmiękczenia możesz użyć oliwki dla niemowląt lub specjalnych kosmetyków dostępnych w aptece bez recepty. Do wyczesywania użyj szczoteczki z miękkim włosiem. Nigdy nie zdrapuj łusek, bo możesz uszkodzić delikatną skórę dziecka. Głowę dziecka umyj przy użyciu dobrego dziecięcego szamponu, może być ten z serii z emolientami.
Ciemieniucha nie jest groźna, jednak nie wolno jej lekceważyć. Zmieniona chorobowo skóra jest osłabiona i bardziej podatna na zakażenia. Jeśli zauważysz łuski na innych częściach ciała dziecka lub po dwóch tygodniach zabiegów stan skóry nie poprawi się znacząco, należy skonsultować się z lekarzem.
To przewlekłe schorzenie skóry o podłożu alergicznym.
Zmiany skórne mają postać brunatnoczerwonych skupisk grudek, skóra wokół jest sucha, łuszcząca się, towarzyszy temu uporczywy, silny świąd.
Charakterystycznymi miejscami występowania zmian są:
policzki, następnie mogą rozprzestrzenić się na całą buzię,
okolice uszu szczególnie za małżowiną,
zgięcia łokci,
zgięcia pod kolanami,
jednak przy ciężkiej postaci zmiany mogą występować niemal na całym ciele.
Wizyta u lekarza jest niezbędna. Po ocenie objawów i zachowania dziecka może on podjąć decyzję o przypisaniu środka antyhistaminowego, by złagodzić swędzenie skóry. Skórę dziecka należy nawilżać i natłuszczać emolientami. Konieczna jest także eliminacja czynnika uczulającego.
To ostatnie niestety rzadko kiedy jest proste, bo przyczyną AZS mogą być alergeny przyjmowane wraz z pokarmem, ale też wziewne, czy środki chemiczne.
Na skórze pojawiają się wypukłe blade bąble otoczone zaczerwienieniem. Z wyglądu przypominają zmiany skórne powstałe po poparzeniu się pokrzywą – stąd nazwa. Wypryskom towarzyszy pieczenie skóry, i czasami bardzo nasilony świąd. Pokrzywka jest typową reakcją alergiczną o charakterze natychmiastowym po kontakcie z alergenem.
Częstą przyczyną pokrzywki jest reakcja na lek podany w czasie infekcji. Istnieje też rodzaj pokrzywki alergicznej, gdzie alergenami mogą być alergeny wziewne czy pokarmowe.
Reakcja zależy od nasilenia zmian i zachowania dziecka. Jeśli zmiany są niewielkie, powstałe po zabawie na trawie czy głaskaniu kota, nie wymaga to natychmiastowej interwencji, a zmiany skórne powinny ustąpić w przeciągu kilku godzin.
Jeśli pokrzywka jest efektem przyjmowania leków, to należy skonsultować z lekarzem ich ewentualną zmianę lub zastosowanie środków uśmierzających objawy.
Natomiast jeśli wypryskom towarzyszą inne niepokojące objawy jak:
uczucie braku powietrza,
uczucie puchnięcia podniebienia,
drapanie w gardle,
zawroty głowy,
osłabienie krążenia
należy niezwłocznie wezwać karetkę lub udać się do pobliskiego szpitala. Objawy te mogą świadczyć o zagrażającym życiu wstrząsie anafilaktycznym.
Pęcherzyki lub rumień pojawiający się po bezpośrednim kontakcie skóry z alergenem. Może temu towarzyszyć świąd.
W postępowaniu z dzieckiem należy wyeliminować ekspozycję na dany alergen. Jeśli swędzenie jest uporczywe, dziecko nie może powstrzymać się od drapania, skorzystaj z pomocy lekarza, który wskaże odpowiedni preparat do stosowania na zmiany skórne.
Przy zakażeniu tą chorobą na powierzchni skóry, najczęściej na twarzy – wokół ust, nosa, rzadziej na szyi oraz na skórze wokół paznokci, pojawiają się wypełnione ropą pęcherze. Następnie powłoka tych wykwitów wiotczeje i pęka, a na powierzchnię wydostaje się ropa, która zasycha, tworząc charakterystyczne strupy w kolorze żółto – miodowym. Należy pamiętać, że jest to choroba zakaźna wywołana bakteriami z grupy gronkowców lub paciorkowców. Zawsze konieczna jest wizyta u lekarza. Miejsca te nie są bolesne ani swędzące.
Pomimo łagodnego przebiegu choroba ta bezwzględnie wymaga leczenia. Liszajec nie przejdzie sam, a powikłania mogą być groźne. W terapii stosuje się leczenie miejscowe lub antybiotykoterapię, w zależności od charakteru i rozległości zmian.
Opryszczka wargowa pojawia się ustach i w okolicach, m.in. na i w nosie. Skóra swędzi, staje się napięta, pojawia się zaczerwienie a następnie małe grudki wypełnione płynem surowiczym. Pęcherze pękają, tworząc bolesne nadżerki.
U dzieci opryszczka jest niebezpieczna, szczególnie u tych najmłodszych. Dlatego bezwzględnie wymaga porady lekarskiej. Leczenie zależy od wieku dziecka, pozostałych objawów. Zdarza się, że konieczna jest hospitalizacja.
Jednym z objawów choroby są różowe plamki na skórze, pojawiające się na twarzy i tułowiu. Zmiany na skórze zwykle nie są dokuczliwe, nie wymagają stosowania specjalnych środków farmakologicznych. Chorobie zawsze towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych i gorączka. Różyczka jest chorobą zakaźną, wywołaną przez wirus, wymaga konsultacji lekarskiej i separacji chorego.
Specyficznym symptomem odry są białe przebarwienia wielkości ziaren piasku na błonie śluzowej wewnątrz policzków tzw. plamki Koplika. Charakterystyczne jest przekrwienie spojówek (czerwone oczy).
Wysypka na skórze, jako jeden z objawów, pojawia się około 5 dni od zakażenia. Wypryski mają postać różowych, zgrubiałych plam, które występują w skupiskach lub zlewają się. Początkowo umiejscowione są za uszami, na twarzy i szyi, po czym rozprzestrzeniają się na tułów i kończyny.
Odra jest chorobą zakaźną, leczenie musi być ustalone w wyniku konsultacji lekarskiej.
Wysypka pojawia się w trakcie przebiegu choroby, w 2. – 3. dniu jej trwania. Ma postać drobnych czerwonych krostek, które zlewają się w grupy. Skóra wygląda jak pokaleczona szczotką. Wysypka początkowo obejmuje klatkę piersiową i szyję, a następnie całe ciało, które przybiera intensywnie czerwony odcień. Cechą charakterystyczną w jej występowaniu są niezajęte rumieniem okolice nosa i ust (tzw. trójkąt Fiłatowa). Najwięcej zmian występuje na skórze w miejscach narażonych na ucisk i pocieranie, np. w okolicy gumki od majteczek.
W trakcie leczenia wysypka ustępuje, pozostawiając po sobie suchą skórę, która może łuszczyć się do dwóch tygodni.
Szkarlatyna, ze względu na możliwe powikłania, m.in. zapalenie mięśnia sercowego, kłębuszkowe zapalenie nerek, jest chorobą groźną. Bezwzględnie wymaga konsultacji lekarskiej i antybiotykoterapii.
Zmiany skórne obserwuje się na skórze tułowia, twarzy, owłosionej skóry głowy, w mniejszym stopniu zajęte są stopy i dłonie. Wykwity zdarzają się także na błonie śluzowej wewnątrz jamy ustnej.
Na początku mają one postać czerwonych plamek, które przekształcają się w grudkę a następnie w pęcherzyk wypełniony płynem surowiczym. Po jakimś czasie płyn mętnieje, pęcherz zmienia się w krostę, która wysychając tworzy strup. W czasie przebiegu choroby możliwych jest kilka rzutów wyprysków. Tym zmianom skórnym towarzyszy uporczywy świąt.
Ospa jest chorobą zakaźną i bardzo zaraźliwą, ponieważ przenosi się drogą kropelkową (wiatrówka), uciążliwą ze względu na trudne do wytrzymania swędzenie i długi czas trwania (od 7 do 21 dni). Konsultacja lekarska jest niezbędna, pozwoli to ulżyć dziecku poprzez dobranie leków uśmierzających świąd. Zaniedbanie leczenia choroby może prowadzić do poważnych powikłań, m.in.: ropnego zakażenia skóry, ropowicy, zapalenia płuc, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.
Charakterystycznym objawem tej infekcji są grudkowate pęcherze wypełnione płynem surowiczym pojawiające się wokół ust, wewnątrz jamy ustnej, na podeszwach stóp i po wewnętrznej stronie dłoni. Powstawaniu tych zmian towarzyszy ból i uciążliwe swędzenie.
Chorobę powinien zdiagnozować lekarz.
W chorobie tej wysypka pojawia się na ciele dziecka – twarzy szyi i tułowiu, rzadziej kończynach – jako ostatni z jej objawów, po kilkudziesięciu godzinach gorączki.
Wysypka ma postać drobnogrudkowych, różowych plamek. Nie swędzi, nie wymaga specjalnego traktowania, znika sama po kilku/ kilkunastu godzinach.
Delikatna i wrażliwa skóra niemowląt wymaga odpowiedniej pielęgnacji i ochrony - wymaga odpowiednich kosmetyków. Na co zwrócić uwagę przy ich wyborze podpowiada dr nauk biochemicznych Monika Pasikowska.
Nagła wysoka temperatura, zaczerwienione gardło, suchy kaszel - to może być trzydniówka. Przeczytaj, o przebiegu tej choroby oraz jak postępować, by była jak najmniej groźna.
Zdarza się, że choroba bostońska jest postrachem rodziców dzieci w żłobkach. Czy słusznie? Poznaj objawy grypy bostońskiej oraz zobacz jak ją zwalczyć.
Skóra dziecka jest cieńsza i delikatniejsza od skóry dorosłego, a tym samym jest bardziej narażona na niskie temperatury, mroźny wiatr, przejmującą wilgoć czy suche powietrze w domu. Dowiedz się, jak dbać o skórę ...
Odparzenia pupy u niemowlaków zdarzają się często i mają różne przyczyny. Podajemy sposoby, jak sobie z tym poradzić.
