Zakażenie wirusem HPV jest najczęstszą chorobą przenoszoną drogą płciową, a jego konsekwencją może być nowotwór szyjki macicy. Przeczytaj, jak się przed nim chronić.
Konsultacja merytoryczna: lek. med. Paweł Palacz, ginekolog położnik
Istnieje około 100 różnych odmian wirusa HPV, z których część może powodować łagodne zmiany na skórze a część doprowadzić do rozwoju nowotworów złośliwych, takich jak rak szyjki macicy czy prącia.
Wirus HPV, inaczej wirus brodawczaka ludzkiego, to wyjątkowo groźna infekcja układu moczowo-płciowego. Powoduje ją wirus z rodziny Pappillomawirusów, który rozprzestrzenia się poprzez kontakt płciowy. Występuje on w ponad stu typach i choć większość z nich nie jest groźna, to jednak niektóre mogą prowadzić do poważnych powikłań.Przeważnie zarażenia przebiegają bezobjawowo lub ujawniają się dopiero po latach. Te groźniejsze, powodują powstawanie brodawek wokół okolic intymnych, które swoim kształtem przypominają kalafiora. Te najbardziej złośliwe mogą doprowadzić nawet do rozwoju raka szyjki macicy.
HPV ukrywa się w komórkach naskórka oraz nabłonka okolic intymnych. W przeciwieństwie do wirusa HIV, którym można się zarazić tylko poprzez kontakt z płynami ustrojowymi, do zarażenia brodawczakiem wystarczy kontakt ze skórą nosiciela. Nawet podczas łagodnych form aktywności seksualnej np.seksu oralnego lub pettingu, czy choćby przy kontakcie z brudnym ręcznikiem, istnieje możliwość przemieszczenia się wirusa z jednej osoby na drugą.
Wirus ten jest mocno rozpowszechniony wśród populacji – ocenia się, że co najmniej 50% osób aktywnych seksualnie przechodziło, lub będzie przechodzić zakażenie. Naukowcy uważają, że na całym świecie obecnie zarażonych może być nawet 630 milionów ludzi. Ryzyko jest zatem wysokie i wbrew temu co się powszechnie uważa, nie dotyczy tylko osób, które prowadzą bujne życie seksualne. Najczęściej kobiety ponoszą konsekwencje zarażenia wirusem HPV - mężczyźni mogą być nosicielami wirusa, ale rzadko dochodzi u nich do rozwoju choroby.
Zakażenie najczęściej przebiega bezobjawowo, dlatego często zdarza się, że chorzy nie zdają sobie sprawy z tego, że są nosicielami. Zazwyczaj organizm sam potrafi poradzić sobie z problemem i po około dwóch latach wirus całkowicie znika z organizmu. Jeśli jednak układ odpornościowy nie zwalczy wirusa, może on przetrwać i w dłuższej perspektywie zapoczątkować przemianę nowotworową komórek szyjki macicy. Ważne jest, z jakim typem wirusa mamy do czynienia nisko-, lub wysoko onkogennym, czyli wirusem niskiego lub wysokiego ryzyka.
Wirusy niskiego ryzyka (typy 6, 11, 42, 43, 44), są odpowiedzialne za powstawanie zmian brodawkowatych w okolicach narządów płciowych (tzw. kłykcin kończystych), brodawczaki krtani oraz łagodne zmiany na szyjce macicy, które nie mają właściwości nowotworowych.
Wirusy wysokiego ryzyka(najczęściej typy HPV 16 i 18, rzadziej 31, 33, 35, 39, 40, 43, 51, 52, 53, 54, 55, 56 i 58) nie przyczyniają się do wystąpienia brodawek. Dlatego, niestety, są trudniejsze do wykrycia. Zamiast tego, zaszywają się w komórkach i mogą doprowadzić do zmian przednowotworowych, raka szyjki macicy, sromu, odbytu a u mężczyzn także i prącia. Dla kobiet, szczególnie niebezpieczne są typy 16, 18, 31, 33 i 45, bo to właśnie one najczęściej odpowiadają za rozwój zmian nowotworowych na szyjce macicy.
W początkowej fazie, zakażenie wirusem brodawczaka zawsze przebiega bezobjawowo.Przy łagodniejszych odmianach wirusa, na ciele pojawiają się brodawki (inaczej zwane kłykcinami kończystymi). Są one w kolorze skóry, rozwijają się w okresie 2-3 tygodni od zakażenia. Występują w okolicach intymnych lub okolicach odbytu i świadczą o tym, że wirus, z którym mamy do czynienia jest nisko onkogenny. Niekiedy brodawki mogą wywoływać swędzenie, jednak zazwyczaj nie są bolesne.
Niestety, nie opracowano jeszcze leku antywirusowego mogącego zwalczyć HPV. U zakażonych osób, u których wykryto nisko onkogenny wirus, stosuje się leczenie objawowe. Polega ono na usuwaniu (chemicznym, wypalaniu, wymrażaniu lub usuwaniu laserem) brodawek, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa na skórze. Jednakże, nawet po usunięciu wszystkich znamion, wirus wciąż mieszka w organizmie i po jakimś czasie, może wywołać powstanie nowych brodawek.
Jeśli dojdzie do wykrycia onkogennego wirusa HPV leczenie polega na stałym, systematycznym monitorowaniu stanu zdrowia osoby zarażonej. W przypadku kobiet, najistotniejszym jest upewnianie się, czy choroba nie zaatakowała szyjki macicy a wirus nie spowodował dysplazji szyjki macicy lub nowotworu.
Na rynku dostępne są szczepienia ochronne przeciwko genitalnym wirusom HPV, czyli tym, które mogą wywołać raka szyjki macicy i brodawki płciowe. Szacuje się, że po podaniu wymaganych trzech dawek, szczepionka zmniejsza ryzyko zachorowania o około 70%. Jednakże, muszą zostać podane zanim dojdzie do narażenia na kontakt z wirusem. Dlatego, w Polsce rekomenduje się rutynowe podanie szczepionki wszystkim dziewczynkom w 11.-12. roku życia. Władze samorządowe często organizują w polskich gminach i powiatach bezpłatne lub częściowo odpłatne szczepienia przeciwko HPV. Warto z tego skorzystać, jeśli w Twojej miejscowości istnieje taki program.
Najważniejszą kwestią w profilaktyce zakażenia wirusem HPV jest przede wszystkim rozpoznanie. Osoby aktywne seksualnie, niezależnie od ilości partnerów czy intensywności odbywania stosunków, powinny badać się w kierunku obecności wirusa w swoim organizmie. Metodą wykrywania brodawczaka ludzkiego jest badanie cytologiczne i kolposkopowe.
Stosowanie prezerwatyw tylko nieznacznie zmniejsza ryzyko złapania wirusa, dlatego, zanim rozpoczniesz współżycie ze swoim partnerem, porozmawiaj z nim o zagrożeniach związanych z HPV i upewnij się, że posiada on aktualne wyniki badań. Jest to tylko chwila niedogodności dla Was obojga a całe lata zdrowia dla Ciebie.
Choć większość kobiet podejmuje po porodzie współżycie z partnerem, zmniejszają się ich potrzeby seksualne, a część z nich odczuwa dyskomfort podczas uprawiania seksu. Położna tłumaczy, dlaczego tak się dzieje.
Czy w 2022 zasad korzystania z urlopów rodzicielskich są takie, jak w latach poprzednich? Sprawdź
Wychowanie dziecka bywa trudnym zadaniem. Gdy jesteś sama, staje się ono czasem zadaniem ponad siły. Podpowiadamy, jak sobie radzić i gdzie szukać pomocy, gdy wychowujesz dziecko samodzielnie.
My, młode mamy, kobiety w ciąży, jesteśmy ważne! Musimy zwrócić uwagę na swoje zdrowie, by jak najdłużej cieszyć się dziećmi. Zapraszamy do przeczytania artykułu, w którym położna Kamila Kotowicz przypomina ...
Jesteście parą świadomie planującą powiększenie rodziny. Niedawno Wasz maluszek pojawił się na świecie, więc obecnie czas pomyśleć o skutecznej antykoncepcji. Jaki wybór mają świeżo upieczeni rodzice? Jaka ...
Mam wrażenie, że w naszym kraju takie pytania to właśnie od razu przez większość uznawana jest za obrazę, czy pytania nie na miejscu. Z mężem jestem od liceum, a więc nawet nigdy się nad tym jakoś głębiej nie zastanawiałam. Ale jest mnóstwo par, zwła...
Ja źaluje ze mialam tak mala wiedze na temat wirusa hpv. Tak naprawde znalam tylko nazwe i nic wiecej. Dowiedzialam sie ze go mam bedac 3 tyg przed porodem bo wczesniej cytologia nic nie wykazywala. Nie moglam leczyc brodawek bo bylam na koncowce cia...
Nigdy z nikim nie miałam możliwości dyskusji na ten temat a tak naprawdę jest to ważne w naszym życiu aby o tym mówić w końcu chodzi tu o nasz zdrowie i życie..każdy powinien takie badanie wykonać a przynajmniej osoby które miały więcej niż jednego p...
