Grzybica to choroba zakaźna wywoływana przez mikroskopijne grzyby – głównie drożdżaki. To one są odpowiedzialne za pleśniawki w buzi malucha i za grzybicę brodawek. Drożdżaki są naturalnym elementem układu pokarmowego człowieka, ale gdy jest ich za dużo, pojawiają się problemy w postaci grzybicy.
Objawami grzybicy jest swędzenie i łuszczenie się brodawek, które bolą i pieką. Zakażona grzybicą skóra jest zaczerwieniona, napięta i jakby błyszcząca, łatwo pęka i krwawi. Czasami na brodawce i otoczce pojawiają się białe krosteczki/grudki, które nie dają się zetrzeć. Karmiąca mama odczuwa przeszywający, kłujący ból w piersiach, gdy maluch ssie, a także między karmieniami. Zakażeniu grzybiczemu brodawek często towarzyszy grzybica pochwy.
Gdy choruje mama, zwykle choruje też dziecko, u którego grzybica wywołuje wysypkę w okolicy narządów płciowych (drobne, czerwone wypryski) i pleśniawki, czyli białawe plamy na śluzówce jamy ustnej (podniebienie, dziąsła, wewnętrzna strona policzków, język), które wyglądają jak resztki mleka, ale przy próbie starcia zaczynają krwawić. Pleśniawki nie są groźne, ale mogą (choć nie muszą) sprawiać dziecku ból i utrudniać ssanie.
Grzybica brodawek może pojawić się, jeśli:
mama lub dziecko przyjmowali antybiotyk (np. po cesarskim cięciu),
maluch ma pleśniawki lub zakażenie grzybicze skóry w okolicy genitaliów,
mama często choruje na grzybicę pochwy,
ktoś z domowników cierpi na grzybicę,
popękane, krwawiące brodawki są źle pielęgnowane (np. przylegają do nich wilgotne, za rzadko zmieniane wkładki laktacyjne nieprzepuszczające powietrza),
mama przeszła zapalenie piersi,
mama stosuje hormonalne środki antykoncepcyjne.
Żeby uporać się z drożdżakami należy:
Leczyć i mamę, i dziecko, nawet jeśli objawy grzybicy pojawiły się tylko u mamy albo wyłącznie u dziecka. Krótko mówiąc: Wasz „tandem” musi leczyć się jednocześnie! W przeciwnym razie zakażenie grzybicze będzie „wędrowało” od Ciebie do dziecka i z powrotem.
Stosować nystatynę w zawiesinie do przemywania buzi dziecka (dziąsła, podniebienie, wewnętrzna strona policzków – około 3-4 razy dziennie) i maminych piersi po każdym karmieniu (brodawka i otoczka). Leczenie nystatyną powinno trwać od 10 do 14 dni. Niektórzy lekarze polecają też wodny roztwór gencjany do buzi dziecka i do przemywania piersi lub specjalną maść przeciwgrzybiczą do smarowania brodawek wraz z otoczkami. Także zainfekowane krocze dziecka należy smarować odpowiednim preparatem, przemywać krochmalem i często wietrzyć.
Wprowadzić do diety mamy i dziecka preparat z probiotykami, który pomoże odbudować prawidłową florę bakteryjną w organizmie.
Dbać o higienę. Często myć ręce (zawsze przed i po karmieniu) i krótko obciąć paznokcie. Ręczniki mamy i dziecka oraz bielizna i piżamy muszą być często zmieniane, prane w wysokiej temperaturze i prasowane. Zabawki dziecka, a także wszelkie smoczki i akcesoria związane z karmieniem trzeba często i dokładnie myć (jeśli to możliwe – także wyparzać).
W czasie leczenia nie używać gąbek, myjek, pumeksów, które gromadzą w sobie grzyby i sprzyjają ich rozmnażaniu.
Często zmieniać wkładki laktacyjne i nie dopuszczać do ich przemoczenia.
Często wietrzyć piersi.
Dobrze osuszać piersi przed założeniem biustonosza.
Takie postępowanie już w ciągu tygodnia powinno przynieść poprawę – zlikwidować ból i wyleczyć rany. Jeśli nie dostrzegasz poprawy, skontaktuj się z lekarzem, być może doszło do zakażenia bakteryjnego lub zapalenia piersi. A może w wyleczeniu brodawek przeszkadza niewłaściwa pozycja przy karmieniu lub nieprawidłowa technika chwytania i ssania piersi przez dziecko?
Zakażenie grzybicze nie jest przeciwwskazaniem do karmienia piersią, tym bardziej, że leczenie obejmuje zarówno mamę, jak i dziecko. Jeśli ból podrażnionych brodawek utrudnia Ci karmienie, stosuj leki przeciwbólowe z paracetamolem lub ibuprofenem. A jeżeli to nie pomaga, i ból przy karmieniu dziecka jest dla Ciebie nie do zniesienia, odciągaj mleko do czasu wygojenia brodawek. Ściągane regularnie mleko podawaj maluchowi w sposób niezaburzający techniki ssania piersi (pamiętaj o dokładnym myciu i sterylizowaniu części laktatora).
