Jak powstaje mleko i co się dzieje podczas ssania

Produkcja mleka i wypływ pokarmu z piersi są silnie związane z reakcją mamy na bodźce czuciowe dostarczane przez dziecko w trakcie ssania i zmianami hormonalnymi zachodzącymi w jej organizmie:

3.      Pod wpływem ssania, uwalnia się oksytocyna - drugi hormon odpowiedzialny za laktację. Powoduje obkurczanie komórek otaczających pęcherzyki mleczne i wypompowywanie z          pęcherzyków mlecznych pokarmu do przewodów mlecznych (tzw. odruch wypływu pokarmu- oksytocynowy). Pokarm przewodami mlecznymi jest transportowany w kierunku brodawki i jamy ustnej dziecka.

Dlaczego stres jest wrogiem laktacji?

Silne zmęczenie, zdenerwowanie, niepokój, lęk, ból mogą hamować uwalnianie oksytocyny, a więc blokować wypływ pokarmu – pokarm pozostaje niewypompowany w pęcherzykach mlecznych i nie jest transportowany w kierunku brodawki. Dlatego w pierwszych tygodniach karmienia piersią zadbaj o odpoczynek, komfort karmienia i poproś bliskich o pomoc w codziennych obowiązkach.

Sukces karmienia piersią zależy nie tylko od produkcji odpowiedniej ilości mleka, ale również od właściwie wykształconej odruchowej reakcji ssania.

Odruch ssania pojawia się w 17. tygodniu ciąży. Maluszek potrafi już ssać własny palec. Pełna reakcja ssania polegająca na koordynacji ssania, połykania i oddychania pojawia się w 32. tygodniu ciąży. Dlatego w chwili narodzin większość dzieci jest przygotowana do ssania pokarmu z piersi. Odruch ssania utrzymuje się do 6. miesiąca życia, a następnie zamienia się w kontrolowaną przez malca funkcję.

Ssanie mleka z piersi dzieli się na dwie fazy:

FAZA 1: stymulacji

Rozpoczyna się odruchem szukania piersi przez dziecko. Możesz go pobudzić, dotykając ust dziecka brodawką. Maluch otwiera szeroko usta, szczelnie obejmuje nimi brodawkę i część otoczki oraz wysuwa język – to umożliwia głębokie zassanie brodawki i wytworzenie podciśnienia wewnątrz jamy ustnej.
Liżąc pierś czubkiem języka, dziecko pobudza wydzielanie prolaktyny, produkcję i wypływ mleka. Maluszek intuicyjnie regulując tempo ruchów języka, może kontrolować tempo laktacji i intensywność wypływania mleka z piersi. Do ukończenia 3. miesiąca życia większość niemowląt nie posiada zdolności regulacji tempa wypływu pokarmu siłą ssania.

Brodawka wydłuża się prawie dwukrotnie w trakcie ssania i następnie skraca podczas połykania. Język dziecka przyciska ją do podniebienia twardego i powoduje wypływ mleka. Wargi dociskają się do otoczki piersi, dzięki czemu wytwarzane jest podciśnienie w buzi dziecka. Powoduje ono, że mleko
płynie w głąb jamy ustnej. Unosi się podniebienie miękkie, nagłośnia zamyka wejście do krtani i pokarm spływa do dróg pokarmowych. Następnie nagłośnia otwiera się, podniebienie miękkie opuszcza i dziecko wydycha powietrze.
Ssanie u dziecka bardzo różni się od ssania u osoby dorosłej. Budowa jamy ustnej dziecka umożliwia wdech, kilka taktów zassania pokarmu, połknięcie i wydech (dziecko nie wykonuje oddechu po każdorazowym zassaniu mleka). W ten sposób dziecko pobiera pokarm bez ryzyka zakrztuszenia – pokarm nie miesza dróg oddechowych z pokarmowymi. Niezwykle istotne podczas karmienia jest umożliwienie dziecku niezakłóconego oddychania przez nos. Gdy pojawi się u niego katar, przed karmieniem odciągnij wydzielinę.

Ekspert radzi:  lek. med. Danuta Chrzanowska-Liszewska, neonatolog

Dlaczego tak ważne są długie karmienia?

Na początku sesji karmienia mleko zawiera dużo wody, jest mało kaloryczne i służy głównie do zaspokojenia pragnienia. Dziecko z łatwością jest w stanie je wyssać. Potem malec musi się napracować, bowiem mleko staje się bardziej gęste, trudniej wypływa z piersi, ale to ono zaspokaja potrzeby żywieniowe niemowlęcia. Dlatego zbyt szybkie odstawianie dziecka od piersi, krótkie karmienia mogą powodować głód, słabe przybieranie na wadze, rozleniwienie dziecka przy piersi i niechęć do długiego ssania. Krótkie karmienia powodują również niepełne opróżnianie piersi z mleka, a co za tym idzie, mogą przyczyniać się do zastoju mleka w kanalikach wyprowadzających i w konsekwencji sprzyjać stanom zapalnym. Szczególnie ważne jest karmienie dziecka w nocy. Zwłaszcza w pierwszych dniach po urodzeniu. Pokarm nocny zawiera większą ilość tłuszczu, a tym samym jest bardziej kaloryczny. Oczywiście należy zwrócić uwagę na to, czy dziecko ssie w czasie przystawienia do piersi czy tylko trzyma brodawkę w buzi. Są dzieci, które jedzą łapczywie i gwałtownie, one najadają się szybko, może im wystarczyć 5-7 minut ssania. Są też „dzieci-smakosze”, które wymagają więcej czasu – nawet 40 minut.