Lista życzeń
Koszyk
Twój koszyk jest pusty
Kontynuuj zakupy

Jak odróżnić pozorny niedobór pokarmu od rzeczywistego?

Czujesz, że brakuje Ci pokarmu, a Twój maluch ciągle dopomina się o więcej? Zanim zdecydujesz się na dokarmianie, przeczytaj uważnie ten artykuł. Nieuzasadnione sięganie po mieszankę może spowodować więcej szkód niż pożytku. 

Konsultacja merytoryczna: dr Agata Serwatowska - Bargieł, międzynarodowy konsultant laktacyjny (IBCLC), neonatolog

Data publikacji: 25-05-2018 Data modyfikacji: 16-04-2019

#Czy Twoje obawy są uzasadnione?

#Mleko przestało płynąć z piersi

#Zanim sięgniesz po mleko modyfikowane

#Kiedy powinnaś zacząć się martwić – rzeczywisty niedobór pokarmu

#Jak zwiększyć produkcję pokarmu i cieszyć się laktacją?

Mamy nierzadko skarżą się na niedobór pokarmu. Ten problem jest najczęstszą przyczyną zaprzestania karmienia piersią lub wprowadzenia mleka modyfikowanego, które prowadzi do zmniejszenia produkcji mleka mamy. Wątpliwości pojawiają się najczęściej wtedy , gdy biust staje się miękki, a malec ciągle domaga się mleka i nieustannie „wisi przy piersi”. Te objawy wcale nie muszą oznaczać, że mleko w piersiach się kończy.

Czy Twoje obawy są uzasadnione?

Doradcy laktacyjni przestrzegają przed zbyt pochopnym zdiagnozowaniem problemu z niedoborem mleka w piersiach. Często pojawia się on tylko w głowie mamy, w postaci licznych zmartwień:

Mam małe piersi i nie jestem w stanie wykarmić mojego głodomora

Wielkość piersi zależy od ilości tkanki tłuszczowej, która nie ma wpływu na ilość wytwarzanego pokarmu. Produkcja pokarmu zależy od wydajności tkanki gruczołowej zlokalizowanej głównie w pobliżu otoczki piersi.

Moje maleństwo ma krótkie przerwy między karmieniami i bardzo często budzi się na karmienie

Dzieci karmione piersią częściej budzą się na karmienie niż te karmione butelką. Mleko matki bowiem jest trawione dużo szybciej (około 1,5 godziny) niż mleko modyfikowane.

Moje piersi wcześniej były większe i twarde, a teraz są mniejsze, miękkie i jakby puste

W pierwszych tygodniach karmienia, kiedy produkcja mleka rusza pełną parą, piersi wytwarzają go bardzo dużo. U większości matek w ciągu kilku dni po porodzie występuje nawał. Po kilku tygodniach rzeka mleka zmienia się w ilość dostosowaną do potrzeb malca i regulowaną przez rytm karmień. Piersi stają się miękkie, a ich rozmiar może się zmniejszyć. Ale to nie oznacza, że pokarm się kończy.

Mój syn ssie i ssie, a potem płacze i wygląda na to, że się nie najadł

Jeśli malec dobrze przybiera na wadze, nie jest chory, a mimo to pokazuje uparcie, że się nie najada, najprawdopodobniej jest w trakcie skoku rozwojowego i ma chwilowo większe zapotrzebowanie na mleko, niż jesteś w stanie mu dostarczyć. Ten czas nazywany jest kryzysem laktacyjnym i pojawia się najczęściej w 3 tygodniu, 6 tygodniu, 2-3 miesiącu, 6 miesiącu i 9 miesiącu życia niemowlaka. W takich chwilach uzbrój się w cierpliwość i w herbatkę laktacyjną. Po kilku dniach kryzysu - zwiększonej częstotliwości i długości ssania - nastąpi pobudzenie laktacji i mleka będzie tyle, ile potrzeba.

Maluszek może mieć potrzebę wzmożonego ssania, ponieważ boleśnie ząbkuje. Ssanie piersi u niektórych dzieci powoduje ulgę dla swędzących dziąseł.

Mleko przestało płynąć z piersi

Czynnikami blokującymi wypływ pokarmu mogą być zmęczenie, niepokój, lęk, silny poziom stresu i ból. Pokarm pozostaje w pęcherzykach mlecznych i nie jest wypompowywany w kierunku brodawki. Jeśli czujesz, że ostatni czas mocno dał Ci w kość, zwolnij tempo i poproś bliskich o pomoc w opiece nad maluszkiem.

Zanim sięgniesz po mleko modyfikowane

Skonsultuj problem z pediatrą i doradcą laktacyjnym. Podstawowym kryterium oceny sytuacji jest ocena ogólnego stanu dziecka, zbadanie i zważenie niemowlaka. Jeśli dziecko prawidłowo przybiera na wadze, nie ma do niego zastrzeżeń od strony pediatrycznej, nie ma potrzeby dokarmiania. Wprowadzenie mieszanki w sytuacji, gdy niedobór pokarmu jest tylko pozorny, prowadzi do niedoboru rzeczywistego. Dziecko, które otrzymuje mleko modyfikowane, rzadziej i krócej ssie pierś. To powoduje zmniejszenie ilości pokarmu w piersiach i zwiększenie ilości karmień mlekiem modyfikowanym.

Kiedy powinnaś zacząć się martwić – rzeczywisty niedobór pokarmu

Podstawowym kryterium wskazującym na niedobór jest brak przyrostu masy ciała u dziecka. Objawami rzeczywistego niedoboru pokarmu są:

  • u mamy przez pierwsze dwa tygodnie karmienia naturalnego piersi są miękkie zarówno przed jak i po karmieniu.

  • podczas karmienia nie wypływają krople mleka z drugiej piersi.

  • dziecko ssie szybko, krótko, jedynie kilka minut i nie wydaje odgłosów połykania.

  • maluch jest niespokojny podczas ssania, płacze i nie zasypia po odstawieniu od piersi lub jest apatyczny, nisko aktywny i nie budzi się do karmienia.

Zdaniem specjalistek ds. laktacji Magdaleny Nehring-Gugulskiej i Moniki Żukowskiej-Rubik można wyróżnić kilka podstawowych czynników wywołujących niedobór pokarmu w piersiach:

Nieprawidłowa technika karmienia

Dziecko źle przystawiane do piersi, ssie płytko, pokarm zostaje w pęcherzykach mlecznych. Piersi nie są odpowiednio opróżniane, a zalegający pokarm powoduje zmniejszenie poziomu laktacji.

Nieefektywne ssanie

Dziecko w wyniku wad wrodzonych jamy ustnej, choroby lub wcześniactwa może nie umieć ssać pokarmu z piersi mamy. Nieefektywne ssanie uniemożliwia odpowiednie pobudzenie przysadki mózgowej, która uwalnia prolaktynę odpowiedzialną za wytwarzanie pokarmu w piersiach.

Oddzielenie dziecka od matki

Z przyczyn zdrowotnych lub losowych maleństwo musi przebywać z dala od mamy. Niezbędne jest wtedy regularne ściąganie mleka laktatorem minimum 7 razy na dobę. Jeśli mleko nie będzie odciągane, laktacja osłabnie i może dojść do jej zaniku.

Stosowanie leków lub substancji zaburzających laktację

Niektóre leki i substancje mogą zmniejszać poziom prolaktyny odpowiedzialnej za wytwarzanie pokarmu w piersiach. Należą do nich: estrogeny i progstagenty zawarte min. w środkach antykoncepcyjnych, androgeny, nikotyna, marihuana, klostilbegyt, lewodopa i alkaloidy sporyszu.

Ilość pokarmu w piersiach zmniejszają również niektóre zioła (np. szałwia, mięta – uwaga na zawartość w herbatkach, czy syropach) oraz leki, np. pseudoefedryna, która jest często składnikiem popularnie stosowanych i dostępnych bez recepty leków tzw. „na przeziębienie”.

Zaburzenia odruchu oksytocynowego odpowiedzialnego za wypływ pokarmu są spowodowane działaniem takich substancji, jak oksytocyna podawana dłużej niż 2 tygodnie, alkohol, narkotyki.

Niedożywienie

Mamy w początkowym okresie karmienia piersią często bez konsultacji z lekarzem bardzo ograniczają dietę. Robią to z obawy przed alergią dziecka lub w celu utraty zbędnych kilogramów i powrotu do figury sprzed ciąży. Nie dostarczają swojemu organizmowi ważnych substancji odżywczych, co prowadzi do zaburzenia laktacji. Jedzenie samych gotowanych warzyw nie wystarczy. Mama karmiąca powinna spożywać ok. 1800 kalorii na dobę.

Niedoczynność tarczycy

Problemy z niedoczynnością tarczycy mogą zaburzyć działanie hormonów odpowiedzialnych za produkcję i wypływ mleka z piersi. Dlatego tak ważne jest badanie poziomu TSH, FT3 i FT4 w ciąży w celu ewentualnego zdiagnozowania choroby Hashimoto i uzupełnienia niedoborów hormonów tarczycy. Jeżeli występują w wywiadzie problemy z tarczycą, to najlepiej jeszcze w ciąży, a na pewno w razie kłopotów z laktacją, dobrze jest zasięgnąć porady endokrynologa, który na takie badania skieruje.

Nadwaga i otyłość

Problemy z nadwagą i otyłością przed ciążą jak i nadmierny przyrost masy ciała w ciąży, mogą zaburzać odruch uwalniania prolaktyny (pod wpływem ssania) odpowiedzialnej za wytwarzanie pokarmu w pęcherzykach mlecznych.

Cukrzyca

Za zaburzenia laktacji może być odpowiedzialne niskie stężenie insuliny we krwi. Często u pacjentek cukrzycowych występuje jednodniowe opóźnienie laktacji w stosunku do zdrowych matek.

Zespół policystycznych jajników

U pacjentek z zespołem policystycznych jajników zaobserwowano osłabioną laktację w pierwszych tygodniach ciąży (zwiększona ilość testosteronu i LH, małe ilości progesteronu powodują zmniejszenie rozrostu tkanki gruczołowej w piersiach), ale już w 3 miesiącu karmienia różnice między nimi i zdrowymi kobietami karmiącymi zostały zniwelowane.

Niedorozwój tkanki gruczołowej

W przypadku jednostronnego niedorozwoju tkanki gruczołowej mama może karmić jedną piersią. Gdy niedorozwój jest obustronny, nie jest możliwe karmienie. Ten problem dotyczy jedynie około 2% kobiet w wieku rozrodczym. Charakteryzuje się bardzo małymi, płaskimi piersiami, nie powiększającymi się podczas ciąży i po porodzie, miękkimi nawet po kilku dniach po porodzie, bez cech nawału.

Radioterapia lub operacja piersi uszkadzająca tkankę gruczołową piersi odpowiedzialną za laktację

Radioterapia przebyta w dzieciństwie zaburza rozwój tkanki gruczołowej, a przeprowadzona w okresie dorosłości zaburza pracę gruczołu i ogranicza lub uniemożliwia laktację.

Jak zwiększyć produkcję pokarmu i cieszyć się laktacją?

Poza rzadkimi przypadkami związanymi z zaburzeniami w obrębie tkanki gruczołowej można pokonać problem niedoboru pokarmu. Zastosuj metodę kilku kroków:

Krok pierwszy: uwierz w siebie i pozbądź się negatywnych emocji

Poczucie winy, lęk, zmęczenie i myśli o tym, że nigdy nie będziesz już karmić piersią to wrogowie laktacji. Potęgując stres, hamują wypływ pokarmu. Dlatego tak ważne jest byś znalazła chwilę dla siebie, czas na odpoczynek i przestała się zamartwiać. Poproś bliskich o pomoc w domowych obowiązkach.

Krok drugi: zgłoś się do eksperta

Udaj się do poradni laktacyjnej lub przychodni, w której możesz liczyć na spotkanie z konsultantem laktacyjnym. Zdiagnozuje on Twój problem i określi źródło problemu oraz pokaże jak karmić. Podpowie, co można zrobić, by zwiększyć produkcję pokarmu.

Krok trzeci: wzmocnij organizm

Przeanalizuj wspólnie z doradcą swoją dietę i ilość płynów, które codziennie wypijasz. Zmodyfikuj ją tak by była zdrowa, bogata w odpowiednie składniki odżywcze i właściwie kaloryczna. Zadbaj o odpowiednią długość snu (uwzględniając przerwy na karmienie). Mama niemowlaka nie powinna spać 5 godzin na dobę. Wykorzystuj chwile, w których maluszek ma drzemkę, na chwilę odpoczynku i krótkie drzemki w ciągu dnia. Porozmawiaj z partnerem, mamą, teściową, jak ważna jest ich pomoc w tych dniach.

Krok czwarty: karm często

Karm co 1,5 godziny w dzień i co najmniej co 3 godziny w nocy. Jeśli Twoje maleństwo korzysta ze smoczków uspokajających, zrezygnuj z ich stosowania.

Krok piąty: zachęcaj malca do aktywnego ssania

Podczas karmienia, gdy widzisz, że Twoje maleństwo słabo ssie masuj jego dłonie, stópki, odcinek tuż za kątem żuchwy. Podczas jednej sesji karmienia karm naprzemiennie piersiami, tak by każda z piersi była kilkukrotnie podana np. 2x2 lub 3x2. Podczas karmienia obejmij pierś u podstawy i uciskaj ja kiedy dziecko ssie, a puszczaj gdy maluch robi przerwę w ssaniu. Wytwarzana w ten sposób kompresja zwiększa ilość pobieranego przez dziecko pokarmu.

Jeśli maluch leniwie ssie, odciągaj pokarm po karmieniu laktatorem. To pobudzi laktację. Malcowi podasz swoje mleko w sposób nie zaburzających odruchu ssania np. dynamicznym smoczkiem do karmienia lub z kubeczka do pojenia noworodków i niemowląt.

Krok szósty: postępuj zgodnie z zaleceniami dotyczącymi dokarmiania

W poradni laktacyjnej specjaliści ocenią stan zdrowia dziecka. Jeśli zdiagnozują niedożywienie, zalecą czasowe dokarmianie. Najważniejsze, by rozwój malca przebiegał prawidłowo. Sposób dokarmiania ustalony ściśle przez specjalistów do spraw laktacji pozwoli dziecku odzyskać siłę, a Tobie skupić się na powrocie do laktacji.

Podobne artykuły
pl_PL Czytaj więcej

Jak uniknąć dokarmiania przy karmieniu piersią

Mleko mamy jest najlepszym pokarmem dla niemowlęcia. Czasem jednak, z różnych przyczyn, mamy decydują się na dokarmianie dziecka mieszanką mleczną. Podpowiadamy co zrobić, by tego uniknąć.

pl_PL Czytaj więcej

9 powodów przedwczesnego zakończenia karmienia piersią

O tym, kiedy odstawić dziecko od piersi powinna decydować indywidualnie każda mama i jej dziecko. Zdarza się jednak, że mama chciałaby karmić dłużej a okoliczności sprawiają, że przedwcześnie z karmienia rezygnuje.

pl_PL Czytaj więcej

11 sytuacji, w których przyda ci się laktator

Laktator warto kupić jeszcze przed porodem. Służy do pokonania wielu problemów laktacyjnych, z którymi borykają się świeżo upieczone mamy. Sprawdź, kiedy przyda Ci się laktator.

pl_PL Czytaj więcej

Jak zwiększyć laktację - 14 sposobów

Jedną z najczęstszych obaw związanych z karmieniem piersią jest niedobór pokarmu. Poznaj nasze rady, jak zwiększyć laktację.

pl_PL Czytaj więcej

Gdzie się podziało mleko? o braku pokarmu karmiącej mamy

Początki karmienia piersią bywają trudne. Powiemy Ci, co się kryje za tak zwanym brakiem pokarmu, kiedy wystarczy zachować spokój, a kiedy trzeba skorzystać z pomocy.

pl_PL Czytaj więcej

Długie karmienie piersią, czyli jak długo można karmić?

Jeśli tylko chcesz i czujesz, że Twoje dziecko tego potrzebuje, możesz spokojnie karmić je piersią w drugim i trzecim roku życia, a nawet dłużej. Poznaj argumenty za długim karmieniem piersią.

Nasze produkty
<p>Patrycja wlansie o tym pisałam to wlansie się dzieje u każdej mamy niemal że około 3 miesiąca 6 miesiąc 9 i roku wlansie takie coś się dzieje ze dziecko częściej je albo wręcz wisi na poersi że wydaje się że mleka jesy mało iyd a dzirkco po prostu...
Aisa94
<p>Patrycja, teraz już masz doświadczenie to będziesz wiedziała i nie popełnisz niektórych błędów. Każdy się uczy wraz z nabywaniem doświadczenia.</p><p>&nbsp;</p><p>Mi się jeszcze taki pozorny brak nie trafił, ale pewnie wszystko przed nami. Wiem, ż...
misiowa
<p>Miałam dokładnie taka sytuacje jak synus skończył 3 miesiące. Ciągle wisiał na piersi spał po 15 minut i od nowa ssał pierś. Odciagnelam pokarm laktatorem i okazało się ze było tego mleka 30 ml z obu piersi więc ja nie mądra podałam mm i dziecko o...
Paatka57