Jak zapobiegać próchnicy butelkowej?  

Jak zapobiegać próchnicy butelkowej?  

Próchnica to choroba zębów występująca aż u ponad 20% dzieci w wieku 2-11 lat. Może pojawić się już u niemowląt i zaatakować pierwsze ząbki. Najczęściej grozi dzieciom pijącym soki, słodkie herbatki i mleko z butelki. Zawarty w płynach cukier powoduje namnażanie się bakterii, które się nim żywią i wytwarzają szkodliwe dla zębów kwasy. Atak próchnicy jest nagły i gwałtowny, bowiem szkliwo pierwszych ząbków jest dwukrotnie cieńsze niż w zębach stałych.

Groźne dla rozwoju próchnicy są szczególnie karmienia nocne i zasypianie malca przy butelce. Po posiłkach w nocy zazwyczaj nie myje się mu zębów. Mniejsza ilość śliny wytwarzana w trakcie snu nie jest w stanie obmyć zębów z zalegającego pokarmu, a zwiększona ilość kwasów sprzyja powstawaniu próchnicy.

Choć próchnica jest nazywana „butelkową” na jej działanie narażone są również dzieci karmione piersią. Mleko mamy zawiera cukier, a nocne karmienia malca, u którego pojawiły się pierwsze ząbki, też mogą być czynnikiem sprzyjającym próchnicy.

Rozpoznanie próchnicy butelkowej

Próchnica zazwyczaj atakuje górne jedynki. Tuż przy dziąsłach pojawiają się białe plamki i smugi, a następnie ciemne plamy. Pojawieniu się próchnicy towarzyszy ból ząbków. Dziecko nie chce jeść, jest marudne, uskarża się na ból w jamie ustnej szczególnie podczas spożywania ciepłych i zimnych pokarmów. Jeśli zaniedbamy te pierwsze oznaki, proces próchniczy rozprzestrzeni się na inne zęby.

Leczenie próchnicy butelkowej

Jeśli rozpoznasz pierwsze objawy próchnicy, niezwłocznie zgłoś się z malcem do stomatologa. W początkach próchnicy często wystarczy tylko fluoryzacja zębów i ewentualnie impregnacja azotanem srebra. Niekiedy stosuje się korony ze stali nierdzewnej lub powłoki ochronne. W zaawansowanej próchnicy czasami trzeba usunąć ząb. Jest to jednak traktowane jako ostateczność, gdyż może prowadzić do wad zgryzu.

Zlekceważenie problemu może powodować przeniesienie próchnicy na zęby stałe po wypadnięciu mleczaków. Zdarzają się również poważne powikłania próchnicy: uszkodzenie mięśnia sercowego, zastawki, choroby stawów.

Zapobieganie próchnicy butelkowej

1. Po wieczornym podaniu mleka umyj malcowi ząbki. Naucz go, że po ostatnim myciu zębów nie ma jedzenia i picia słodkich napojów.

2. Nie pozwalaj mu zasypiać ze smoczkiem do karmienia w buzi.

3. Po pojawieniu się pierwszych ząbków czyść je gazikiem lub pierwszą silikonową szczoteczką nakładaną na palec.

4. Do szczotkowania zębów dziecka stosuj pasty dla niemowląt. Są bezpieczne i nie wymagają wypluwania, którego maluch jeszcze nie opanował.

5. Jak najczęściej zastępuj butelkę kubeczkiem, z którego pije się szybciej.

6. Gdy maluch w nocy domaga się butelki, podaj mu w niej wodę.

7. Nie ucz dziecka podjadania w ciągu dnia.

8. Pamiętaj o regularnych wizytach u dentysty.

9. Szoruj dziecku zęby po dużych posiłkach: śniadaniu, obiedzie i kolacji.

10. Nie oblizuj smoczka ani łyżeczki, którą karmisz niemowlaka. Nie całuj dziecka w usta. Dzięki temu nie przekażesz mu bakterii ze swojej jamy ustnej, które mogą być groźne dla jego zębów.

11. Pozwalaj malcowi myć zęby samodzielnie, ale zawsze po nim poprawiaj. Nie jest on w stanie dokładnie wyszorować zakamarków, w których gromadzi się pokarm.

12. Myj dziecku zęby 2-3 minuty. Nie wystarczy ich przepłukać, by były zdrowe i odporne na działanie bakterii.

13. Po podaniu słodkiego napoju (mleka, soku, herbatki), przepój dziecko wodą.

14. Nie dosładzaj napojów.

15. Zadbaj o dietę bogatą w wapń, fosfor i witaminy (A,D, C).

16. Papkowate jedzenie łatwo osiada na zębach. Dlatego nie zwlekaj z podawaniem pokarmów z grudkami, uczących dziecko żucia i gryzienia.