Próchnicy malutkich ząbków nie wolno bagatelizować. A zamiast leczyć, lepiej jej zapobiegać. Piszemy o tym, jak to zrobić.
Konsultacja merytoryczna: lek. med. Danuta Chrzanowska - Liszewska, specjalista pediatrii i neonatolog
Próchnica to choroba zębów występująca aż u ponad 20% dzieci w wieku 2-11 lat. Może pojawić się już u niemowląt i zaatakować pierwsze ząbki. Najczęściej grozi dzieciom pijącym soki, słodkie herbatki i mleko z butelki. Zawarty w płynach cukier powoduje namnażanie się bakterii, które się nim żywią i wytwarzają szkodliwe dla zębów kwasy. Atak próchnicy jest nagły i gwałtowny, bowiem szkliwo pierwszych ząbków jest dwukrotnie cieńsze niż w zębach stałych.
Groźne dla rozwoju próchnicy są szczególnie karmienia nocne i zasypianie malca przy butelce. Po posiłkach w nocy zazwyczaj nie myje się mu zębów. Mniejsza ilość śliny wytwarzana w trakcie snu nie jest w stanie obmyć zębów z zalegającego pokarmu, a zwiększona ilość kwasów sprzyja powstawaniu próchnicy.
Choć próchnica jest nazywana „butelkową” na jej działanie narażone są również dzieci karmione piersią. Mleko mamy zawiera cukier, a nocne karmienia malca, u którego pojawiły się pierwsze ząbki, też mogą być czynnikiem sprzyjającym próchnicy.
Próchnica zazwyczaj atakuje górne jedynki. Tuż przy dziąsłach pojawiają się białe plamki i smugi, a następnie ciemne plamy. Pojawieniu się próchnicy towarzyszy ból ząbków. Dziecko nie chce jeść, jest marudne, uskarża się na ból w jamie ustnej szczególnie podczas spożywania ciepłych i zimnych pokarmów. Jeśli zaniedbamy te pierwsze oznaki, proces próchniczy rozprzestrzeni się na inne zęby.
Jeśli rozpoznasz pierwsze objawy próchnicy, niezwłocznie zgłoś się z malcem do stomatologa. W początkach próchnicy często wystarczy tylko fluoryzacja zębów i ewentualnie impregnacja azotanem srebra. Niekiedy stosuje się korony ze stali nierdzewnej lub powłoki ochronne. W zaawansowanej próchnicy czasami trzeba usunąć ząb. Jest to jednak traktowane jako ostateczność, gdyż może prowadzić do wad zgryzu.
Zlekceważenie problemu może powodować przeniesienie próchnicy na zęby stałe po wypadnięciu mleczaków. Zdarzają się również poważne powikłania próchnicy: uszkodzenie mięśnia sercowego, zastawki, choroby stawów.
Po wieczornym podaniu mleka umyj malcowi ząbki. Naucz go, że po ostatnim myciu zębów nie ma jedzenia i picia słodkich napojów.
Nie pozwalaj mu zasypiać ze smoczkiem do karmienia w buzi.
Po pojawieniu się pierwszych ząbków czyść je gazikiem lub pierwszą silikonową szczoteczką nakładaną na palec.
Do szczotkowania zębów dziecka stosuj pasty dla niemowląt. Są bezpieczne i nie wymagają wypluwania, którego maluch jeszcze nie opanował.
Jak najczęściej zastępuj butelkę kubeczkiem, z którego pije się szybciej.
Gdy maluch w nocy domaga się butelki, podaj mu w niej wodę.
Nie ucz dziecka podjadania w ciągu dnia.
Pamiętaj o regularnych wizytach u dentysty.
Szoruj dziecku zęby po dużych posiłkach: śniadaniu, obiedzie i kolacji.
Nie oblizuj smoczka ani łyżeczki, którą karmisz niemowlaka. Nie całuj dziecka w usta. Dzięki temu nie przekażesz mu bakterii ze swojej jamy ustnej, które mogą być groźne dla jego zębów.
Pozwalaj malcowi myć zęby samodzielnie, ale zawsze po nim poprawiaj. Nie jest on w stanie dokładnie wyszorować zakamarków, w których gromadzi się pokarm.
Myj dziecku zęby 2-3 minuty. Nie wystarczy ich przepłukać, by były zdrowe i odporne na działanie bakterii.
Po podaniu słodkiego napoju (mleka, soku, herbatki), przepój dziecko wodą.
Nie dosładzaj napojów.
Zadbaj o dietę bogatą w wapń, fosfor i witaminy (A,D, C).
Papkowate jedzenie łatwo osiada na zębach. Dlatego nie zwlekaj z podawaniem pokarmów z grudkami, uczących dziecko żucia i gryzienia.
W nocy budzą się nie tylko dzieci karmione piersią - te butelką też. Nocne karmienie butelką wydaje Ci się nie lada wyzwaniem? Podpowiadamy, jak to zorganizować.
Nie możesz karmić piersią? Przeczytaj, w jaki sposób powstaje więź między matką a niemowlęciem oraz dlaczego nie warto trwać w rozpaczy nad straconym mlekiem.
Mleko modyfikowane nie jest substytutem mleka kobiecego, jest mieszanką specjalnie stworzoną na podobieństwo mleka mamy, w celu zaspokojenia potrzeb żywieniowych noworodków i starszych dzieci.
Dowiedz się, jak prawidłowo dobrać pozycję karmienia butelką i na co zwrócić uwagę.
Podpowiadamy, jak dbać o czystość akcesoriów do karmienia niemowląt. Przeczytaj, jak to robić i co może się przydać.
Pamiętać o higienie jamy ustnej, myc zabki i dziasla. W nocy podawac do picia tylko wode. I uztwac butelek ze smoczkiem tylko do 18mca ;)
Ja od początku przemywam córce buźke po każdym karmieniu, jak wyjda pierwsze ząbki bede starała się przestawic ja na picie wody w nocy, żeby nie obciązac zabkow od poczatku resztkami mleka. Chciala bym uniknąc tego. Moj starszy syn to ma. Szkoda ząbk...
ojj strasza córa ma właśnie ta pruchnicę ;( aby malutka zuzia nie miała staram się jej myć buzie po kazdym jedzonku
