Kalendarz warzyw i owoców sezonowych w diecie malucha

25.5.2018

Konsultacja merytoryczna: lek. med. Danuta Chrzanowska-Liszewska, specjalista pediatrii i neonatologii

some desc

Kalendarz warzyw i owoców sezonowych w diecie malucha

Najlepszym sposobem na zdrowe odżywanie się jest jedzenie tego, co rośnie blisko nas i wtedy, gdy dojrzewa. Natura tak to wymysliła, że jedzenie, które rośnie w tych samych warunkach, w jakich żyjemy my, najpełniej zaspokaja nasze potrzeby na określone składniki odżywcze.

Karm zdrowo!

Warzywa i owoce sezonowe są smaczniejsze i zdrowsze niż te dostępne cały rok. Wykorzystując je w kuchni wtedy, gdy naturalnie dojrzewają, dostaniemy to, co w nich najlepsze. Warzywa dostępne cały rok zwykle zawdzięczają to sztucznym wspomagaczom a nierzadko są importowane z odległych zakątków świata. Żeby przetrwały długie podróże są poddawane chemicznym procesom, które nie pozostają bez wpływu na nasze zdrowie i zdrowie naszych dzieci, gdy je jemy.

Karm różnorodnie!

Wbrew pozorom dzięki jedzeniu i gotowaniu dla dzieci według sezonów jemy bardziej urozmaicone posiłki na przestrzeni roku. Staramy się najeść do syta pomidorami, szparagami czy bobem wtedy, gdy jest na nie najlepszy czas. Truskawki jedzone poza sezonem nigdy nie mają takiego smaku i nie są tak zdrowe, jak te z czerwca, przyznajcie sami.

Karm tanio!

Kupowanie sezonowe ma też tę zaletę, że jest bardziej ekonomiczne. Nie ponosisz dodatkowych kosztów transportu czy przechowywania. Dobrym sposobem na zaoszczędzenie jest też kupowanie w sezonie i mrożenie wybranych gatunków owoców czy warzyw np. malin, truskawek, wiśni czy kalafiorów. Można z nich potem na szybko poza sezonem zrobić dla dzieci zupę, sos, kisiel czy kompot. Z wielu warzyw można robić przetwory, przeciery, można je też kisić. Wtedy „tanio” równa się także „zdrowo”.

Karm sezonowo!

Wiosna

Wiosna obfituje w dojrzewające owoce i warzywa. Stragany uginają się od kolorowych rzodkiewek, sałat i kalarepek. Nie należy się jednak z nimi spieszyć. Zanim podasz swojemu dziecku nowalijki warto zaczekać. Zwykle rozwój tych pierwszych jest sztucznie przyspieszany i wcale nie są one takie zdrowe, choć wyglądają apetycznie.

Owoce i warzywa polecane na wiosnę

Botwina, zielony groszek, kalarepa, kalafior, rukiew wodna, szparagi, rzodkiewka, agrest, maliny, rabarbar, jabłka, truskawki (przełom wiosny i lata).

Lato

Lato to obfitość warzyw i owoców. Wtedy są one najlepsze, dojrzałe na słońcu, pełne witamin.

Warzywa i owoce polecane na lato

Bakłażan, botwinka, bób, brokuły, cebula dymka, cukinia, fasolka szparagowa, kalafior, kalarepka, marchewka, ogórek, pomidory, por, rukola, rzodkiewka, arbuz, brzoskwinie, czarna porzeczka, jabłka, jagody, jeżyny, maliny, melon, morele, rabarbar, truskawki.

Zima

Zima to czas, gdy warto podawać dzieciom przetwory, kiszonki, jeśli są już wystarczająco duże. Potrzebują teraz warzyw i owoców, które dostarczą im energii ale także podniosą ich odporność, dzięki witaminie C.

Warzywa i owoce polecane w zimie

Brokuły, brukselka, buraki, cykria, dynia, fenkuł, jarmuż, marchew, pasternak, korzeń pietruszki, por, roszponka, rzepa, szpinak, tompinabur, ananas, banan, cytryna, daktyle, gruszki, jabłka, kiwi, klementynki, mandarynki, mango, pomarańcze, pomelo.

Karm jesienią!

Papryka

Najlepszymi o tej porze roku warzywami i owocami są te z dużą ilością witaminy C. Jej świetnym źródłem jest papryka. Jeśli obawiasz się, że Twojemu dziecku może zaszkodzić skórka z papryki upiecz ją w piekarniku a skórka z łatwością z niej zejdzie. Wykorzystaj taką paprykę jako składnik sosu do makaronu (wystarczy pomidor, troszkę cebulki, oliwa i zioła) albo past do pieczywa. Starsze dzieci, które opanowały już dobrze gryzienie, mogą dostawać świeżą paprykę pokrojoną w słupki jako przekąskę. Jeśli robisz w domu hummus (najprostszą wersję można przyrządzić z ciecierzycy, oliwy i odrobiny soku z cytryny) kawałkami papryki (kalarepki, ogórka, marchewki) dziecko może nabierać sobie jego porcję i razem zjadać.

Szpinak

Jesienią i zimą wciąż pełen witamin i mikroelementów jest szpinak. Ze świeżego możesz przygotować sałatkę, podduszony będzie dobrym dodatkiem do makaronu. Niektórzy lubią go z jajkiem czy śmietaną, my polecamy wersję z oliwą i odrobiną soli, dla starszych maluchów warto dodać troszkę czosnku, który dodatkowo wzmocni odporność.

Kalafior

Kalafior jest bardzo wdzięcznym warzywem, ma wiele witamin (głównie C), składników odżywczych (wapń, potas, fosfor, żelazo) ale także jest znany ze swoich właściwości przeciwnowotworowych. Można go jeść na surowo, ugotowany podawać jako dodatek do obiadu a także gotować z niego zupy, dla najmłodszych w formie kremu.

Dynia

Dynia to jedno z najbardziej znanych zimowych warzyw i warto poświęcić jej kilka posiłków w tygodniu. Ma dużo witaminy C oraz innych witamin, posiada betakaroten, dużo wapnia, magnezu, potasu i cynku a jej pestki mają dużo witamin z grupy B a także znane są z właściwości przecipasożytniczych. Dynia sama w sobie nie ma zbyt intensywnego smaku, dlatego jest stosunkowo łatwa do wykorzystania w kuchni. Jest polecana już dla najmniejszych dzieci i może być jednym z pierwszych warzyw w ich diecie, gdy rozpoczynasz jej rozszerzanie. Z dyni można zrobić zupę krem, mus, potrawkę a nawet upiec ciasto. Pestkami można posypać zupę lub dodać je do sałatki, gdy dzieci są już na tyle duże by je pogryźć.

Buraki

Buraki posiadają antocyjany, barwniki, które m.in. wspomagają odporność. Zapobiegają anemii, wspomagają układ krwionośny. Są bogate w kwas foliowy, regulują poziom cholesterolu w organizmie. Pomagają też walczyć z wirusami.

Buraki polecane są surowe, np. jako świeżo wyciśnięty sok w połączeniu z jabłkowym. Po ugotowaniu lub upieczeniu są dobrym dodatkiem do obiadu czy do sałatki. Na jesienno-zimowy czas dobrym, rozgrzewającym i sycącym rozwiązaniem jest barszcz ukraiński z dodatkiem ziemniaków i fasoli.

Jabłka

Jesień to idealny czas na jabłka. Jest ich teraz dużo odmian i dają wielkie możliwości w kuchni. Są pełne witamin, stąd powiedzenie, że jedno jabłko dziennie pozwoli ci trzymać się z dala od lekarzy. Jabłka są pełne witamin i minerałów i są sprzymierzeńcem w walce z zaparciami, wzmacniają zęby, chronią przed nowotworami a także pomagają oczyścić organizm z toksyn. Jabłka mogą jeść już malutkie dzieci np. w formie musu czy wyciśniętego soku. Na zimne wieczory polecamy jabłka zapiekane z odrobiną konfitury z żurawiny.

Gruszki

Gruszki jako jedne z nielicznych owoców zawierają jod oraz bor, dobrze wpływają na funkcjonowanie tarczycy i mózgu, mają właściwości odpornościowe a także zapobiegają wypłukiwaniu wapnia z kości. Mają dużo witaminy C, a także potasu i wapnia.

Gruszki to świetny owoc na mus i sok. Nadają się do jedzenia na surowo ale także można je zapiec czy ugotować w delikatnym kompocie.

Żurawina

Żurawina ma ogromną ilość witaminy C, witamin z grupy B, a także wapń, fosfor, miedź i jod. Jest znana ze swoich cudownych właściwości, szczególnie jeśli Twoje dziecko ma tendencję do przeziębień oraz stanów zapalnych dróg moczowych. Ma działanie antybakteryjne a także wzmacnia układ krwionośny.

Żurawina jest owocem , które długo zachowuje swoją świeżość więc może być długo przechowywana. Z jej owoców możesz zrobić konfiturę, sok a także świetny kisiel, który pokocha Twoje dziecko. Żurawina może być też spożywana w formie suszonej, można ją podawać wtedy dzieciom po pierwszym roku życia.

Pamietaj! Zawsze podawaj dziecku warzywa i owoce w zgodzie ze schematem rozszerzania diety. 

Jedz cały rok!

Istnieje pula warzyw i owoców, które można uznać za zdrowe cały rok. Zwykle ma to związek z tym, że nie szkodzi im przechowywanie i długo potrafią utrzymywać swoją wartości odżywcze. Niektóre z nich mają też swoje różne odmiany (wczesne i późne). Należą do nich:

Ziemniaki, marchew (poza wczesną wiosną), boćwina (mangold), por, pietruszka korzeń, cebula, seler, fasola, kapusta, jabłka, gruszki.