25.5.2018
Konsultacja merytoryczna: dr Agata Serwatowska - Bargieł, międzynarodowy konsultant laktacyjny (IBCLC), neonatolog
W okresie ciąży gwałtowne procesy w obrębie gospodarki hormonalnej powodują zmiany w wyglądzie oraz wrażliwości piersi. Możesz je zaobserwować już na początku oczekiwania na maleństwo:
Już w pierwszych dniach po zajściu w ciążę, piersi zaczynają się zmieniać. Możesz zaobserwować, że stają się bardziej obrzmiałe, twardnieją a skóra robi się napięta. Powodem tych zmian jest zwiększona produkcja estrogenu – żeńskiego hormonu płciowego, który rozszerza Twoje naczynia krwionośne oraz zwiększa produkcję tkanki tłuszczowej. Ma to na celu uruchomienie gruczołów i kanałów mlecznych. W efekcie, do piersi zaczyna napływać więcej krwi, na ich powierzchni pojawiają się drobne żyłki a ich objętość się zwiększa (nawet do 2-3 razy!). Możesz poczuć w ich obrębie delikatne swędzenie. Twoje brodawki również zaczynają się zmieniać: uwypuklają się a ich obwódka staje się ciemniejsza.
W trzecim trymestrze piersi są już bardzo nabrzmiałe, a skóra mocno naciągnięta. Na brodawkach możesz dostrzec gruczoły Montgomerego – małe wypustki wytwarzające oleistą substancję, która zabezpiecza skórę sutka przed pękaniem czy wysychaniem. Znakiem, że Twoje piersi są już gotowe do karmienia maleństwa jest wypływająca z nich siara – możesz się tego spodziewać na kilka tygodni przed planowanym porodem. U niektórych kobiet jednak pojawia się ona dopiero po narodzinach maluszka.
Oto kilka rad, aby Twoje piersi były w jak najlepszej kondycji:
Stosuj kremy do pielęgnacji biustu – możesz zacząć już w pierwszym trymestrze ciąży, zmniejszając ryzyko pojawienia się rozstępów;
W trzecim trymestrze zrezygnuj z używania mydła podczas mycia piersi – najlepiej jeśli zaopatrzysz się w żel o neutralnym pH;
Dbaj o dietę – zbyt szybko przybierając na wadze, szkodzisz swoim piersiom. Powiększają się one wtedy zarówno ze względów hormonalnych jak i z nadmiaru tłuszczu;
Nie hartuj brodawek – pocieranie ich szorstkim ręcznikiem lub masowanie może doprowadzić do ich podrażnienia a nawet do przedwczesnych skurczów macicy i przedterminowego porodu;
Podczas kąpieli polewaj piersi naprzemienne ciepłą oraz zimną wodą – poprawi to krążenie krwi oraz zmniejszy ich bolesność;
Stosuj wkładki laktacyjne aby zapobiec brudzeniu bielizny gdy z piersi zacznie wydobywać się siara – dla własnego komfortu oraz higieny;
Dobierz odpowiedni biustonosz – nie może być zbyt ciasny, aby nie ugniatał biustu ani za duży, aby zapobiec rozciągnięciu skóry. Zwróć uwagę na to, aby miał szerokie ramiączka pomocne w zapewnieniu piersiom stabilności.
W pierwszych dniach z Twoich piersi może wydobywać się tzw. siara, czyli gęsty, żółtawy płyn będący bardzo wartościowym pokarmem dla Twojego maleństwa. Zawiera najwięcej białych krwinek i przeciwciał, mających za zadanie chronić noworodka przed grożącymi mu infekcjami oraz alergiami. Nie przejmuj się, jeśli nie będzie jej dużo – w pierwszych dniach życia, noworodkowi wystarczy nawet kilka kropel Twojego cennego pokarmu, aby zaspokoić głód oraz wzmocnić odporność.
Po upływie około 3 do 4 dni od porodu, najprawdopodobniej będziesz musiała zmierzyć się z nawałem pokarmu. Początkowo jest spowodowany nadprodukcją mleka w wyniku podniesienia poziomu prolaktyny odpowiedzialnej za wytwarzanie pokarmu w pęcherzykach mlecznych. Potem możne się wiązać z niedrożnością kanału mlekowego lub zbyt rzadkim i krótkim przystawianiem dziecka do piersi. Biust staje się wtedy nadmiernie obrzmiały, twardy, bolesny, a na jego skórze pojawiają się żyłki i czerwone plamy. Dodatkowym objawem może być stan podgorączkowy. Sprawdź jak sobie poradzić z nawałem i nie doprowadzić do zastoju mleka i zapalenia piersi>>
Podczas karmienia piersią będziesz musiała zmierzyć się z jeszcze jedną dolegliwością – pękającymi, bolącymi brodawkami. Poniżej podajemy kilka wskazówek, które pomogą uniknąć tego nieprzyjemnego problemu:
Pilnuj aby Twoje dziecko ssało całą brodawkę wraz z otoczką – jeśli będzie chwytało tylko część brodawki, może doprowadzić do jej podrażnienia;
Smaruj brodawki specjalną maścią do pielęgnacji brodawek, która zmniejszy pęknięcia na skórze i doda jej elastyczności;
Wietrz brodawki aby przyspieszyć proces gojenia;
Gdy pojawią się pęknięcia, zwilż brodawki własnym mlekiem – ma ono właściwości regenerujące;
Nie pozwalaj swojemu maluchowi na zasypianie z brodawką w buzi – powoduje to do zaleganie mleka w piersi, a w rezultacie może prowadzić do zapalenia gruczołów sutkowych.
Nieproszonymi gośćmi na Twoich piersiach są wszelkiego rodzaju wyczuwalne pod skórą zgrubienia, guzki a także zaczerwienienia. W większości przypadków zmiany te są niegroźne, jednakże jeśli je zauważysz, skonsultuj się z lekarzem.
Inną niepokojącą sytuacją jest bolesność jednej albo dwóch piersi, najczęściej w towarzystwie gorączki. Te objawy mogą świadczyć o zapaleniu piersi i również wymagają konsultacji lekarskiej.