Jak ważne są zboża z pełnego przemiału w diecie dziecka, co zawierają, które z nich mają gluten, i od kiedy najlepiej wprowadzać je do diety niemowlaka – dowiecie się z naszego artykułu.
Konsultacja merytoryczna: lek. med. Danuta Chrzanowska-Liszewska, specjalista pediatrii i neonatologii
Jedną z podstaw zdrowej, zbilansowanej diety dziecka są zboża z pełnego przemiału. Przyjmuje się, że powinny one stanowić między 40 a 60% dziennego pożywienia malucha, gdyż są cennym źródłem wielu ważnych składników pokarmowych, minerałów i witamin.
Najlepsze dla zdrowia są nieoczyszczone, pełne ziarna zbóż, które zawierają białko, tłuszcz, węglowodany, mikro i makroelementy, witaminy i enzymy. Dlatego tak ważne jest, by było ich w diecie naszej i dziecka dużo, a także by korzystać z produktów razowych, pełnoziarnistych a eliminować biały ryż, białe pieczywo i inne wyroby powstałe na bazie oczyszczonych ziaren zbóż.
Najnowszy schemat żywienia zaleca rozpoczęcie podawania dzieciom produktów zbożowych między 5. a 6. miesiącem życia. W ramach profilaktyki celiakii zaleca się obecnie wcześniejszą ekspozycję niemowląt na gluten, rozpoczynamy więc od kaszki glutenowej. Według ekspertów wczesne podanie pokarmów często alergizujących bardziej chroni przed nietolerancją pokarmową. Na początek odrobina (pół łyżeczki) kaszy manny, można wymieszać ją z mlekiem mamy. Po jakimś czasie zaczynamy podawać kasze i kleiki bezglutenowe. Jeśli dziecko ma się dobrze, nic w jego zachowaniu czy wyglądzie nie zdradza objawów alergii, to w 7. – 8. miesiącu zaczynamy podawać kolejne pokarmy zawierające gluten (kasze, pieczywo). Kaszę w postaci „dorosłej” możemy zaproponować dziecku, które potrafi już pogryźć i przełknąć pokarm o ziarnistej konsystencji.
Nowe pokarmy zawsze wprowadzamy w małych ilościach, na początek kilka łyżeczek i tylko jedną nową rzecz na raz. Przed wprowadzeniem kolejnej czekamy kilka dni, bacznie obserwując dziecko, czy nie zdradza objawów alergicznych.
Ważne, by podawać dzieciom różne rodzaje kasz i zbóż, gdyż każda ma trochę inny skład i inne dobroczynne działanie. Niestety w naszym codziennym menu wiele z nich zostało wypartych przez ziemniaki, białe pieczywo i nierazowe makarony. Warto powrócić do częstego używania ich w kuchni, bo możemy na tym tylko zyskać. Przyzwyczajajmy dzieci od małego do smaku pełnoziarnistego pieczywa, kasz i makaronów. Są one wysokokaloryczne ale energia jest dostarczana na długo, są więc bardzo sycące.
Gryka
Kasza gryczana, szczególnie jej palona odmiana, ma działanie rozgrzewające, stąd jest idealna na jesienno-zimową porę roku. Zawiera dużo flawonoidów i rutyny, stąd jej uszczelniające działanie na naczynia krwionośne. Zawiera dużo białka, składników mineralnych (wapnia, żelaza, fosforu, potasu i miedzi¬) oraz witamin z grupy B. Może być dodatkiem do obiadu, bądź posiłkiem samym w sobie. Można zrobić też z niej kotleciki a nawet upiec pasztet.
Amarantus
Jest jednym z najstarszych uprawianych zbóż, a jednocześnie, we współczesnych czasach, stał się dla nas odkryciem. To jedno z najzdrowszych zbóż, bardzo delikatne i lekkostrawne. Charakteryzuje się dużą zawartością białka, o wysokim stopniu przyswajalności, a także zawiera sporo błonnika. Amaratus ma w sobie o wiele więcej magnezu, fosforu i potasu niż choćby popularna pszenica, zaś zawartość żelaza jest wyższa niż w jakiejkolwiek innej roślinie. Zawiera również dużo wapnia i ma działanie wzmacniające organizm.
Ryż
Popularny u nas ryż również jest kaszą. Bardzo zachęcamy do przestawienia się z białego na ryż naturalny (in. brązowy). Jest lekkostrawny i bardzo zdrowy. Często wykorzystywany w diecie dla alergików. Działa przeciwbiegunkowo, wpływa korzystnie na układ nerwowy. Zawiera dużą porcję białka, błonnika i witamin z grupy B, natomiast jest ubogi w tłuszcze.
Kasza jaglana – proso
Jedna z „super kasz”, bardzo zdrowa. Łatwa do wprowadzenia do codziennego menu, gdyż świetnie komponuje się w potrawach zarówno na słodko jak i na słono. Jako jedyna ma działanie zasadotwórcze, co jest bardzo korzystne, bo wzmacnia organizm. Jest więc szczególnie zalecana dzieciom często chorującym, ząbkującym, zakatarzonym. Jest bogata w witaminy z grupy B, lecytynę oraz wapń, fosfor, potas, żelazo. Zawiera również krzem. Ma unikalny skład aminokwasów białkowych.
Komosa ryżowa – quinoa
Komosa jest jednym z najzdrowszych zbóż. Jest wysokoenergetyczna i posiada w składzie tłuszcze m.in. z grupy omega-3. Ma działanie rozgrzewające, wzmacnia nerki, zawiera bardzo duże ilości wysokiej jakości białka. W komosie znajduje się więcej wapnia niż w krowim mleku. Jest również doskonałym źródłem żelaza, potasu, fosforu, witamin z grupy B, witaminy E a także błonnika pokarmowego. Jest bardzo wdzięczna w przygotowywaniu potraw, można np. zastąpić nią częściowo kaszę w krupniku.
Kukurydza
Jest bardzo cenną, szeroko wykorzystywaną rośliną, o wszechstronnym zastosowaniu w żywieniu – zawiera wiele ważnych składników odżywczych, m.in.: sód, potas, magnez, mangan, żelazo, miedź, fosfor, wapń, niektóre witaminy z grupy B, witaminę C. Kaszka z niej wytwarzana służy do zagęszczania soków i budyniów a także do pieczenia ciast. Zawiera wiele białka. Warto zwracać jednak uwagę na jej pochodzenie, gdyż często bywa modyfikowana genetycznie.
Gluten to białko roślinne występujące w niektórych zbożach. Nie jest to jeden związek chemiczny a pewna ich grupa, która otrzymała wspólną nazwę. Ze względu na swoje kleiste właściwości zboża glutenowe są często wykorzystywane w przemyśle spożywczym, głównie piekarskim i cukierniczym.
Pamiętajmy, by nie gotować kasz w zbyt dużej ilości wody, gdyż wypłukują się do niej cenne witaminy. Chyba że woda, w której gotuje się kasza, wejdzie w skład potrawy (np. krupnik).
Pszenica i jej odmiana orkisz
To jedno z najpopularniejszych zbóż glutenowych wykorzystywane w przemyśle spożywczym. Ze zwykłej i orkiszowej pszenicy wyrabia się mąkę i makarony oraz wypieka chleby i ciasta. Z jej ziaren wytwarza się również kaszę kuskus i mannę. Kasza kuskus nie wymaga gotowania, wystarczy według przepisu na opakowaniu zalać ją gorącą wodą, więc jest potrawą błyskawiczną. Pszenica zawiera dużo skrobi, białka i glutenu. Jest bogata w związki mineralne oraz witaminy.
Jęczmień
Jęczmień jest drugim po ryżu najłatwiej trawionym zbożem. Z jęczmienia wyrabia się kaszę pęczak i jest to najbardziej wartościowa kasza wśród kasz jęczmiennych. Zawiera więcej wartościowych składników odżywczych niż kasza perłowa, głównie błonnika pokarmowego, wapnia, żelaza i białek. Jęczmień jest również bogaty w skrobię.
Owies
Jest zbożem wysokoenergetycznym, warto spożywać go w postaci płatków, dają one dzieciom siłę i witalność. Jest bogaty w białko a także charakteryzuje się wysoką zawartością żelaza, fosforu, cynku, witamin B1, B2, B6 i E. Płatki owsiane to świetny pomysł na śniadanie, które da dużo energii na cały dzień.
Żyto
Najczęściej używane pod postacią pieczywa i mąki. Wyroby te są na pewno dużo bardziej wartościowe niż analogiczne produkowane na bazie pszenicy. Podobnie jak owies żyto jest zbożem wysokoenergetycznym, zawiera spore ilości węglowodanów a także błonnika. Zawiera dużo żelaza, magnezu, fluoru i kwasu foliowego. Ponadto mąki żytnie, szczególnie te z wysokiego przemiału, są dobrym źródłem witamin z grupy B.
Mroźna i śnieżna zima zachęca do aktywności na świeżym powietrzu. Wystarczy tylko ciepło się ubrać, nasmarować buzię kremem i w drogę. Po powrocie z takiej wyprawy nawet największe niejadki chętnie zjedzą ...
Placki to proste, szybkie i pożywne danie, które sprawdzi się znakomicie jako posiłek główny albo przekąska. Placki są smaczne i łatwe do zrobienia, a składniki do ich wykonania z reguły mamy pod ręką.
Kaszka, kanapka, parówka, serek… Monotonii i nudzie mówimy dość, stawiamy na zdrowe żywienie. Koktajl pełen energii, różne rodzaje płatków zbożowych, owoce z amarantusem, a może chleb pełnoziarnisty z pastą ...
Pasty do chleba to świetny sposób na urozmaicenie dziecięcego jadłospisu. Są smakowicie kolorowe a także pozwalają wpleść do diety malucha zdrowe składniki, za którymi nie przepada.
Modne ostatnio słowo „superfoods” oznacza produkty spożywcze o wyjątkowych właściwościach odżywczych i zdrowotnych. Co z naszych rodzimych produktów zasługuje na to miano? Podpowiadamy.
Ja jednak zamierzam najpierw dosypywac do wieczornego mleka łyżeczkę kleiku ryżowego a dopiero po jakimś czasie zrobię ekspozycję na gluten.
Hm..Zuzanna, ja też wychodziłam z tego założenia i podawałam swojej córce bezglutenowe tzw. przygotowanie do przyjęcia glutenu, by następnie zrobić ekspozycję na gluten.
Jeśli dobrze zrozumiałam z artykułu to najpierw dać maluszkowi pół łyżeczki kaszy glutenowej do mleka a dopiero później bezglutenowe??? Zawsze myślałam, ze najpierw bezglutenowe a później zrobić ekspozycje na gluten.
