Mamo pić! – czym gasić pragnienie dziecka

Nie trzeba nikomu mówić, że dostarczanie organizmowi płynów jest równie ważne jak jedzenie. Ba, niektórzy twierdzą nawet, że ważniejsze. Trzeba pić – niby proste. A jednak na co dzień przed rodzicami stoi nie lada zadanie – mają zadbać o to, by w codziennej diecie swojego maluszka zapewnić odpowiednią ilość płynów. Tylko wtedy stworzą dziecku optymalne warunki do rozwoju, zabawy, dobrego samopoczucia i zdrowia. Podpowiadamy, co, ile, w jaki sposób podawać dzieciom do picia.

Kto potrzebuje ile płynów

Organizm człowieka w ogromnej części składa się z wody, a codziennie około 4-6% płynu w organizmie ulega wymianie. Płyn jest wydalany poprzez mocz, pot, łzy, wraz z oddechem, śliną. Ten ubytek należy uzupełnić z naddatkiem.

Zapotrzebowanie na płyny organizmu mierzymy jego kilogramami. Obliczamy je, biorąc 100 ml wody na każdy z pierwszych 10 kilogramów wagi ciała dziecka i 50 ml na każdy następny. Wartości te należy traktować jako orientacyjne, ponieważ niezwykle ważne są inne okoliczności. I tak w czasie zabawy , wysiłku fizycznego, upału, gorączki etc. organizm dziecka potrzebuje więcej płynu niż tak obliczone zapotrzebowanie podstawowe.

Płyny to nie tylko woda czy inne napoje, to także zupy, owoce, warzywa, kaszki, jogurty, kefiry.

Picie dla najmłodszych

Dzieci karmionych piersią, według obowiązujących wytycznych m.in. Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), do ukończenia szóstego miesiąca życia nie trzeba dopajać. Pokarm mamy stanowi dla nich zarówno napój (mleko pierwszej fazy) jak i kaloryczny posiłek (mleko drugiej fazy oraz nocne). Jednak znowu wszystko zależy od dziecka i okoliczności. W sytuacjach tego wymagających, gdy ubytek wody z organizmu jest większy, trzeba malca częściej przystawiać do piersi, by się napił, a też – jeśli zaistnieje ryzyko odwodnienia - nie będzie niczym niewłaściwym podanie mu przegotowanej źródlanej wody kubeczkiem do pojenia.

Niemowlęta karmione butelką powinny dostawać mleko modyfikowane do ukończenia czwartego miesiąca. Przy czym warto pamiętać, że pomimo wysiłków producentów, by mleko to było jak najbardziej zbliżone do kobiecego pokarmu, jest ono gęstsze i zdarza się, że nie na 100% zaspokaja pragnienie dziecka, szczególnie w sytuacjach wzmożonej utraty wody z organizmu. Przestrzegamy przed kombinowaniem z proporcjami wody i mieszanki – zmiana zalecanych przez producenta proporcji może powodować ból brzuszka, kolki. Wystarczy natomiast, szczególnie w czasie upałów, dzieci karmione butelką dopajać, czyli pomiędzy karmieniami mlekiem modyfikowanym podawać im inne płyny, najlepiej wodę.

Uwaga na ryzyko odwodnienia

Z nadzieją, że się nie przyda – przypominamy alarmujące objawy mówiące o tym, że dziecko jest bliskie odwodnienia lub odwodnione.

• spierzchnięte, suche usta,

• wklęsłe ciemiączko,

• mniejsza ilość oddawanego moczu / mokrych pieluszek,

• zmieniony kolor i zapach moczu – ciemno żółty kolor, intensywny kwaśny zapach,

• skóra sucha o mniejszej elastyczności,

• omdlenia dziecka.

Pamiętaj, że woda to produkt spożywczy – psuje się i namnażają się w niej bakterie! Dlatego należy ją odpowiednio przechowywać a po otwarciu butelki wodę należy zużyć w ciągu 48 godzin.

Faworyzujemy wodę

Najlepszym napojem, jaki możemy podać dziecku w każdym wieku, jest woda. Woda niegazowana, źródlana, dla najmłodszych dzieci dodatkowo przegotowana. Przy wyborze wody warto zwrócić uwagę na posiadane rekomendacje ośrodków opiniujących artykuły żywnościowe dla niemowląt i dzieci (Instytut Matki i Dziecka, Centrum Zdrowia Dziecka, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego). 

Korzyści płynące z wody, czyli dlaczego warto podawać ją dzieciom:

• znakomicie się wchłania, dzięki czemu szybko i skutecznie zaspokaja pragnienie,

• nie zawiera cukrów, konserwantów, sztucznych barwników (uwaga na wody smakowe, które wodą są tylko z nazwy),

• jest neutralna, nie zakwasza żołądka,

• oczyszcza organizm z toksyn,

• reguluje ciśnienie krwi i temperaturę ciała,

• jest niezbędna do odpowiedniej przemiany materii, czyli przeciwdziała otyłości.

Chcesz mieć wodę smakową? Sama dodawaj smak do wody! Możesz dodać sok z cytryny i rozgniecione liście mięty, wyciśnięty sok z pomarańczy, grapefruita, co tylko lubi Twoja rodzina.

Od kiedy więc podawać ten napój? Od początku! Woda jest neutralna, nie alergizuje, nie zaburza preferencji smakowych - czyli nie warunkuje na słodkie napoje, co zdarza się w przypadku dzieci pojonych od maleńkości słodzonymi herbatkami, glukozą czy sokami.

Dodajmy do tego jeszcze pewne korzyści rozpatrywane od strony praktycznej – woda nie plami. W związku z czym doskonale nadaje się do nauki picia z otwartego kubka, bo nie straszne (a na pewno nieplamiące) jest nam rozlewanie, chlapanie, i inne eksperymenty służące poznaniu praw grawitacji :)

mleko

Mleko przez pierwsze lata życia dziecka, jako jedno z głównych źródeł wapnia oraz białka, jest bardzo ważne w diecie dziecka. Maluchom, które zakończyły przygodę z piersią, zaleca się do trzeciego roku życia picie mleka modyfikowanego dobranego pod względem wieku. Na mleko krowie jeszcze za wcześnie, można natomiast po ukończeniu roku wprowadzić do diety dziecka niewielkie ilości kefiru, jogurtu naturalnego, maślanki, żółtego sera.

sok

Soki wprowadzamy do diety dziecka od siódmego miesiąca w przypadku malca karmionego piersią, i od piątego u dzieci karmionych mieszanką. Wprowadzamy je zgodnie z zasadami rozszerzania diety – ostrożnie, małe ilości, na początku najlepiej wybierać soki jednoskładnikowe.

Oczywiście, że soki najlepiej wyciskać samemu z ekologicznych owoców. I to polecamy najbardziej. A jeśli kupujecie gotowe soki, zwróćcie uwagę na etykietę – skład oraz nazwę – nektary, napoje to nie są soki. Szukajcie też informacji „produkt dietetyczny specjalnego przeznaczenia żywieniowego” – wtedy macie pewność, że sok ten dopuszczony do podawania małym dzieciom. Soki nie powinny zawierać dodatku cukru w postaci sacharozy lub syropu glukozowo-fruktozowego.

Warto pamiętać, że u starszych dzieci sok stanowi jedną z 5 zalecanych porcji owoców. Przy czym jedna szklanka dziennie wystarczy. Nadmiar soku w diecie może wpłynąć niekorzystnie na apetyt dziecka oraz przyczynić się do próchnicy zębów.

kompot

Stary dobry kompot, polecany i serwowany przez nasze babcie, nie ma w sobie tak dużo dobrych witamin jak owoce czy soki, bo niestety w czasie gotowania witaminy ulegają utracie. Niemniej jest wyśmienitym napojem na urozmaicenie menu. A ze względu na witaminy można z części owoców przeznaczonych na kompot zrobić sok, i następnie po ostudzeniu kompotu połączyć napoje w proporcji 1:1.

herbata

Herbata pod warunkiem, że nie jest czarna, czerwona (zielona i biała także nie jest zalecana), granulowana i słodzona cukrem może znaleźć się w menu dziecka. Polecamy więc herbaty ziołowe i dla dzieci nieco starszych owocowe.

Zioła z rozwagą – jako napój specjalnego przeznaczenia - można podawać już małym dzieciom wykorzystując dobrodziejstwa medycyny naturalniej. Koper włoski, rumianek i mięta na kolkę, kwiat lipy, herbata z malin czy dzikiej róży przy przeziębieniu, melisa na wyciszenie. Warto zaparzać herbatę z torebki a przed podaniem maluchowi dodatkowo rozcieńczyć. Dostępne na rynku granulowane herbaty dla dzieci w swoim składzie mają dużo niepożądanego cukru.

Nie polecamy a wręcz przestrzegamy przed: 

• herbata czarna (teina),

• kawa (kofeina),

• napoje gazowane (benzoesan sodu, cukier, kalorie),

• herbatki granulowane (cukier, konserwanty).