Czy dziecko powinno pić tylko wodę, czy może zaspokoić pragnienie sokiem? Jakie soki są zdrowe dla dzieci? Jakie wybierać, a których unikać? Od kiedy można je podawać maluchowi do picia? Podpowiadamy.
Konsultacja merytoryczna: lek. med. Danuta Chrzanowska-Liszewska, specjalista pediatrii i neonatologii
Pamiętaj, że podstawowym sposobem nawodnienia organizmu dziecka powinna być woda (szczególnie latem w czasie upałów). Maluch jednak częściej zamiast wody wybiera sok, który jest słodszy i smaczniejszy. Czy pozwolić mu na to?
Soki z owoców i warzyw w diecie dziecka, pod pewnymi warunkami, też mają wiele zalet. Stanowią doskonałe, zdrowe urozmaicenie diety i mają wiele wartości odżywczych. O ile są świeżo wyciskane lub tłoczone w domu ze starannie wyselekcjonowanych, umytych owoców i warzyw. Wybierając produkty na sok, sprawdź czy pochodzą z ekologicznego źródła, czyli że w czasie ich uprawy nie używano pestycydów czy konserwantów. Owoce muszą być świeże, te w części nadpsute nie nadają się, nawet po obkrojeniu, na soki dla naszych pociech.
Wygodnym sposobem na przyrządzenie soku jest sokowirówka lub wyciskarka. Jeśli zaś jej nie posiadasz, zetrzyj owoc lub warzywo na drobnych oczkach tarki, a następnie odciśnij miąższ przez jałową gazę.
Niemowlęta do 6. miesiąca życia nie powinny pić soków wcale. Podstawą ich żywienia jest mleko, a do ewentualnego dopajania (szczególnie w czasie upałów) zaleca się wodę. Dla takiego maleństwa najlepsza będzie źródlana woda niegazowana, podawana po przegotowaniu i ostygnięciu.
Starsze niemowlę, które już zaczyna swoją przygodę z rozszerzaniem diety, może dostać do 150 ml soczku dziennie. Sok, a dokładnie owoce / warzywa do jego zrobienia, należy traktować jako kolejne produkty wprowadzane do diety dziecka. Dlatego na początku robimy sok jednoskładnikowy, podajemy kilka łyżeczek, obserwujemy dziecko pod kątem ewentualnych reakcji uczuleniowych.
Dziecko od 1. roku życia do 3 lat może wypić do 250 ml, czyli jedną szklankę dziennie. Trochę starsze nie więcej niż 1,5 szklanki. Napój taki powinien być liczony jako jedna z pięciu dziennych porcji warzyw i owoców.
W zależności od składników możesz podać sok jako napój między posiłkami (ale nie tuż przed) albo jako część składową posiłku. Soki owocowe mogą pełnić rolę napoju gaszącego pragnienie. Możesz rozcieńczyć je wodą. Natomiast soki przecierowe, warzywne czy z dodatkiem banana wyśmienicie się sprawdzą jako drugie śniadanie / podwieczorek lub jego część.
Nie proponuj dziecku soku na czczo ani w nocy. Podany przed śniadaniem (posiłkiem z węglowodanami) może podrażnić jego delikatny układ pokarmowy i spowodować wzdęcia oraz bóle brzuszka. Natomiast sok pity w nocy, a w szczególności zawarte w nim cukry, będą doskonałą pożywką dla bakterii powodujących próchnicę zębów.
Soki zawierają dużo cukrów. Nawet te samodzielnie wyciskane zawierają naturalne cukry owocowe, nie wspominając już o sokach sklepowych, które zazwyczaj są dodatkowo dosładzane. Dietetycy ostrzegają, że w wyniku spożycia dużych ilości soku dzieci są bardziej narażone na nadwagę, próchnicę, biegunkę oraz problemy natury gastrycznej, jak wzdęcia, bóle brzucha, zaparcia.
Dodatkowo soki są kaloryczne. Większość kilokalorii pochodzi z cukru i węglowodanów. Dziecko, które „opiło” się sokiem, nie będzie miało ochoty na właściwy posiłek, a to może doprowadzić do nieprawidłowo zbilansowanej diety, w której ważną rolę pełnią też tłuszcze i białka.
Na początku przygody z sokami, zaproponuj dziecku soki jednoskładnikowe. Jednak w procesie rozszerzania diety, warto skusić się na mieszanie smaków, szczególnie w kombinacjach owoców z warzywami. Soki takie zawierają mniej cukru i często są bardziej pożywne. Pozwolą „przemycić” nielubiane przez dziecko produkty, czy takie, których raczej nie zje w ich nieprzetworzonej postaci, jak buraki, szpinak, seler naciowy, czy natkę pietruszki.
Jabłka – mogą być składnikiem na jeden z pierwszych soków, są bogate w witaminę C, zawierają dużo potasu, żelaza oraz błonnik.
Marchew – zawiera dużo błonnika, witaminy E, która jest silnym przeciwutleniaczem, oraz beta-karotenu – źródła witaminy A, która bierze udział m.in. w procesie widzenia.
Dynia - jest bogatym źródłem cynku, potasu, fosforu, witaminy A oraz witamin z grupy B.
Banan – bogaty w błonnik i potas, niezbędny do prawidłowego działania ośrodkowego układu nerwowego, jest wysokokaloryczny, dlatego sok z dodatkiem banana zaleca się jako część składową posiłku.
Liście szpinaku – zawierają dużo przeciwutleniaczy, w tym luteinę, oraz żelazo, potas, kwas foliowy.
Burak – to bomba minerałów, jak m.in.: żelazo, wapń, potas, mangan, chlor, fluor, cynk, bor, dzięki czemu wspomaga układ krwionośny, szczególnie polecany do spożycia w przypadku niedokrwistości.
Seler naciowy – warto wiedzieć, że zawiera naturalną witaminę B kompleks, łącznie z kwasem foliowym i witaminą PP, poza tym dużo wapnia, potasu i cynku.
Jarmuż – bogaty w witaminy C i K oraz sole mineralne.
Do soków warto dodawać zioła, jak bazylia, mięta, rozmaryn, czy kłącze imbiru. Pozwoli to eksperymentować ze smakami oraz wzbogaci walory zdrowotne soków.
Obok źródła pochodzenia owoców i warzyw to właśnie od sposobu ich przygotowania zależy, czy sok będzie rzeczywiście dawką zdrowia.
Wybrane, świeże owoce dokładnie umyj pod bieżącą ciepłą wodą. Możesz użyć delikatnego środka myjącego, który dokładnie spłucz. Cytrusy warto wyszorować przeznaczoną do tego szczoteczką.
Starannie przygotuj produkty na sok. Z owoców usuń pestki. Nie zdejmuj skórki, gdy nie jest to konieczne, zazwyczaj właśnie tuż pod nią gromadzą się składniki odżywcze owocu. Z tego samego powodu przy obieraniu pomarańczy, grejpfrutów pozostaw jak najwięcej białej błonki.
Świeżo wyciśnięte soki najlepiej wypić tuż po ich sporządzeniu. Jeśli przygotujesz dużą porcję, możesz ją przechować w lodówce nie dłużej jednak niż 24 godziny, najlepiej w szklanej butelce. Ale uwaga, do takiego przechowywania i spożycia nadaje się wyłącznie sok, który nie miał styczności ze śliną dziecka.
Jeśli kupujesz sok w sklepie, dokładnie czytaj etykiety. Unikaj konserwantów, sztucznych barwików, syropu fruktozowo-glukozowego. Zwracaj uwagę za procentową zawartość owoców / warzyw w danym soku, jeśli po zsumowaniu jest ona bliska stu i nie ma przy tym niepożądanych składników, możesz zaproponować taki sok dziecku po 2. roku życia.
Dla najmłodszych wybieraj tylko soki oznaczone jako „środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego dla niemowląt i małych dzieci”. Masz wtedy pewność, że zostały one właściwie przyrządzone ze starannie dobranych składników.
Jeśli opakowanie soku zawiera więcej niż jedną porcję, koniecznie zapoznaj się i zastosuj zalecenia producenta, co do limitu czasowego i sposobu przechowywania napoczętego soku.
Twoje dziecko nie ma ochoty pić mleka? Nie musi. Sprawdź, w jaki sposób dostarczyć mu zawarte w mleku wapń oraz inne niezbędne minerały i witaminy.
Woda, sok, napój, kompot? Czym gasić pragnienie malucha i jakie ilości płynów podawać mu każdego dnia? Jakie objawy związane z małą ilością przyjmowanych płynów powinny nas zaniepokoić? Co jest zdrowe dla malca, ...
Mroźna i śnieżna zima zachęca do aktywności na świeżym powietrzu. Wystarczy tylko ciepło się ubrać, nasmarować buzię kremem i w drogę. Po powrocie z takiej wyprawy nawet największe niejadki chętnie zjedzą ...
Chcesz zapewnić swojemu dziecku zdrowy rozwój i dobre samopoczucie na co dzień. Dokładnie wiesz, że wpływ ma na to m.in. dieta, a w tym spożycie cukru. Czy eliminacja cukru z diety dziecka jest pożądana? Czy każdy ...
Do tego, że warzywa i owoce powinny mieć swoje stałe miejsce w diecie dziecka, nikogo przekonywać nie trzeba. Warto jednak używać ich w zgodzie z naturalnym rytmem przyrody tak, by zawsze skorzystać z tego, co w nich ...
<p>Super ze wygrałyście. Sana o nim marzyłam :) </p>
<p>Tak też wczoraj dostałam maila o nagrodzie to pewnie niebawem będzie przesyłka. Jeszcze dostanę przed porodem więc fajnie że takie ułatwienie będzie od razu </p>
<p>Ja jak mam dać sok to sama wyciskam z owoców lub robię kompot bez cukru </p>
