Cukier w diecie dziecka

Rola cukru w organizmie

Cukier, jako węglowodan, jest nieodzowny do życia. Spełnia w organizmie kilka ważnych funkcji, na przykład stanowi materiał energetyczny dla tkanek w organizmie, w tym dla poruszających się mięśni. Jest konieczny do właściwej pracy mózgu i całego centralnego układu nerwowego. Bierze udział w procesach przemiany materii.

Jednocześnie jego nadmiar prowadzi do poważnych konsekwencji. Dziecku, które je duże ilości słodyczy, grożą otyłość, choroby układu pokarmowego, niedobory fosforu, magnezu i wapnia. Dodatkowo zęby są wtedy bardziej narażone na próchnicę. Zła dieta może odbić się także w codziennym funkcjonowaniu, maluszek staje się apatyczny lub nadmiernie pobudzony i niespokojny, ma problemy z koncentracją, ze snem. Aby zrozumieć wpływ cukru na organizm, trzeba dokonać rozróżnienia na ten pożądany, niezbędny cukier i ten który szkodzi.

Zły cukier

Biały rafinowany cukier w diecie dziecka jest zbędnym, szkodliwym dodatkiem. Zawarty w słodyczach, czekoladkach, ciastkach, słodzonych napojach i wielu innych przemysłowych produktach szkodzi zdrowiu dziecka oraz dorosłego i, jak twierdzą niektórzy specjaliści, uzależnia.

Po zjedzeniu słodkiego batonika poziom cukru we krwi podnosi się nagle. Obserwujemy przypływ energii, poprawę nastroju, może pojawić się trudna do opanowania aktywność dziecka, połączona z wahaniami nastroju, w tym często ze złością i płaczliwością. Trwa to niedługo. Potem następuje nagły spadek glukozy we krwi, co łączy się z obniżeniem nastroju, zmęczeniem, sennością, wzmożonym odczuciem głodu.

Nadmiar cukru w sposób ciągły i systematyczny szkodzi układowi pokarmowemu. Nasila procesy gnilne w jelitach, co niekorzystnie zmienia pH i stwarza sprzyjające warunki dla rozwoju mikroorganizmów chorobotwórczych, szczególnie drożdżaków (Candida albicans), odpowiedzialnych za kandydozę, oraz innych grzybów, a także bakterii, czy pasożytów.

Ponadto cukier drażni śluzówkę żołądka, powoduje nadprodukcję kwasu żołądkowego, co objawia się m.in. zgagą, przyczynia się do zaparć i innych problemów natury wydalniczej.

Trawienie cukru wymaga od organizmu udziału mikroelementów: wapnia, fosforu, magnezu, chromu oraz witamin z grypy B. Tym samym cukier zabiera je z zasobów organizmu, przyczyniając się do jego demineralizacji.

Dobry cukier

Przeciwwagą i alternatywą dla rafinowanego cukru jest cukier nierafinowany, czyli nieoczyszczony, naturalny, bogaty w witaminy i minerały. W sprzedaży dostępny jest pod postacią cukru trzcinowego, brązowego. Ten cukier jest trochę bezpieczniejszy dla małego organizmu, jednak i on wymaga rozwagi w stosowaniu i nie można używać go w sposób nieograniczony.

Na co dzień staraj się nauczyć dziecko jedzenia naturalnych produktów zawierających węglowodany pod postacią owoców, warzyw, zbóż. Wybierając produkty, kieruj się wartością wskaźnika IG (indeks glikemiczny). Dobre węglowodany to te, które mają możliwie niski indeks IG, poniżej 60. Jedzenie tych produktów jest bardzo korzystne dla zdrowia i codziennego funkcjonowania. Powoli podnoszą one poziom glukozy we krwi, więc organizm ma czas, by ją przyjąć i odpowiednio spożytkować, dzięki czemu nadmiar cukru nie odkłada się w postaci tkanki tłuszczowej. Produkty zawierające węglowodany złożone mają dużo błonnika, dzięki czemu zapewniają uczucie sytości, co sprzyja zachowaniu szczupłej sylwetki.

Cukier a zdrowie

Ze względu na rolę cukru w organizmie jego całkowita eliminacja jest niewskazana. Dodatkowo, ze względu na obecność cukru w różnych produktach, byłaby bardzo trudna.

To co możemy zrobić, to bardziej świadomie podejść do tematu, zastąpić biały cukier oraz zmienić nawyki żywieniowe prowadzące do nadmiaru cukru w diecie dziecka.

Czym zastąpić cukier biały i słodycze

• nierafinowanym cukrem trzcinowym;

• melasą trzcinową lub buraczaną;

• ksylitolem - cukrem brzozowym;

• stewią – słodzikiem roślinnym;

• miodem naturalnym;

• syropem klonowym;

• świeżymi owocami i warzywami;

• suszonymi owocami;

• zbożami (muesli);

• orzechami, migdałami, nasionami;

• kaszami, brązowym i dzikim ryżem, makaronem wieloziarnistym;

• roślinami strączkowymi.

Jak zmienić nawyki żywieniowe, by ograniczyć cukier w diecie dziecka

• całkowicie wymień cukier biały na nierafinowany;

• stwórz czarną listę i nie kupuj więcej: napojów gazowanych, napojów słodzonych syropem fruktozowo-glukozowym, gotowych sosów, typu ketchup, majonez, przemysłowych słodyczy, tj. ciastek, ciast, landrynek, lizaków, cukierków, czekoladek itd.

• czytaj etykiety – unikaj polepszaczy, barwinków, konserwantów, soli i dodanego do produktów cukru;

• nie dosładzaj – soki, musy owocowe nie wymagają dodatkowego cukru;

• ogranicz użycie cukru – przestudiuj przepisy, na pewno w ciasteczkach, ciastach czy daniach, które wychodzą z twojej kuchni, da się dodać mniej cukru (trzcinowego oczywiście) bez szkody dla smaku a z korzyścią dla zdrowia;

• układając dzienne menu, różnicuj posiłki – jeśli podasz słodkie naleśniki na śniadanie, na drugie śniadanie, obiad i podwieczorek zaplanuj coś wytrawnego, niesłodkiego;

• sama przygotuj słodycze – masz wtedy pewność jakości użytych produktów, a przy odrobinie wprawy ciasto marchewkowe, ciastka owsiane czy batony muesli nie zajmują wiele czasu;

• zrezygnuj z deserów i przekąsek – a jeśli już, to zmień ich postać i zamiast batonika w czekoladzie podaj sałatkę owocową, a gościom zamiast ciastek ze sklepu i słodkich napoi, zaproponuj własne wypieki i świeżo wyciśnięty sok;

• eksperymentuj – zamiast cukru dodaj wanilię i cynamon, rozszerz zestaw przypraw w swojej kuchni, mieszaj smaki, baw się, być może jest to moment, by oprócz zdrowia odnaleźć kulinarną pasję :)