Twoje prawa podczas porodu

Prawdopodobnie każda kobieta w ciąży usłyszała wiele historii, o tym, jak źle zostały potraktowane podczas porodu przyszłe mamy. Warto wiedzieć, że coraz więcej zmienia się na korzyść rodzących. Żeby jednak wymagać respektowania swoich praw, należy je najpierw poznać.

Z biegiem lat zmienia się podejście do przyszłych mam. Natura wyposażyła kobiety w zdolność rodzenia dzieci, a lekarze, położne i szpitale powinny im to jedynie ułatwiać, ingerować zaś tylko wtedy, gdy dzieje się coś niepokojącego. Intuicja mamy, potrzeby jej i dziecka powinny być zawsze na pierwszym miejscu.

Plan porodu

Jeszcze w czasie ciąży przyszła mama powinna przygotować dokument nazywany planem porodu. Najlepiej przy współpracy lekarza prowadzącego czy położnej. Można poszukać wzoru Planu porodu na stronach internetowych placówek medycznych czy fundacji, takich jak „Rodzić po ludzku”.

W dokumencie tym kobieta może zaznaczyć wszystkie swoje preferencje dotyczące przebiegu porodu, na przykład: gdzie chce rodzić, kto ma jej towarzyszyć, czy chce, by poród był fizjologiczny, na jakie zabiegi zgadza się, a na jakie nie wyraża zgody (np. nacięcie krocza), czy chce otrzymać znieczulenie itd. Należy oczywiście pamiętać, że w wyjątkowych wypadkach lekarz może odejść od planu i dokonać ingerencji, gdy uzna, że wymaga tego sytuacja oraz zagrożone jest zdrowie mamy czy dziecka.

Wybór miejsca

W trakcie ciąży dobrze jest zrobić rozeznanie i wybrać szpital, który spełnia oczekiwania przyszłej mamy. Szczególnie jeśli chciałaby np. urodzić w wodzie, gdyż nie każda placówka jest na to przygotowana. Można wybrać dowolny szpital na terenie Polski i zostanie się tam przyjętym, o ile oczywiście w dniu porodu będą wolne miejsca.

Poród rodzinny

Każda kobieta ma prawo zdecydować, czy chce rodzić z bliską osobą i kto to ma być. Utarło się, że poród rodzinny to poród w towarzystwie przyszłego taty, ale równie dobrze na sali może być mama, siostra czy przyjaciółka. Z drugiej strony można nie zgodzić się na obecność osób trzecich, na przykład studentów.

Podejmowanie decyzji

Kobieta, która rodzi, ma prawo podejmować decyzje dotyczące przebiegu porodu i wdrażanych procedur medycznych. Ma prawo do pełnej i rzetelnej informacji związanej ze swoim stanem a także stanem dziecka. Nie powinna być poddawana żadnym zabiegom, które nie mają uzasadnienia, np. przyspieszanie porodu kroplówką z oksytocyną, przebicie pęcherza płodowego czy nacięcie krocza. Metody te mogą być konieczne ale tylko w określonych wypadkach, natomiast nie powinny być stosowane rutynowo.

Opieka ze strony personelu

Przyszła mama powinna być traktowana jak partner. Dlatego ma prawo do omówienia z osobą, która się nią opiekuje, planu porodu, powinna też dostać wszelkie niezbędne informacje na temat możliwości łagodzenia bólu. Obowiązkiem personelu jest udzielenie wsparcia przyszłej mamie, a także pomoc w urodzeniu dziecka w sposób jak najbardziej dla niej komfortowy i naturalny (rodząca może wybrać sobie pozycję do porodu i mieć zapewnioną ochronę krocza). Przez wszystkie fazy porodu wolno jej też pić przezroczyste płyny.

Szacunek i poszanowanie godności

Punkt ten niejako łączy się z poprzednim. Kobieta na sali porodowej ma pełne prawo do uszanowania jej prywatności i godności. Powinna być traktowana z wrażliwością i życzliwością, nie może być wystawiona na przykre czy obraźliwe komentarze. To dla niej trudny i ważny moment, jest pełna obaw i wątpliwości. Personel powinien okazać jej wyrozumiałość i nie narażać na dodatkowy stres. W sali porodowej należy zachować intymne warunki, nikt postronny nie powinien w niej przebywać.

Kontakt „skóra do skóry”

Pierwsze dwie godziny po porodzie należą do mamy i jej dziecka, które tuż po urodzeniu (o ile jego życiu nic nie zagraża) powinno trafić na brzuch mamy, może nawet spróbować ssać pierś. Ocena jego stanu może nastąpić podczas tego bliskiego kontaktu, a ważenie i mierzenie może poczekać.

Prawa pacjenta

Poza prawami, które przysługują kobiecie podczas porodu, ma też ona prawa wynikające z bycia pacjentem, wspólne dla wszystkich. Są to:

• Prawo do opieki medycznej, według najwyższych standardów zawodowych i etycznych;

• Prawo do informacji na temat swojego stanu i leczenia;

• Prawo do tajemnicy informacji medycznych;

• Prawo do decydowania o wykonaniu bądź do odmowy wykonania danych zabiegów medycznych;

• Prawo do poszanowania godności i intymności;

• Prawo do dostępu do własnej dokumentacji medycznej;

• Prawo do zgłaszania sprzeciwu wobec lekarza czy jego opinii (składa się go do Komisji Lekarskiej przy Rzeczniku Praw Pacjenta);

• Prawo do poszanowania życia rodzinnego i prywatności;

• Prawo do opieki duszpasterskiej;

• Prawo do przechowywania rzeczy w depozycie.