Suplementy diety w ciąży

Suplementy diety w ciąży

Ciąża to duży wysiłek dla organizmu kobiety. Aby mu sprostać czerpie on potrzebne składniki z zasobów własnych oraz z dostarczanego pożywienia. Właściwa dieta w ciąży to jedna z podstaw jej prawidłowego rozwoju. Jednak ze względu na specyfikę potrzeb, zapewnienie dobrostanu płodu oraz zachowanie sił i zdrowia przyszłej mamy, lekarz może zaproponować suplementację witamin i minerałów.

Przedstawiamy listę witamin i minerałów, na które warto zwrócić uwagę, wybierając preparat suplementacji diety w ciąży:

Niezbędne

Są cztery składniki odżywcze, które powinna przyjmować każda ciężarna i które – w związku z tym - powinny znajdować się w dziennej dawce suplementu w określonej ilości, są to:

Kwas foliowy

Jest potrzebny przy syntezie DNA oraz pełni znaczącą rolę w prawidłowym kształtowaniu i rozwoju układu nerwowego płodu, zwłaszcza mózgu i rdzenia kręgowego. Niedobór kwasu foliowego zwiększa ryzyko wystąpienia wad wrodzonych, głównie wad cewy nerwowej, takich jak bezmózgowie i rozszczep kręgosłupa.

Odpowiednie zasoby tej witaminy z grupy B (inne nazwy: witamina B9, folian, folacyna)w organizmie mamy mają szczególne znaczenie w pierwszych tygodniach ciąży – kiedy to kształtuje się układ nerwowy, dlatego zaleca się jej przyjmowanie już na co najmniej miesiąc przed planowanym zajściem w ciążę.

Zalecana dawka - 400 mikrogramów (μg, mcg), czyli 0,4 mg kwasu foliowego dziennie, I trymestr.

Kwasy tłuszczowe omega 3

Nienasycone kwasy tłuszczowe omega 3, a zwłaszcza kwas dokozaheksaenowy (DHA), mają pozytywny wpływ na rozwój narządu wzroku oraz układu nerwowego płodu.Jego niedobór może prowadzić do nieprawidłowego rozwoju układu nerwowego, przedwczesnego porodu, obniżonej odporności immunologicznej noworodka.

Wspomnimy przy tym, że wysoki poziom kwasów DHA w organizmie matki ma pozytywny wpływ na jej stan psychofizyczny, m.in. podnosi koncentrację i zdolność skupiania się. Natomiast zbyt niski poziom kwasów DHA stwierdzono u kobiet z depresją poporodową.

Zalecana dawka - 500 mg dziennie.

Jod

Ten mikroelement wpływa na prawidłową pracę tarczycy, której hormony mają znaczenie dla prawidłowego wzrostu płodu oraz rozwoju układu nerwowego i kośćca dziecka. Odpowiednie jego zasoby w organizmie mamy, z których może czerpać płód są ważne od samego początku ciąży, bo w pierwszych tygodniach rozwija się mózg. Niedobór jodu niesie ze sobą ryzyko upośledzenia umysłowego dziecka.

Zalecana dawka - 200 μg dziennie – w tym 150 μg przez suplementację.

Witamina D3

Witamina ta wpływa na proces transkrypcji, tj. przepisywania informacji genetycznej, w genach oraz jest niezbędna do utrzymania prawidłowej gospodarki wapniowo-fosforanowej w organizmie.

Niedobór witaminy D3 w ciąży jest niebezpieczny – zwiększa ryzyko stanu przedrzucawkowego ciężarnej i urodzenia dziecka z niedoborem tej witaminy, a to w rozwijającym się organizmie może skutkować krzywicą i słabą mineralizacją kości, a także zwiększa zagrożenie chorobami autoimmunologicznymi oraz cukrzycą typu I.

Zalecana dawka –20 – 25 μg, czyli 800-1000 jednostek (j.m.) dziennie.

Pożądane w przypadku niedoboru lub niewłaściwej diety

Suplementy diety dostępne bez recepty, to przede wszystkim profilaktyka. Jeśli niepokoją Cię jakieś objawy mogące świadczyć o niedoborze któregoś składnika diety, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Może on wtedy zalecić jego suplementację indywidulanie, wskazując lub przepisując odpowiedni preparat. Zwykle oprócz suplementacji kwasu foliowego, jodu i witaminy D3 wystarczy zrównoważona dieta.

Wapń

Jego zapotrzebowanie w ciąży wzrasta, bo jest niezbędny do budowy kośćca płodu. Jego zapasy są pobierane z organizmu mamy, jeśli jest go za mało, następuje osłabienie zębów i kości kobiety. Ponadto jego niedobór niesie ryzyko nadciśnienia tętniczego i przedwczesnego porodu.

Żelazo

To główny składnik hemoglobiny, która odpowiada za transport tlenu w organizmie. W czasie ciąży zapotrzebowanie na żelazo wzrasta, bo krew matki zaopatruje w składniki odżywcze rozwijający się płód.
Niedobór żelaza może prowadzić do niedokrwistości ciężarnej i noworodka, przedwczesnego porodu, hipotrofii, tj. do wewnątrzmacicznego ograniczenia wzrastania płodu. Największy niedobór żelaza występuje ok 20 hbd, t.j. w połowie ciąży.

Kwas askorbinowy bierze udział w procesie wchłaniania żelaza w układzie pokarmowym. Niedobór tej witaminy występuje rzadko niemniej dobrze jest popijać preparaty żelaza np sokiem pomarańczowym

Magnez

Magnez jest niezbędny w prawidłowym przebiegu wielu procesów w organizmie, m.in. do reparacji i stabilizacji materiału genetycznego, do procesów naprawczych komórek, do wytwarzania i uwalniania energii w komórkach. W rozwoju płodu bierze udział w tworzeniu się tkanek, w tym kory mózgowej.

Niedobór magnezu może powodować skurcze, w tym przedwczesne skurcze macicy, u niektórych ciężarnych może grozić rozwojem stanu przedrzucawkowego. Noworodki mam z niedoborem magnezu zagrożone są przedwczesnym przyjściem na świat oraz zbyt małym przyrostem masy ciała.

Witamina B6

wspomaga wchłanianie kwasu foliowego i magnezu.

Cynk

Pełni wiele istotnych funkcji w organizmie, wspomaga układ odpornościowy, bierze udział w prawidłowym przebiegu kostnienia i mineralizacji tkanki kostnej.
Niedobór cynku w ciąży może prowadzić do porodu przedwczesnego, być przyczyną niskiej masy urodzeniowej płodu, stanowi zagrożenie rozwoju nadciśnienia indukowanego ciążą.

Uwaga na przedawkowanie

W organizmie kobiety ciężarnej zarówno niedobór, jak i nadmiar niektórych witamin czy mikroelementów jest niepożądany, a niekiedy niebezpieczny.

Witamina A

Witamina ta jest antyoksydantem, przeciwdziała reakcjom wywoływanym przez wolne rodniki. Jest także niezbędna do prawidłowej pracy siatkówki oka. Jednak jej przedawkowanie może być fatalne w skutkach dla rozwoju płodu. Grozi ono wrodzonymi wadami twarzoczaszki oraz układu krążenia. Pochodne tej witaminy - cis-retinoidy znajdują się w lekach używanych przez dermatologów w leczeniu trądziku - ciąża jest przeciwwskazaniem stosowania tych leków

Sód

Pierwiastek ten jest niezbędny do utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie oraz do sprawnej pracy mięśni. Bierze udział w regulacji zawartości wody w komórkach. Nadmiar sodu w organizmie może powodować obrzęki, problemy z nerkami i sprzyjać nadciśnieniu tętniczemu. Przestrzegamy przed wyborem rozpuszczalnych w wodzie musujących preparatów witaminowych, mają one zbyt dużą ilość sodu i konserwantów.