Sposoby na obrzęki, żylaki i skurcze nóg w czasie ciąży

Obrzęki

są efektem zatrzymania wody w organizmie. W ciąży pojawiają się w II a szczególnie w III trymestrze, dotyczą wielu, bo ponad 2/3 ciężarnych.

Za powstanie obrzęków odpowiedzialne są hormony oraz fizjologiczne zmiany w układzie krążenia krwi związane z wydolnością organizmu oraz z powiększającą się macicą.

W ostatnich tygodniach ciąży gospodarka hormonalna, przygotowując organizm do porodu, przyczynia się do nadmiernego gromadzenia wody w tkankach ciała, by zminimalizować ryzyko odwodnienia w trakcie narodzin dziecka.

Układ krążenia kobiety ciężarnej dynamicznie dostosowuje się do potrzeb matki i płodu. Zwiększa się objętość krwi, co stanowi wyzwanie dla jego wydolności. Z drugiej strony coraz większa macica uciska na żyłę główną dolną, która odprowadza krew z nóg z powrotem do serca. Przez to krew gromadzi się w kończynach dolnych, powodując tzw. obrzęki zastoinowe (nazwa od „zastania się” krwi).

Żylaki

są objawem niewydolności żylnej. Żyły to naczynia krwionośne, którymi krew wraca do serca. Obecne w nich zastawki zapobiegają cofnięciu się krwi. Jeśli nie działają one prawidłowo, krew tworzy rozdęcia – żylaki widoczne jako sine lub fioletowe zgrubienia wzdłuż żyły.

Zanim powstaną żylaki w ich końcowej formie, zaniepokoić Cię powinny obrzęki, uczucie ciężkich nóg, ból, mrowienie, skurcze, czasami swędzenie łydek. Często przed żylakami właściwymi na nogach pojawiają się fioletowe pajączki lub popękane naczynka.

Niestety ciąża sprzyja powstawaniu żylaków. Podobnie jak w przypadku obrzęków wpływ ma tutaj gospodarka hormonalna. Progesteron mający rozluźniający wpływ na mięśnie, by przygotować je do porodu, zmniejsza napięcie ścian naczyń żylnych, przez co są one podatne na rozszerzenie. Dodatkowo ich powiększeniu sprzyja większa objętość krwi. Przez to zastawki nie są w stanie zamknąć się prawidłowo i powstaje tendencja do wstecznego przepływu krwi. Do trudności w prawidłowym krążeniu krwi w kończynach dolnych przyczynia się także powiększona macica, która pod koniec ciąży przyciska żyłę główną dolną do kręgosłupa i mięśni lędźwiowych.

Warto wiedzieć, że ryzyko pojawienia się żylaków w czasie ciąży wzrasta:

• wraz z nadwagą,

• wraz z kolejną ciążą,

• gdy już przedtem kobieta miała tego typu problemy,

• jeśli członkowie najbliższej rodziny mają tendencję do pojawia się żylaków,

• przy stojącym lub siedzącym trybie pracy / życia.

Skurcze łydek

u kobiet w ciąży to powszechna dolegliwość. Zazwyczaj dokuczają w nocy lub nad ranem, wybudzając ze snu, ale mogą też pojawić się w dzień.

Powodów pojawienia się skurczy łydek jest kilka. Tak jak w pozostałych przypadkach znaczenie ma obniżona zdolność krążenia w kończynach dolnych spowodowana naciskiem macicy na żyłę główną, dodatkowo coraz większy brzuch pogłębia skrzywienia kręgosłupa, co może powodować ucisk na nerwy biegnące wzdłuż miednicy do nóg.

W czasie ciąży łatwo jest o zaburzenie gospodarki elektrolitowej organizmu. A właśnie wtedy, gdy brakuje potasu, magnezu oraz wapnia, a jest za dużo fosforu, dochodzi do skurczów łydek.

Gdy złapie skurcz łydki - natychmiastowa pomoc:

Jak przeciwdziałać obrzękom, żylakom i skurczom nóg, oraz co robić, gdy się pojawią

Aktywny lecz oszczędny tryb życia

Bezruch sprzyja dolegliwościom nóg, podobnie jak przepracowanie i przeciążenie organizmu. Dlatego trzeba znaleźć złoty środek – częsty odpoczynek ale nie „programowa” bezczynność z powodu ciąży.

Pozbyciu się kłopotów z krążeniem w nogach sprzyja ruch, dlatego warto przejść się na codzienny spacer, pogimnastykować, uprawiać jogę czy korzystać z basenu.

Kilka razy dziennie poświęć chwilę na ćwiczenia rozciągające mięśnie łydek:

• stań w pewnej odległości od ściany, oprzyj się o nią i przybliż ciało, uginając ręce oraz nie odrywając stóp od podłogi na całej ich długości, wytrzymaj kilkadziesiąt sekund, ćwiczenie powtórz kilka razy,

• stań na palcach i zegnij nogi w kolanach, wytrzymaj w tej pozycji kilkanaście sekund, ćwiczenie powtórz kilka razy.

Nogi w górę

Krążenie w kończynach dolnych poprawi odpowiednia pozycja w trakcie odpoczynku czy snu. Wystarczy podłożyć pod nogi poduszki, zwinięty koc czy zagłówek, tak by były wyżej.

Układając się do snu warto położyć się na lewym boku, a nogi umieścić na poduszce, tak by podnieść stopy. Kolejne jaśki możesz wsunąć pomiędzy nogi na wysokości kolan i kostek. Zamiast sterty poduszek przydatna może być poduszka dla kobiet w ciąży typu rogal.

Jeśli długo przebywasz w pozycji siedzącej, oprzyj stopy na podnóżku lub połóż nogi na drugim krześle.

Schładzaj ciało

Przede wszystkim unikaj przegrzania, bo ciepło obniża ciśnienie krwi, co sprzyja dolegliwościom nóg. Noś ubranie i obuwie dostosowane do pogody. Odpuść sobie gorące kąpiele. Zamiast tego na opuchnięte czy zmęczone nogi (stopy i łydki) stosuj okłady z zimnych, mokrych ręczników lub po prostu zanurz stopy w zimnej wodzie.

Dieta

Niezmiernie ważne jest, co oraz ile jesz i pijesz.

Dlatego:

• nawadniaj organizm – wypicie około 2 litrów płynów dziennie (najbardziej zalecamy wodę) spowoduje rozrzedzenie krwi, co ułatwi jej krążenie;

• ogranicz spożycie soli – zatrzymuje wodę w organizmie;

• w ramach profilaktyki skurczów łydek wybieraj produkty bogate w potas, magnez i wapń – jedz bogate w potas suszone morele i figi (bezsiarkowe), banany, awokado, ziemniaki i pomidory oraz różne rodzaje kasz, magnez znajdziesz w otrębach, zarodkach pszennych, siemieniu lnianym, pestkach dyni, migdałach i orzechach laskowych, w wapń bogate jest mleko i jego przetwory, jak maślanka, kefir, jogurt naturalny, ser, ale występuje także w m.in. w zielonych warzywach (pietruszka, brokuły itd.) oraz w nasionach roślin strączkowych (soja, groch, fasola itd.);

• jedz produkty bogate w witaminę C, która pozytywnie wpływa na elastyczność żył – znajdziesz ją m.in. w papryce, kiwi, kwaszonej kapuście.

Odpowiednie skarpety i obuwie

Wybierz wygodne buty z szerokim noskiem, na elastycznej podeszwie, mogą być na niewielkim – 2-3 centymetrowym - obcasie. Niewskazane są modele dopasowane do stopy, z paskami w kostce czy na wysokim obcasie.

Zrezygnuj też z obcisłych skarpet, podkolanówek, pończoch czy legginsów. Pamiętaj, że całkowicie przeciwskazane są skarpety ze ściągaczami. Wybieraj bieliznę i ubrania z naturalnych, przewiewnych materiałów.

Jeśli należysz do grupy osób z wysokim ryzykiem powstania żylaków możesz rozważyć inwestycję w specjalistyczne rajstopy uciskowe, które poprawiają krążenie krwi i zapobiegają zakrzepom (po konsultacji z lekarzem).