Kim jest doula i jakie są jej kompetencje?

Kim jest ta tajemnicza pani?

Doula (z greckiego) - to „kobieta, która służy”. To Opiekunka Matki, taka nasza Mama, Babcia, Piastunka, Wielkie Serce, Nieprzebrana Dobroć, Skarbnica Wiedzy, Bezmiar Poświęcenia - takie określenia pojawiają się przy opisie tej funkcji na stronach Centrum Medycznego medic4you. Współcześnie doula oznacza osobę, która w profesjonalny sposób wspiera fizycznie oraz emocjonalnie kobietę rodzącą i w połogu, dostarcza jej niezbędnych informacji i udziela praktycznych wskazówek. Jest zaufaną osobą, działającą na rzecz kobiety rodzącej i jej partnera. Doula rozumie i chroni fizjologiczny przebieg porodu, odpowiada na emocjonalne potrzeby kobiety na każdym jego etapie. Pozostaje z rodzącą przez cały czas trwania porodu, towarzyszy jej w pierwszych dniach macierzyństwa. Doula zajmuje się również osobą bliską, która towarzyszy rodzącej, ułatwiając jej udział w porodzie w sposób, na jaki jest ona gotowa. Pomaga jej również radzić sobie z negatywnymi emocjami - lękiem, poczuciem bezradności czy niekompetencji. Doula nie „dubluje” osoby bliskiej, tylko pomaga jej w jak najlepszym wspieraniu rodzącej, jednak nie przejmuje jej zadań i nie spycha w cień.

To nie położna

Położna ma wykształcenie medyczne i jest uprawniona do medycznej opieki nad kobietą w czasie ciąży i porodu. Wykonuje wszystkie badania, obserwacje i podejmuje decyzje. Ponosi odpowiedzialność za stan zdrowia swojej pacjentki. Natomiast doula najczęściej nie ma (nie musi mieć) wykształcenia medycznego. W kraju, gdzie usługi douli są popularne ma zazwyczaj za sobą kurs przygotowujący. Zauważ, że położna może być jednocześnie doulą w czasie porodu, ale doula nie może zastąpić położnej.

Różnica leży również w sferze zadaniowej. Do głównych zadań douli należy zapewnienie emocjonalnego wsparcia i komfortu rodzącej. Położna może być zaangażowana w opiekę nad wieloma kobietami jednocześnie, zaś doula poświęca czas i swoją uwagę cały czas tylko jednej osobie. Doula jest z rodzącą kobietą w fizycznym kontakcie. Dotyka ją delikatnie, aby dodać jej otuchy, masuje, aby przynieść ulgę w skurczu. Ociera pot z czoła i chwali rodzącą. Gdy jest taka potrzeba, oddycha razem z nią. Pełni rolę łącznika między rodzicami a personelem medycznym. Informuje i dba o to, aby informacje były przekazywane w przystępny sposób.

Kompetencje douli

Zmiany kulturowe spowodowały, że najczęściej osobą, która towarzyszy kobiecie przy porodzie jest jej mąż/partner, gdyż jest najbliżej, zarówno w sensie emocjonalnym, jak i fizycznym. Tymczasem niekoniecznie ma on odpowiednie kompetencje, by jego towarzyszenie było naprawdę pomocne. Często sam przecież potrzebuje wsparcia.

Zobacz listę wymagań wobec osoby towarzyszącej przy porodzie:

• musi mieć z rodzącą emocjonalną, pozytywną relację;

• musi posiadać podstawową wiedzę o przebiegu porodu, o zachowaniu i emocjach rodzącej, o istocie bólu porodowego;

• powinna znać techniki, które ułatwią przejście przez najtrudniejsze momenty porodu;

• powinna być osobą empatyczną, ale również umiejącą panować nad swoimi emocjami;

• musi mieć wewnętrzną zgodę na bycie aktywnym „wspierającym” przez cały czas trwania porodu i przez jakiś czas po narodzinach dziecka;

• musi mieć pozytywny stosunek do porodu, nie widzieć w nim zagrożenia, nie być obciążona traumą związaną z porodem.

Te wszystkie wymogi spełnia odpowiednio przygotowana doula. Kobieta, która najczęściej ma za sobą własne doświadczenia związane z porodem.

Doula - naukowo udowodnione korzyści

Badania wykazały, że dzięki obecności douli:

• skraca się czas porodu,

• zmniejsza się ryzyko porodu zabiegowego czy cesarskiego cięcia,

• rodząca lepiej radzi sobie ze skurczami, ma mniejszą potrzebę sięgnięcia po środki przeciwbólowe,

• pogłębia się więź i poprawia współpraca między rodzącą a jej partnerem,

• rodząca ma większe poczucie kompetencji jako matka,

• rzadziej występują problemy z karmieniem piersią.

Według badaczy, w efekcie działań douli zmniejsza się poziom wydzielania hormonów stresu - adrenaliny i noradrenaliny, odpowiedzialnych za spowolnienie akcji porodowej. Dokładne działanie tego mechanizmu nie jest znane, ale skoro są widoczne rezultaty u rodzących kobiet, to po cóż nam naukowe szczegóły. Pozytywny wpływ obecności osoby towarzyszącej na przebieg i sposób przeżywania porodu przez kobietę jest nieoceniony. Lęk, poczucie samotności, bezradność stają się mniej dotkliwe, w obecności kogoś, kto wspiera, pomaga i poświęca cały czas rodzącej, a przy tym jest to pomoc niezwykle kompetentna. Powyższe fakty wskazują, że przygotowując się do narodzin dziecka warto rozważyć zaproszenie douli do towarzyszenia w porodzie.

Dola polskich douli

Kilkanaście lat temu nie była możliwa obecność na sali porodowej kogokolwiek spoza personelu medycznego. Z biegiem lat wiele się w tej kwestii zmieniło, tzw. „porody rodzinne”, z obecnością męża/partnera stały się czymś powszechnym. Ruszyły przygotowujące do wspólnego porodu „szkoły rodzenia”. W ostatnich latach pojawiła się również grupa kobiet chcących kształcić się w zawodzie douli i profesjonalnie pomagać rodzącym. Część z nich już ma za sobą takie doświadczenia.

W 2009 roku z inicjatywy Fundacji Rodzić po Ludzku przeprowadzono pierwsze warsztaty dla osób pragnących zostać doulą. Jest nadzieja, że zapoczątkuje to szerszy ruch na rzecz wprowadzenia osoby douli do opieki nad kobietą w okresie ciąży, porodu i połogu. Od 1 października 2008 roku istnieje możliwość skorzystania z usług douli w Polsce. Pierwszym miastem, objętym programem DOULA SERVICE, stworzonym przez medic4you, jest Warszawa. Następne miasta to Trójmiasto, Katowice, Wrocław i Poznań. Sprawdź, może i w Twoim mieście można skorzystać z opieki douli.