Organizm kobiety jest fizjologicznie przygotowany do zmian i obciążeń związanych z ciążą. Niekiedy jednak mechanizmy przystosowawcze zawodzą i pojawiają się różne dolegliwości, takie jak: poranne nudności i wymioty, zmęczenie, zgaga, bolesne skurcze czy wzdęcia i zaparcia. Jak sprawić, by były jak najmniej uciążliwe? Przeczytaj rady, które daje Wam położna amnka.
amnka, położna
Mogą one występować przez cały okres ciąży albo tylko w pierwszych tygodniach. Niektóre objawy są efektem zmienionej przemiany materii, a inne sygnalizują stan zagrożenia zdrowia. Przyjmuje się, że są one wynikiem odpowiedzi organizmu kobiety na gwałtowny wzrost stężenia hormonu ciążowego – progesteronu we krwi, który wywiera bezpośrednio drażniące działanie na wiele narządów, powodując różne dolegliwości.
Objawia się nieprzyjemnym uczuciem pieczenia i palenia w dolnej części klatki piersiowej, za mostkiem. Za główny czynnik wywołujący pieczenie uważa się kwas żołądkowy przedostający się do przełyku w wyniku tak zwanego refluksu żołądkowo-przełykowego. Zgaga może występować okazjonalnie, od czasu do czasu i w zasadzie nie jest uznawana za chorobę ani za objaw schorzenia. Jest to powszechna dolegliwość u kobiet w ciąży. Spowodowana jest działaniem hormonów na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego między przełykiem a żołądkiem, które kurczą się, pozwalając pokarmowi i ostrym sokom żołądkowym cofać się z żołądka do przełyku. Najczęściej występuje w późniejszych miesiącach ciąży i ma związek z uciskiem powiększającej się macicy na żołądek i jelita. Do produktów, które obniżają ciśnienie zwieracza przełyku, a tym samym umożliwiają wypływ treści żołądkowej, należą wyciągi z roślin przyprawowych, takich jak: mięta, cebula, czosnek, pieprz, papryka – tak więc ich nie należy używać. Obniżenie ciśnienia zwieracza powodują również tłuste posiłki. Natomiast produkty wysokobiałkowe działają w kierunku podwyższenia ciśnienia zwieracza, a węglowodany uważane są za obojętne. Wywołać lub pogłębić zgagę mogą również: stres, alkohol, kawa naturalna, palenie papierosów.
Aby złagodzić zgagę, należy:
Spożywać posiłki często, ale w małych ilościach. Ostatni posiłek powinien być spożyty nie później niż 3 godziny przed snem. Jedzenie bezpośrednio przed położeniem się do łóżka zwiększa ryzyko cofania się treści pokarmowej z żołądka do przełyku.
Wyłączyć z diety potrawy wysokotłuszczowe (tłuste mleko i jego przetwory sery dojrzewające, śmietanę).
Unikać ostrych przypraw (cebula, czosnek, pieprz, papryka, mięta).
Wziąć pod uwagę, że soki z owoców cytrusowych oraz sok pomidorowy mogą wywołać zgagę przez bezpośrednie drażnienie przełyku.
Spożywać produkty rzadko wywołujące zgagę (chude mięso, jabłka, ziemniaki, banany, lody, cukierki owocowe).
Z obserwacji kobiet wynika, że wypicie gorącej herbaty skutecznie obniża uczucie zgagi. Leki zobojętniające soki żołądkowe stosuje się pod nadzorem lekarza, tylko gdy są niezbędne. Stanowczo odradza się stosowanie dostępnych bez recepty środków neutralizujących działanie kwasu solnego. Antidotum może okazać się ciepłe mleko lub migdały. Należy uważać na imbir, gdyż może wywoływać zgagę. Posiłki powinny być spożywane powoli (co najmniej dwadzieścia minut). Kęsy pożywienia należy przeżuwać dokładnie, konieczne też jest unikanie stresu i schylania się. Zaleca się odpowiednią relaksację, spanie z uniesioną głową i noszenie luźnej odzieży.
W przypadku zmęczenia zaleca się odpoczynek w każdej wolnej chwili. Dieta powinna być bogata w produkty o niskim indeksie glikemicznym, które zapewniają utrzymanie stabilnego poziomu glukozy we krwi. Są nimi m.in. pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa i owoce. Dodatkowo należy dostarczać odpowiednich ilości żelaza, cynku, magnezu, witamin z grupy B, witaminy C, E oraz kwasu foliowego, które znajdują się w ugotowanych jajkach, sałacie, szpinaku, botwince, cukinii, natce pietruszki, papryce, żurawinie, czarnej porzeczce oraz kakao i orzechach. Należy mieć na uwadze, że takie objawy jak bladość, omdlenia czy szybkie bicie serca mogą być oznaką niedokrwistości i wymagają bezwzględnie konsultacji lekarskiej.
To dolegliwość polegająca na zbyt długim zaleganiu kału w jelicie grubym, jego odwodnieniu i utworzeniu twardej, trudnej do wydalenia masy. Zaparcia ma ponad połowa przyszłych mam. Spowodowane są one przez hormony wydzielane podczas ciąży (progesteron), które spowalniają proces trawienia i osłabiają pracę jelit (zwiotczenie mięśni gładkich). Potęguje je ucisk powiększającej się macicy na jelita (hamuje ich normalną aktywność). Najczęściej zdarzają w końcowym etapie ciąży. Przyczyną zaparć może być niska aktywność fizyczna. Czasem zaparcia spowodować może stosowany preparat żelaza.
Zaparcia mogą powodować też czynniki żywieniowe związane często z nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi takimi jak:
nieregularne spożywanie posiłków,
mała ilość błonnika w pożywieniu,
brak w posiłkach innych czynników łagodzących zaparcia.
Uwaga
Pod żadnym pozorem nie wolno stosować herbatek i leków przeczyszczających, ponieważ mogą wywołać skurcze macicy, oraz oleju rycynowego, który zmniejsza wchłanianie składników odżywczych z pokarmu.
Zapobieganie:
Wprowadzenie do diety produktów wysokobłonnikowych (pieczywo razowe, kasza gryczana, warzywa liściaste – surówki, owoce świeże i suszone, np. śliwki).
Dodawanie otrębów np. do produktów mlecznych,dodatkowe wypijanie wody i innych niskoenergetycznych płynów (2,5 l dziennie).
Wprowadzenie do diety produktów zawierających kwasy organiczne:
a) mlekowy (mleko zsiadłe, kefir, jogurt),
b) cytrynowy (woda z sokiem z cytryny po przebudzeniu i przed śniadaniem),
c) jabłkowy – mus jabłkowy, naturalne soki owocowe lub owocowo- -warzywne, kompoty.
Regularne posiłki 5-6 razy na dobę.
Wyrobienie nawyków regularnych wypróżnień (zaniedbywanie w tej dziedzinie może powodować osłabienie perystaltyki jelit, przez co wypróżnienia stają się utrudnione, nieregularne i następują zbyt rzadko).
Są często łączone z nadmiarem fosforu w stosunku do ilości wapnia we krwi. Dlatego ograniczyć powinno się produkty takie jak: mięso, sery żółte i topione. Warto zadbać o odpowiednią podaż mleka i naturalnych mlecznych produktów fermentowanych (kefir, jogurt, maślanka). Dużo wapnia zawierają również sardynki, migdały, orzechy, figi, morele suszone, natka pietruszki, szpinak oraz jarmuż. Niekiedy bolesne skurcze są objawem braku magnezu i witamin z grupy B, dlatego warto wzbogacić dietę w produkty zbożowe pełnoziarniste, warzywa strączkowe, orzechy, pestki dyni i nasiona.
Obrzęki to nadmierne gromadzenie się płynu w tkankach i jamach ciała wskutek ogólnoustrojowego zaburzenia gospodarki wodnej i białkowej lub miejscowych zmian zakłócających wymianę wody między układem krwionośnym a tkankami.
Organizm kobiety w ciąży zawiera więcej wody niż zazwyczaj. Woda może gromadzić się w tkankach, w wyniku czego puchną np. stopy i ręce. Dotyczy to przede wszystkim kobiet w ostatnich 3 miesiącach ciąży. Jeśli obrzęki kończyn dolnych nie ustępują po nocnym wypoczynku lub występują obrzęki uogólnione, może to być zapowiedzią powikłania zwanego zatruciem ciążowym, gdzie oprócz obrzęków pojawia się białkomocz lub/i nadciśnienie.
Za patologiczne zatrzymanie wody uważa się stan, gdy masa ciała kobiety w ostatnich 3 miesiącach ciąży wzrasta o więcej niż 80 g dziennie. W walce z obrzękami ważne jest nie tylko ograniczenie podaży płynów, ale również zmniejszenie ilości spożywanego sodu. (Ograniczenie soli kuchennej, produktów wędliniarskich, unikanie kiszonek, nieużywanie przypraw na bazie glutaminianu sodu – maggi, vegeta, jarzynka itp., ograniczenie spożycia serów żółtych i topionych).
Wzdęcia to skutek nadmiernej ilości gazu w jelitach, którym mogą towarzyszyć bóle brzucha lub powstawanie kłopotliwych „wiatrów”. Są wynikiem produkcji hormonów (głównie progesteronu) rozluźniających mięśnie gładkie. Nie zagrażają płodowi, chyba że dolegliwości są tak silne, że uniemożliwiają kobiecie spożywanie normalnych posiłków.
Przyczyną wzdęć może być również zbyt małe wydzielanie soku żołądkowego i enzymów trawiennych oraz połykanie powietrza podczas posiłków i picia napojów. Również podczas fermentacji niektórych produktów spożywczych wydzielają się gazy, które powodują lub nasilają wzdęcia. Niestrawione produkty metabolizowane przez bakterie w okrężnicy to głównie węglowodany z grupy dwucukrów: sacharoza, laktoza i z grupy polisacharydów: skrobia, dekstryny, celuloza, pektyna.
Jedną z przyczyn zaburzeń trawienia i wchłaniania węglowodanów jest brak lub niedostateczna aktywność enzymów trawiennych bądź zbyt szybki pasaż pokarmu przez przewód pokarmowy, a tym samym krótki czas trawienia. Głównymi źródłami gazów są rozkładające się w organizmie węglowodany i tłuszcze. Można wymienić grupę produktów, która w wysokim stopniu odpowiedzialna jest za wywołanie wzdęć. Są to: groch, fasola, kapusta. Fasola może zwiększyć wytwarzanie gazów 10-krotnie w stosunku do ilości uznawanej za normalną.
Zapobieganie
Polega na ustaleniu przyczyny i określeniu, jaki produkt wywołuje zaburzenia, eliminacji z diety określonych produktów, zastosowaniu diety o kontrolowanej zawartości tłuszczu i z ograniczoną ilością łatwo przyswajalnych węglowodanów.
Należy też unikać łączenia błonnika pokarmowego pochodzącego z owoców i warzyw z dużą ilością wody oraz spożywania suchych nasion roślin strączkowych, które zawierają duże ilości stachiozy i rafinozy (węglowodany fermentujące), cebuli, czosnku, kapusty, brukselki, potraw smażonych i słodyczy oraz fermentowanych produktów mlecznych. Niewskazany jest również pośpiech przy jedzeniu, szybkie połykanie pokarmów, załatwianie stresujących spraw podczas spożywania posiłków.
Nudności i wymioty znane jako morning sickness (poranne mdłości) występują u około 80 proc. kobiet w ciąży. Mogą być stymulowane bodźcami ze strony przewodu pokarmowego, endokrynogennymi, środowiskowymi i psychogennymi. Ich przyczyną jest zwiększone stężenie gonadotropiny kosmówkowej (hCG) i hormonów płciowych we krwi, wykazujących bezpośrednie, drażniące działanie na błonę śluzową żołądka. Poranne nudności i wymioty zazwyczaj nie stanowią zagrożenia i ulegają złagodzeniu od około 10. tygodnia ciąży. Zazwyczaj po 14 tygodniach ustępują, ponieważ w tym czasie poziom hCG stabilizuje się.
Zapobieganie
W przypadku uporczywych nudności wywołanych czynnikami kojarzonymi z przewodem pokarmowym skutecznymi sposobami ich łagodzenia okazują się:
Spożywanie częstych (5-6), małych objętościowo posiłków. Zmniejszają one obciążenie żołądka oraz regulują wytwarzanie soków trawiennych.
Zmiana czasu spożywania posiłków, w przypadku gdy nudności pojawiają się o tej samej porze.
Spożycie pierwszego posiłku jeszcze w łóżku, powoli, w spokoju. Wielu kobietom pomaga ciepłe (nie gorące) mleko bez dodatków (ewentualnie z miodem), a przy diecie bezmlecznej pomocna może okazać się ciepła woda lub banan.
Jedzenie suchych przekąsek nie tylko zaraz po przebudzeniu, ale w ciągu całego dnia. Może to być np. kromka suchego chleba, krakers, sucharki, chrupki, biszkopty, suche płatki śniadaniowe.
Picie przez cały dzień małymi łykami niegazowanej, bezsmakowej, nisko zmineralizowanej wody, soków warzywnych i owocowych.
Niepopijanie posiłków.
Spożycie ostatniego posiłku około 2 godzin przed snem. Powinien on zawierać głównie białko, np. twarożek, jajko na twardo, jogurt, kilka plasterków wędliny itp. Należy ograniczyć pokarmy tłuste i smażone oraz ostro przyprawione.
Unikanie widoku, zapachu i smaku potraw, które szczególnie nasilają nudności (zapach wędlin).
Zadbanie o zdecydowany smak, a także temperaturę posiłków – wszystkie potrawy papkowate, mdłe, o temperaturze pokojowej mogą spowodować nudności i dodatkowe wymioty.
Zastosowanie naturalnego środka, jakim jest imbir i majeranek, jako dodatku do potraw lub herbaty (sproszkowany imbir nie wykazuje podobnego działania).
Przyczyną nudności może być niedobór witaminy B6. Bogate w tę witaminę są ziemniaki, banany, pełnoziarniste produkty zbożowe, w tym kasza jaglana i ryż brązowy, łosoś, tuńczyk i chude mięso.
Odpoczynek i wysypianie się, wywietrzone pomieszczenia, świeże powietrze, uspokajająca muzyka oraz spacery są bardzo pomocne w zapobieganiu nudnościom i wymiotom. Przedłużające się nudności i wymioty, występujące częściej niż 3-4 razy w ciągu dnia, wymagają interwencji lekarskiej, gdyż mogą doprowadzić do niedożywienia, odwodnienia i kwasicy metabolicznej oraz zachwiania gospodarki wodno-elektrolitowej kobiety w ciąży. Bardzo uciążliwe wymagają wnikliwej diagnozy, intensywnej opieki z hospitalizacją włącznie.
Niepowściągliwe wymioty ciężarnych (HG) to nudności i wymioty występujące u kobiet zazwyczaj w I trymestrze ciąży, skutkujące odwodnieniem i ketonurią o nasileniu wymagającym leczenia szpitalnego oraz dożylnego uzupełniania płynów. Rozpoznanie ustala się przez wykluczenie innych możliwych przyczyn wymiotów. Różnicując, należy wziąć pod uwagę między innymi zakażenia układu moczowego, zaburzenia endokrynologiczne – cukrzycową kwasicę ketonową, nadczynność tarczycy, chorobę Addisona, choroby układu pokarmowego – zapalenie błony śluzowej żołądka, wrzód trawienny, zapalenie trzustki, zapalenie wątroby, a nawet niedrożność jelit, wymioty polekowe, choroby układu nerwowego – guzy centralnego układu nerwowego, stany związane z chorobami błędnika. Niepowściągliwe wymioty ciężarnych dotyczą tylko 0,3-1,5 proc. ciężarnych, ujawniają się w 5-10 tygodniu ciąży i w większości przypadków ustępują do 20 tygodnia. Mniej niż 10 proc. kobiet wymiotuje przez całą ciążę.
Rozstępy są zmianami skórnymi występującymi w przebiegu wielu stanów fizjologicznych, jak i patologicznych. Ich związek z ciążą jest powszechnie znany, a duża częstość występowania u ciężarnych ma odzwierciedlenie w określaniu tych zmian jako rozstępów ciążowych.
Można wyodrębnić trzy główne kategorie zmian skórnych związanych z ciążą: zależne od fizjologicznych zmian hormonalnych, wcześniej istniejące i nasilające się w przebiegu ciąży oraz dermatozy specyficzne dla ciąży.
Rozstępy ciążowe są najczęstszą patologią dotyczącą tkanki łącznej związaną z ciążą i stanowią powszechny skórny problem będący jednocześnie istotnym zaburzeniem estetycznym. Najczęściej rozwijają się po 24 tygodniu ciąży. Są to linijne pasma, które początkowo są żywoczerwone, nawet fioletowe, a następnie stopniowo bledną. Ostatecznie rozstępy mają obraz atroficznych linii o różnej szerokości, mogą być w kolorze skóry lub osiągać różne natężenie hipopigmentacji.
Najczęstszą lokalizacją rozstępów ciężarnych jest brzuch, piersi, pośladki, biodra i uda. Przyczyna ich powstawania jest nieznana, ale niewątpliwie są one związane ze zmianami, jakie zachodzą w czasie ciąży w strukturach skóry odpowiedzialnych za jej elastyczność. Głównymi czynnikami, które mogą być zaangażowane w patogenezę rozstępów ciążowych, są mechaniczne rozciąganie skóry oraz hormony takie jak: estrogeny, relaksyna oraz hormony kory nadnerczy. Hormony te wpływają na zmniejszenie adhezji między włóknami kolagenu oraz powodują, że fibroblasty produkują zmienione włókna kolagenu i elastyny – mniej podatne na rozciąganie. Jednocześnie dochodzi do ścieńczenia warstwy naskórka, co powoduje, że rozstępy stają się bardziej widoczne.
Do czynników predysponujących do wystąpienia rozstępów ciążowych należą: predyspozycja genetyczna oceniana pośrednio na podstawie wywiadu rodzinnego, rasa, typ skóry, niedożywienie ciężarnej, wskaźnik masy ciała BMI przed ciążą, wiek w momencie porodu, przyrost masy ciała w ciąży oraz masa urodzeniowa dziecka. Wiele badań potwierdziło wpływ czynników dziedzicznych i indywidualnej skłonności do występowania rozstępów oraz dużą masę ciała dziecka jako głównych czynników wpływających na wystąpienie rozstępów skórnych ciążowych.
Istnieją doniesienia o skuteczności preparatów stosowanych miejscowo w profilaktyce powstawania rozstępów ciążowych, jednak część autorów neguje ich skuteczność. Buchanan i wsp. na podstawie badań własnych stwierdzili, że stosowanie masła kakaowego nie wpływa istotnie na zmniejszenie ryzyka wystąpienia rozstępów. Uzyskano natomiast obiecujące wyniki w zapobiegawczym stosowaniu kremu Trofolastin (wyciąg z Centella Asiatica, alfa-tokoferol, hydrolizaty elastyny i kolagenu) oraz kremu z kwasem retinowym w postaci preparatów miejscowych. Jednak uzyskane wyniki mogą być rezultatem masażu, a nie samych preparatów.
Ponadto Ernest zwraca uwagę na brak badań nad bezpieczeństwem stosowania tych środków u ciężarnych oraz podkreśla brak dowodów na skuteczność poszczególnych składników tych preparatów. Dlatego niezbędne jest prowadzenie dalszych badań w celu zweryfikowania skuteczności preparatów miejscowych w zapobieganiu rozstępom ciążowym.
Między 20. a 26. tygodniem ciąży dochodzi do rozluźnienia spójności miednicy wskutek działania hormonów (relaksyny, estrogenów). Powodują one rozluźnienie więzadeł stawów krzyżowo-biodrowych i spojenia łonowego, co skutkuje nadmierną ruchomością miednicy. Zostało to potwierdzone radiologicznie – stwierdzono różny stopień poszerzenia spojenia łonowego zarówno w wymiarze poprzecznym, jak i pionowym. Nie stwierdzono jednak wzajemnego powiązania pomiędzy poszerzeniem spojenia łonowego a bólami w czasie ciąży. Wymienione czynniki powodują, że mechanizm ryglowania w stawach krzyżowo-biodrowych jest zaburzony, zwiększając w ten sposób napięcie obu stawów krzyżowo-biodrowych i spojenia łonowego. Między 26. a 28. tyg. ciąży pojawia się wzmożone napięcie obu stawów i spojenia łonowego, zazwyczaj powraca ono do normy od 3 do 6 miesiąca po porodzie i wymaga jedynie stabilizacji zewnętrznej. Konsekwencją opisanych zmian posturalnych w obrębie miednicy są dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowej kręgosłupa i miednicy, spowodowane dysfunkcjami mięśniowo-powięziowymi, rzutowanymi z podrażnienia więzadłowego, stawów międzywyrostkowych (torebek stawowych) i krzyżowo-biodrowych, a także dysków międzykręgowych.
W przebiegu dysfunkcji mięśniowej powstaje nierównowaga w obrębie miednicy i odcinka lędźwiowego, pojawiają się również charakterystyczne zaburzenia mięśniowe: dominują mięśnie zginacze stawu biodrowego, wzrasta napięcie i przykurcz prostowników w odcinku lędźwiowym. Osłabione zostają mięśnie brzucha i prostowniki stawu biodrowego, co stanowi klasyczny przykład tzw. zespołu krzyżowania dolnego powstającego tu na skutek zmian postawy ciała w czasie ciąży. Zaburzenia te powodują wzmożone napięcie mięśniowe, przeciążenie i powstanie mięśniowo-powięziowych punktów spustowych (są to nadmiernie czułe, wyczuwalne palpacyjnie guzki zlokalizowane wzdłuż napiętego pasma mięśniowego). Znajdują się one w obrębie hipertonicznych tkanek, które stają się bolesne pod wpływem ucisku i powodują ból promieniujący w różnych kierunkach. Za ból okolicy pośladka u ciężarnych mogą odpowiadać mięśnie takie jak: mięsień pośladkowy średni, pośladkowy wielki, pośladkowy mały i gruszkowaty. Dolegliwości mogą być też rzutowane z tułowia, z mięśnia czworobocznego lędźwi, lędźwiowo-żebrowego, najdłuższego z części piersiowej, prostego brzucha, a także kończyny dolnej: z mięśni półbłoniastego i półścięgnistego oraz płaszczkowatego. Miednica w czasie ciąży jest mocno usztywniona i ściągnięta w swej tylnej części, a kolce biodrowe przednie górne rozchylone na zewnątrz. Sytuacja ta powoduje, że dochodzi do napięcia mięśnia biodrowego, który staje się zbyt krótki, by prawidłowo funkcjonować. Górna część miednicy pociągana jest w dół i do przodu w kierunku kości łonowej. Przy zaburzeniu pracy mięśni biodrowego i lędźwiowego dochodzi do utraty ruchomości kręgów odcinka lędźwiowego, miednicy lub stawu biodrowego, zanika niezbędny dla płynnego chodu kołyszący ruch miednicy.
Miesień pośladkowy średni jest częstą przyczyną powstawania bólu w odcinku lędźwiowo-krzyżowym kręgosłupa. Mięsień ten jest najsilniejszym odwodzicielem stawu biodrowego, jednak główną i najważniejszą jego funkcją jest stabilizacja miednicy w podporze na jednej kończynie. U kobiet ciężarnych z osłabionym mięśniem pośladkowym średnim ból pleców występuje w przybliżeniu 6-8 razy częściej niż w przypadkach, gdy mięsień pośladkowy średni posiada odpowiednią siłę.
W czasie ciąży dochodzi do utraty stabilizacji odcinka lędźwiowego kręgosłupa i zmian podparcia kolumny kręgosłupa w segmencie ruchowym z trzypunktowego (dysk i stawy międzywyrostkowe) na dwupunktowy (powierzchnie stawowe) lub jednopunktowy (tylko dysk). W przypadku zwiększenia obciążenia na stawach międzywyrostkowych może dojść do proprioreceptywnego zespołu międzystanowego i powstania dolegliwości bólowych ze strony powierzchni stawowych. Do dysfunkcji stawów międzykręgowych przyczynia się także dominujący jeden wektor ruchu (wyprostu), przy istniejącej hiperlordozie i usztywnieniu odcinka lędźwiowego. Sytuacja ta zachodzi przy nadmiernym napięciu mięśnia prostownika grzbietu w tym odcinku.
Podczas ciąży horyzontalne ustawienie kości krzyżowej zaburza jej naturalny ruch względem kości biodrowej. Dochodzi również do rozluźnienia stawowego na skutek działania hormonów. Podrażnieniu ulegają więzadła stabilizujące kość krzyżową: więzadło biodrowo-lędźwiowe, krzyżowo-biodrowe, krzyżowo-guzowe. Zwiększona lordoza w odcinku lędźwiowym przyczynia się do podrażnienia więzadeł biegnących między wyrostkami kolczystymi: więzadła między- i nadkolcowego. Rotacja kręgów i przykurcze mięśniowe zwiększają napięcie więzadeł, co powoduje dolegliwości bólowe.
Na szczególną uwagę w diagnostyce zmian posturalnych u kobiet w ciąży zasługuje również rola przepony oddechowej. Podczas stabilizacji kręgosłupa przepona odgrywa istotną rolę w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia śródbrzusznego. Jej prawidłowa aktywność jest niezbędna w utrzymywaniu położenia narządów jamy brzusznej, szczególnie przy napięciu mięśnia poprzecznego brzucha kontroluje ona napięcie powięzi piersiowo-lędźwiowej oraz powięzi przedniej. W ciąży system ten jest szczególnie zaburzony, co powoduje wzmożenie napięcia mięśniowo-powięziowego okolicy lędźwiowo-krzyżowej. W czasie ciąży dochodzi do rozciągnięcia i osłabienia mięśnia poprzecznego brzucha (wywiera największy wpływ na stabilizację kompleksu lędźwiowo-miednicznego), podobnie jak mięśnia prostego brzucha. Obniżenie stabilizacji miednicy zauważa się w późniejszym okresie ciąży, a słaba stabilizacja trwa do 8. tygodnia po porodzie.
W leczeniu dolegliwości bólowych dolnego odcinka kręgosłupa u kobiet w ciąży stosuje się metody farmakologiczne i niefarmakologiczne. Leczenie farmakologiczne znajduje zastosowanie tylko w nasilonych dolegliwościach bólowych dolnego odcinka kręgosłupa przy wykorzystaniu małego spektrum polecanych leków. Alternatywę dla klasycznej farmakoterapii stanowią niefarmakologiczne metody leczenia bólu w postaci zabiegów fizykalnych, właściwie dobranych ćwiczeń, masażu lub zastosowania technik znieczulenia regionalnego.
Przed Tobą poród. Próbujesz się do niego dobrze przygotować. Przeczytaj o naturalnych i drogocennych właściwościach wody w czasie porodu. Wraz z położną Darią Kurkus zachęcamy, by z nich skorzystać.
Jak najlepiej przygotować się do porodu fizjologicznego? Sprawdź porady położonej na poprawne wykonywanie masażu krocza oraz ćwiczenia na mięśnie Kegla.
Czy poród musi boleć? Jak sobie z tym bólem radzić i czy jedynym sposobem jest znieczulenie farmakologiczne? Spróbujemy odpowiedzieć na te pytania.
Przeczytaj, dlaczego ciąża sprzyja infekcjom intymnym, czy są one zagrożeniem dla dziecka, jak je rozpoznawać oraz jak leczyć.
Twój organizm w czasie ciąży jest osłabiony i mniej odporny na choroby. Przeczytaj, o niebezpiecznych wirusach i bakteriach.
Mi przede wszystkim w I tc towarzyszyło okropne zmęczenie, wstawałam rano i od razu byłam zmęczona. Na szczęście wymioty mnie ominęły. :) Drugim problemem był ból pleców i zaparcia. Starałam się łagodzić to suszonymi śliwkami, siedzeniem na piłce i k...
Świetny artykuł! Na tą chwilę 28tc nie mam żadnych opisanych tu dolegliwości, ale w razie pojawienia się będę wiedzieć jak z nimi walczyć ! ;)
Ja wymiotowałam przez cały pierwszy trymestr w obu ciążach, to było straszne, od rana do wieczora i do tego mdłości. w drugiej ciąży przyjmowałam leki przeciwymiotne.
