Badanie KTG umożliwia lekarzowi ocenę pracy serca płodu, a także czynności skurczowej mięśnia macicy przyszłej mamy. Dowiedz się, na czym ono polega i kiedy zwykle jest przeprowadzane.
Konsultacja merytoryczna: lek. med. Paweł Palacz, ginekolog, położnik
KTG, inaczej kardiotokografia, to badanie, monitorujące pracę serca płodu (kardiografia) i skurcze macicy przyszłej mamy (tokografia). Zwykle wykonuje się je pod koniec ciąży, w terminie porodu (później zaś co 2-3 dni aż do rozwiązania) oraz po rozpoczęciu akcji porodowej. Dzięki niemu lekarz może szybko zareagować, jeśli dzieje się coś niepokojącego. W wyjątkowych sytuacjach może on zlecić przeprowadzenie badania wcześniej ale zwykle po 25.tyg ciąży.
Badanie KTG może być wykonywane na dwa różne sposoby: wewnętrznie lub zewnętrznie, przy czym rutynowo wykonuje się monitorowanie zewnętrzne.
KTG zewnętrzne – jest badaniem nieinwazyjnym, nie wiążącym się z żadnym bólem czy dyskomfortem. Wokół brzucha ułożonej zwykle na lewym boku kobiety, zakłada się dwa pasy, do których przyczepione są czujniki. Jeden z nich rejestruje uderzenia serca płodu i matki, drugi ma za zadanie skontrolować siłę i częstotliwość skurczy macicy ciężarnej. Badanie zwykle trwa 30 min, może jednak zostać przedłużone do godziny, gdy lekarz uzna to za stosowne z powodu zaburzonego odczytu lub w celu potwierdzenia nieprawidłowości. Wtedy zwykle prosi się przyszłą mamę o zmianę pozycji i kontroluje ponownie parametry. KTG zewnętrzne jest formą stosowaną najczęściej. Jest badaniem spokojnym i przyjemnym, tym bardziej, że na monitorze można obserwować parcę serduszka dziecka, a po wszystkim otrzymać jego zapis.
KTG wewnętrzne – stosowane w wyjątkowych sytuacjach, gdy lekarz ma podejrzenie, że dziecku coś zagraża. Badanie to przeprowadza się tylko po rozpoczęciu akcji porodowej, gdyż czujnik zostaje wprowadzony przez pochwę i umieszczony bezpośrednio na główce dziecka. Oznacza to, że został już przebity pęcherz płodowy a szyjka macicy zaczęła się rozszerzać. Badanie w tej formie jest inwazyjne, może być bolesne i stwarza ryzyko zakażenia, więc stosowane jest bardzo rzadko i tylko w uzasadanionych przypadkach.
Stałe monitorowanie płodu
Zdarza się, że lekarz zleca monitorowanie stałe, przez cały okres porodu. Są to jednak rzadkie sytuacje, niezalecane przez WHO bo bardzo obniżają komfort rodzącej. Jeśli poród przebiega prawidłowo, a życie dziecka nie jest zagrożone, to stałe monitorowanie jest zbędne.
Wyniki KTG interpretuje lekarz, zapis pozwoli mu wychwycić nieprawidłowości. Serce maleństwa bije bardzo szybko, liczba uderzeń płodu powinna wynosić 110-160 uderzeń na minutę. Taki wynik nazywa się normokardią. Lekarz oceni też ilość uderzeń serca w stosunku do skurczów macicy.
Jeśli serce bije poniżej 110 uderzeń na minutę mówi się o bradykardii, spowodowanej np. niedotlenieniem, wadą serca, przedwczesnym odklejeniem łożyska. Przy liczbie powyżej 160 uderzeń na minutę – lekarz stwierdzi tachykardię, spowodowaną np. zakażeniem wewnątrzmacicznym, niedotlenieniem płodu. Czasem winna jest gorączka przyszłej mamy lub stres.
Nieprawidłowy wynik nie zawsze oznacza problemy. Czasem powodem jest niefortunne ułożenie płodu lub matki, ucisk żyły, co może powodować zaburzenia odczytu. Wtedy KTG kontynuuje się po zmianie pozycji.
Jednym z parametrów, które bada KTG, jest oscylacja, która powinna prawidłowo wynosić między 5 a 25 uderzeń serca, w zależności od tego czy dziecko śpi czy czuwa. Przy oscylacji poniżej 5 (oscylacja milcząca) lekarz może podejrzewać problemy z sercem lub niedotlenienie. Oscylacja powyżej 25 (skacząca) – może sugerować zaciśnięcie się pępowiny wokół szyi maleństwa. Gdy dziecko nie jest w fazie aktywnej, pojawia się oscylacja zawężona, między 5 a 10, przy aktywności dziecka zakres uderzeń będzie mieścił się pomiędzy 10 a 25 – oscylacja falująca.
Lekarz dokona też oceny akceleracji, czyli przyspieszeń pracy serca dziecka, które powinny pojawić się w ciągu kwadransa co najmniej dwa razy i trwać ok. 15 sekund. Akceleracje pojawiają się na skutek ruchów dziecka bądź skurczów macicy.
Czasem lekarz zleca badanie KTG po uprzednim podaniu ciężarnej oksytocyny, która wywołuje skurcze. Test taki wykonuje się, jeśli kobieta miała powikłania w poprzedniej ciąży lub obecna ciąża jest ciążą wysokiego ryzyka. Dzięki temu badaniu specjalista ocenia wydolność łożyska podczas skurczów. Test ten jest obecnie jednak bardzo rzadko stosowany.
Wyjątkowe sytuacje, w których lekarz może zlecić wcześniejsze KTG:
niewyczuwalne lub słabo wyczuwalne ruchy płodu,
uraz brzucha przyszłej mamy,
krwawienia z pochwy
ciąża mnoga
ciąża zagrożona
gdy ciężarna ma zdiagnozowaną cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, cholestazę lub inną patologię ciąży
Dowiedz się, ile badań ultrasonograficznych powinnaś odbyć w ciąży, kiedy je wykonać oraz na co lekarz zwróci szczególną uwagę w czasie każdego z nich. W naszym artykule przeczytasz także o USG 3D, 4D oraz o ...
Poza standardowymi badaniami zwyczajowo robionymi w ciąży możesz wykonać szereg dodatkowych badań prenatalnych. Pomogą one wykluczyć wady płodu a ewentualnie wykryte – leczyć, często nawet jeszcze zanim dziecko ...
Poród przedwczesny może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia a nawet życia dziecka, które nie jest jeszcze w pełni przygotowane do życia poza łonem matki. Dowiedz się jakie czynniki zwiększają ryzyko porodu ...
Wzór planu porodu - zbliża się planowany termin Twojego porodu? Przygotuj się dobrze do tej wyczekiwanej chwili. Podpowiadamy, dlaczego warto i jak napisać dobrze plan porodu.
Nawet jeśli przyszła mama czuje się dobrze, nie powinna zaniedbywać regularnych badań i wizyt u ginekologa prowadzącego ciążę. Podpowiadamy, czego możesz się dowiedzieć na podstawie wyników badań ciążowych.
Gabi super, dobre wieści Kinga ja ktg w pierwszej ciąży miałam jak na patologii leżałam i jak minął mi termin porodu, a w drugiej tylko jak poszłam dzien przed cc. Jak ciąża jest prawidłowa to nie ma jak zrobic, no chyba że położna ma sprzęt
Gabi, bardzo się cieszę że wszystko dobrze :-) Ja jestem w 37tc i KTG niestety nie miałam. Szkoda bo chciałabym posłuchać synka. Może uda mi się umówić z moją położną :-)
Super Gabilabi :) Bardzo się cieszę ze badanie wyszło dobrze. Czasem chyba po prostu ciężko wymagać od brzdąca żeby był tak aktywny jak sobie tego personel życzy na zawołanie :) To już spokojniejsza jesteś dużo pewnie :)
