Co mówią badania w ciąży

Co mówią badania w ciąży

W czasie zdrowej ciąży nie ma potrzeby, aby przyszła mama umawiała się do lekarza częściej niż raz na miesiąc. Podczas wizyty lekarz sprawdzi stan szyjki macicy i oceni, jak rozwija się ciąża. Zmierzy także przyszłej mamie ciśnienie. Podwyższone może sugerować tzw. stan przedrzucawkowy, który często powoduje przedwczesny poród. Wypisze też skierowanie na badanie moczu, a co dwa miesiące na badanie krwi. Po co wykonuje się tak dużo badań ciąży i czego można się z nich dowiedzieć?

Badanie ogólne moczu

Wyniki tego badania wiele mówią nie tylko o funkcjonowaniu nerek, ale także o stanie całego organizmu przyszłej mamy. Pojawienie się np. białka, cukru albo krwi w moczu może oznaczać kłopoty ze zdrowiem kobiety i w takich wypadkach szybka diagnoza pomaga bez szkody dla dziecka powrócić przyszłej mamie do dobrego samopoczucia.

Kiedy: co miesiąc.

Morfologia krwi

To badanie pozwoli określić m.in. liczbę białych i czerwonych krwinek oraz stężenie hemoglobiny (barwnika czerwonych krwinek przenoszącego tlen i dwutlenek węgla). Dzięki temu lekarz może wykryć niedokrwistość, która w ciąży pojawia się dość często. Jeśli wyniki wskażą na anemię, ginekolog przypisze preparat żelaza, którego przyjmowanie pozwoli zaradzić problemom.

Kiedy: co dwa miesiące.

Poziom glukozy w krwi

Lekarz zaleca to badanie, by wykluczyć tzw. cukrzycę ciężarnych. Ta choroba niesie poważne zagrożenie i dla matki, i dla dziecka. Nieleczona może prowadzić do tego, że noworodek urodzi się np. z wrodzoną cukrzycą. Podczas badania dwukrotnie pobiera się krew. Najpierw na czczo, potem po godzinie jeszcze raz – ale tym razem po wypiciu wody z rozpuszczoną porcją glukozy. Jeśli badanie wykaże cukrzycę, ginekolog kieruje przyszłą mamę do diabetologa. Specjalista ustala dietę i sprawdza, czy konieczne jest przyjmowanie insuliny.

Kiedy: około 24. tygodnia ciąży.

WR (odczyn Wassermanna)

Dzięki temu badaniu lekarz może wykryć kiłę, chorobę przenoszoną drogą płciową. Zakażenie się tą chorobą jest dla dziecka groźne i może prowadzić nawet do poronienia. Wynik dodatni nie oznacza jeszcze kłopotów. Kiła matki jest chorobą w pełni uleczalną i można ją leczyć nawet w czasie ciąży.

Kiedy: dwukrotnie - na początku i w ostatnim miesiącu ciąży.

Różyczka, listerioza i toksoplazmoza

Niektóre badania – np. na obecność przeciwciał różyczki albo toksoplazmozy warto zrobić jeszcze przed ciążą lub na samym początku ciąży. Obecność przeciwciał znaczy, że kobieta chorowała (lub została zaszczepiona) na chorobę i nie grozi już jej zarażenie się nią podczas ciąży. Większość chorób zakaźnych nie jest groźna dla matki, ale dla dziecka.

Kiedy: w pierwszym trymestrze ciąży, a następnie, jeśli lekarz nie stwierdzi obecności przeciwciał, najpewniej zleci badanie także w dwóch następnych trymestrach.

Antygen HBs

To badanie krwi w kierunku żółtaczki zakaźnej typu B. Jeśli przyszła mama jest nosicielką wirusa, dziecku tuż po urodzeniu podaje się leki, by nie doszło do uszkodzenia jego wątroby.

Kiedy: w ostatnich tygodniach ciąży.

Posiew z pochwy w kierunku paciorkowców typu B.

Mogą one egzystować w drogach rodnych i zarażać dziecko w czasie porodu. Jeśli wynik badania jest pozytywny, tuż po porodzie konieczne jest podanie noworodkowi antybiotyku, aby nie dopuścić do zakażenia bakteryjnego.

Kiedy: w ostatnich tygodniach ciąży.

Badanie USG

Zazwyczaj wykonuje się trzy badania: pod koniec każdego z trymestrów. Pierwsze badanie (ok. 12 tygodnia) ma na celu potwierdzić ciążę i wykluczyć większość z chorób genetycznych. Kolejne (ok. 20 tygodnia) pozwala lekarzowi dokładnie obejrzeć narządy wewnętrzne dziecka, co prawda jego układ kostny jest jeszcze słabo uformowany, ale serce, nerki, jelita w pełni widoczne. Ostatnie badanie (ok. 32 tygodnia) pozwala mniej więcej określić wagę, wielkość i ułożenie płodu w macicy. To ułatwia decyzję o przebiegu porodu.

Badania prenatalne

Jeśli przyszła mama skończyła 35 lat albo jeśli w jej rodzinie występowały choroby genetyczne, lekarz zaproponuje jej wykonanie badań prenatalnych, aby wykryć ewentualne wady wrodzone płodu. Najczęściej wykonywane są badania nieinwazyjne, z krwi. Ich zaletą jest to, że są całkowicie bezpieczne dla matki i dziecka. Badania inwazyjne niosą ryzyko poronienia, ponieważ wiążą się z koniecznością naruszenia macicy, skąd pobierany jest materiał do badań. Z tego powodu wykonywane są rzadziej i tylko w wyspecjalizowanych klinikach. Inwazyjne badania pozwalają ostatecznie potwierdzić lub wykluczyć istnienie wady.